عالىم، جازۋشى، پروفەسسور، قوعام قايراتكەرى سۇلتان جانبولاتوۆ بيىل 87 جاستا
سۇلتان رامازان ۇلى جانبولاتوۆتىڭ قىسقاشا ءومىر بايانى
1936-جىلى 1-قاڭتاردا، تارباعاتاي ايماعىنداعى شاعانتوعاي اۋدانىنىڭ قاراكەمەرىندە، مالشى وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1953-1956جىلدارى شينجياڭ ينستيتۋتى فيز-مات فاكۋلتەتىندە، 1957-1961-جىلدارى چاڭچۇنداعى جيلين ۋنيۆەرسيتەتى فيزيكا فاكۋلتەتى راديو-ەلەكترونيكا ماماندىعىندا، 1979-جىلى بەيجىڭ ونەركاسىپ ۋنيۉەرسيتەتىندەگى اسپيرانتتاردىڭ كومپيۋتەر كۋرسىندا وقىعان.
سۇلتان 1956-1986 جىلدارى شينجياڭ ۋنيۆەرسيتەتىندە وقىتۋشى بولدى. 1962-1966 جىلدارى ۇلتشىل، شيۋجىڭ جۋيشى، شەتەلگە قاشقاننىڭ ۇلى، «اق مامان» سياقتى «بورىكتەرمەن» كورگەن ساياسي قاقپايى «مادەنيەت تونكەرىسىندە» ايدالۋ، كۇرەسكە الىنۋ مەن مىرزا قاماققا اسقىنعان سوكەڭ، بەرتىنگى ۇلى رەفورماشى دىڭ شياۋپيڭ باستاعان دۇرىس ساياساتتان سوڭ عانا وڭ كوزگە تۇسە باستايدى.
وسىدان كەيىن، لەكتور، قىتاي قازاقتارىنان تۇڭعىش دوتسەنت (1982)، كافەدرانىڭ جانە ينفورماتسيا زەرتحاناسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، فاكۋلتەت ءمۇدىرىنىڭ (دەكاننىڭ) ورىنباسارى (1982-جىلدان)، ۋنيۉەرسيتەت باستىعىنىڭ ورىنباسارى (1983-جىلدان) ماگيسترلەر جەتەكشىسى (1985) جۇڭگو ەلەكترونيكا قوعامىنىڭ باسالقا مۇشەسى، جۇڭگو ازۇلت جازۋىنداعى ينفورماتسيالاردى وڭدەۋ قوعامىنىڭ ٴتوراعاسى، ش ۇ ا ر عىلىم جانە تەحنيكا قاۋىمداستىعىنىڭ تۇراقتى جوراسى، ش ۇ ا ر جوعارى وقۋ ورىندارى كاسىپتىك قىزمەت اتاقتارىن اتتەستاتتاۋ كوميسسياسىنىڭ باستىعى، ت.ب... قىزمەتتەردى وتەدى.
راديو-ەلەكترونيكا ماماندىعىن (قازىرگى شينجياڭ ۋنيۆەرسيتەتى ەلەكترونيكا فاكۋلتەتىنىڭ تاعانىن) قۇرىپ شىعۋعا باسشىلىق ەتتى. از ۇلت جازۋلارىن كومپيۋتەردە ءبىرجاقتى ەتۋ جۇيەسىن جاراتقان توپقا جەتەكشىلىك ەتىپ، «عىلىم-تەحنيكالىق ىلگەرىلەۋ» سىيلىعىن جانە ماگيستر تاربيەلەۋ مارتەبەسىن الدى (1986-جىلى). 1986-جىلعا شەيىن «كومپيۋتەر پرينتسيپتەرى» «جارتىلاي وتكىزگىشتىك راديوقابىلداعىش» «ماگنيتوفوندى راديوقابىلداعىش» «كالكۋلاتور» ت.ب. تەحنيكالىق كىتاپتارى جارىق كوردى.
سۇلتان 1986-1996-جىلدارى ش ۇ ا ر وقۋ-اعارتۋ كوميتەتى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى، بۇعان قوسا وقۋ-اعارتۋدى زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ پروفەسسورى (1988، ش ۇ ا ر-دىڭ «توتەنشە ۇلەسى بارجاس-ورتا جاس مامانى» (1990)، جوعارى وقۋ ورىندارىندا ءبىلىم بەرۋدى زەردەلەۋ ينستيتۋتىنىڭ باسشىسى جانە اعا زەرتتەۋشىسى، ءۇرىمجى كاسىپتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى (قوسىمشا) بولدى. ال، 1993-2003-جىلدارى 8-جانە 9-كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، ونىڭ ۇلتتار كوميسسياسىنىڭ مۇشەسى قىزمەتىن وتەدى. 2005-جىلى دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ 3-قۇرىلتايىندا ونىڭ 7 كىسىلىك قاۋىمداستىق ٴتورالقاسىنا مۇشە بولىپ سايلاندى. ءۇرىمجى كاسىبي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى بولۋدان سىرت، ش ۇ ا ر تەلەۋنيۆەرسيتەتى، قازاقستاننىڭ استاناداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى، مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى سەمەي ۋنيۆەرسيتەتى سەكىلدى ج و و-نىڭ قۇرمەتتى پروفەسسورى اتاندى.
جانبولاتوۆ 1986-جىلدان كەيىن، ياعني ۋنيۋەرسيتەتتەن شىعىپ (لابوراتوريادان قول ءۇزىپ)، تەحنيكالىق ماماندىعىن جالعاستىرۋ مۇمكىندىگىنەن ايرىلعان سوڭ، اكىمشىلىك قىزمەتتەرىن تالاپتاعىداي اتقارۋدىڭ سىرتىندا، ٴوزى بالا جاستان قىزىعاتىن، 1962-جىلدان بەرى («دومبىرا فيزيكاسى» سەكىلدى وچەركتەر، «ارۋاقتار اراسىندا» سەكىلدى عىلىمي فانتاستيكالىق اڭگىمەلەر جاريالاپ) ۇزدىك-سوزدىق ارالاسىپ كەلگەن كوركەم ادەبيەتكە بۇرىلدى.
1994-جىلدان باستاپ «ءۇيسىن حيكاياسى» اتتى تريلوگياسى جارىق كوردى جانە ەلىمىزدە مەملەكەتتىك كىتاپ، ش ۇ ا ر-لىق «ۇزدىك تۋىندى» سىيلىقتارىنا يە بولدى. ول بەرتىندە، قازاقستاندا، 20-عاسىرداعى قازاقتىڭ 100 رومانى اتتى باعدارلاماعا (العاشقى نۇسقاسىنا) ەندى. سۇلتاننىڭ 2008-جىلدان باستاپ «ءبىز» دەيتىن اۆتوبيوگرافيالىق تريلوگياسى بەيجىندە جانە قازاقستاندا جارىق كوردى، حالىق ارالىق الاش ادەبي سىيلىعىن دا ەنشىلەدى (2016-جىلى) جۋىقتا «ەجەلگى ۇلىس تاريحى» («ءۇيسىنناما») اتتى، ەرتەدەگى ٴۇيسىن مەملەكەتىنىڭ تاريحىن بايانداعان كىتابى «اتا جۇرت» باسپاسى تاراپىنان جارىققاشىعىپ، «قازاق تاريحىنان ساۋات» اتتى ەڭبەگى راديومىزدا تارالىپ، الماتىدا جارىق كوردى.
سۇلتان جانبولاتوۆ - مەملەكەتتىك جازۋشىلار قوعامىنىڭ مۇشەسى جانە قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ شەتەلدىك مۇشەسى. قازاقستان تۇڭعىش پرەزيدەنتى نازاربايەۆتىڭ بەكىتۋى ارقىلى، 2002-جىلى قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 10 جىلدىعىنا وراي مەرەكەلىك مەدالمەن، 2007-جىلى «دوستىق» وردەنىمەن ماراپاتتالدى.
2004-جىلى (ليۋ شاۋۋ، ۋاڭيۇيحۋ، يۇسۇپ ماماي، عازى امەت، پاشايشاندارمەن بىرگە) ەلىمىزدەگى تۇڭعىش «تيانشان» ادەبيەت-ونەرسىيلىعىنداعى «ۇلەس» سىيلىعىمەن ماراپاتتالدى. 2014-جىلى قازاقستان عىلىم اكادەميسيانىڭ «قازاق عىلىمىنا قوسقان زور ۇلەسى ٴۇشىن» گراموتاسىنا يە بولدى. 2016-جىلى «ءبىز» تريلوگياسى ٴۇشىن حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعى بەرىلدى.
عالىم اتامىزدىڭ ءماندى دە ءساندى ومىرىنەن ەستەلىك سۋرەتتەر:
جالىنداعان جاستىق شاعى
جاس جۇبايلار
تەحنيكانىڭ تەتىگىن يگەرىپ ىزدەنىس ۇستىندە
جەتپىسىنشى جىلدارداعى اۋىل مەكتەبىنىڭ وقۋ جاعدايى
اسقار جاكۋليىن جەتەكشىلىك ەتكەن، «اۋىل» تور بەكەتىنىڭ اقلشىسى بولعان ساناتىمەن جاستارمەن بىرگە
اتامىزدىڭ اسىل جارى قاينيكامال
ءار جىلدارى جارىق كورگەن كىتاپتارىنان
دەرەككوزى ELARNA
