قارجى قۇرالىنىڭ قۇنى قۇبىلمالى تۇستا ونىڭ باعاسىن ساقتاپ قالۋدىڭ 7 ءادىسى

 استانا. قازاقپارات - جاھاندىق داعدارىس كەزىندە وڭىرلىك قارجى ينستيتۋتتارىنىڭ مارتەبەسى مەن قارجى قۇرالدارىنىڭ قۇنى قۇبىلمالى. وسى تۇستا جيعان- تەرگەن نەمەسە مۇراگەرلىكپەن كەلگەن قوماقتى قارجى، بولماسا جىلدار بويى ساقتالعان سالىمنىڭ قۇنىن تومەندەتىپ الماۋدىڭ جولى بار ما؟

 ويتكەنى، قازىرگى ەكونوميكالىق قيىنشىلىق ارى كەتسە 4 جىل بولماسا 2 جىل شاماسىندا تولىقتاي جاقسى تۇسىنا قاراي وزگەرەتىنىن كەيبىر ساراپشىلار بولجاپ وتىر.

ەندەشە ءتۇرلى باسىلىمداردان سول جونىندە اقىل- كەڭەستەرىنە قۇلاق تۇرەلىك. چەحيانىڭ «ليدوۆسكي» گازەتى جاڭا قارجى داعدارىسىنان اقشانى قالاي امان الىپ قالۋ جونىندە 7 ءتاسىلىن ۇسىنىپتى. بۇل ەۋرو وداق كولەمىندەگى داعدارىسقا بايلانىستى بولعانىمەن ءبىزدىڭ وقىرماندارىمىزعا دا سەپتىگى تيەر.

1. ءبىرىنشى قوماقتى قارجىڭىز بولسا جىلجىمايتىن مۇلىككە سالىڭىز.

 جالپى پاتەر ساتىپ العان اقشانى بانكتە ساقتاعاننان الدەقايدا ءتيىمدى ەكەنىن 2007-2008 - جىلدارعى داعدارىستا كوردىك، بۇل بىزگە تانىس ءتاسىل. ويتكەنى ەلىمىزدە ۋربانيزاتسيا مەن دەموگرافيا سالدارىنان پاتەرگە دەگەن مۇقتاجدىق پەن سۇرانىس وتە جوعارى. ونى ۋاقىت وتە كەلە ءوز باعاسىنان ءتيىمدى باعاعا ساتىپ جىبەرۋگە بولادى. تاعى ءبىر ۇتىمدىسى پاتەردى جالعا بەرۋگە مۇمكىندىك بار. ياعني يەسى ءۇزىلىسسىز تابىس تاۋىپ وتىرادى دەگەن ءسوز.

 

2. ەگىس، ورمان القابىن نەمەسە جەر تەلىمىن ساتىپ الىڭىز.

جالپى بولاشاقتا كەرەگى بولار دەپ قوماقتى قارجى جيناعان ادام داعدارىس كەلمەي قالماس پا دەپ وتىرعانى جارامايدى. ەسەسىنە قارجىسىنا باسپانا ساتىپ العاننان گورى، ۇزاق مەرزىمگە جوسپارلاپ، جەر تەلىمىن ساتىپ العان پايدالى. بەس- التى جىلدان سوڭ جەر تەلىمىنىڭ باعاسى قىمباتتايدى. اسىرەسە جەرگە مەنشىك فورماسى كەشتەۋ ەنگەن ەلىمىزدە بۇل پروتسەسس قارقىندى. ءبىر مەزگىلدە قۇنسىزداۋ كورىنگەن جەر تەلىمدەرى، قالا ۇلكەيىپ بولماسا ونەركاسىپ قۇرىلىستارى سالىنا باستاعان شاقتا باعاسى دا كوتەرىلە باستايدى.

ورمان القابىن ساتىپ العان جاعدايدا اعاشتى ساتۋدان دا وسى القاپقا سالعان اقشاڭىزدى ونداعان جىلدار ىشىندە ەكى- ءۇش ەسە ەتىپ قايتارىپ الاسىز.

 

3. اسىل تاس ساتىپ الۋ

 

گاۋھار (بريلليانت) تاس جىل سايىنت % 7 نەمەسە ودان دا كوپ باعاعا قىمباتتاي بەرەدى ەكەن. جالپى اسىلتاستار ساقتاۋعا ىڭعايلى، كولەمى كىشكەنتاي بولعانىمەن وزىندە قىرۋار قارجىنىڭ قۇنىن ۇستاپ تۇرادى. بريلليانتىڭىز التىنمەن سالىستىرۋعا كەلمەيدى. التىن ءبىر مەزەتتە قىمبات، ءبىر مەزەتتە ارزانداپ كەتىپ وتىرادى.

جالپى ەلىمىزدە اسىلتاستار اسا باعالانا بەرمەيدى. لاعىل (رۋبين)، يزۋمرۋدتاردا ءوز قۇنىن جوعالتپايدى. ءبىراق بۇل تۇستا تاستاردى ساتىپ الۋ، ساقتاۋ جايىنا بارىنشا ءمان بەرۋ كەرەك.

 

4. التىن.

جالپى داعدارىس جايى كوتەرىلگەننەن ءبارى الەم حالقى ۆاليۋتالارىن التىنعا ايىرباستاۋدا. ءتىپتى قازاقستاننىڭ ءوزى سىرتقا التىن شىعارمايدى، ونىڭ بارلىعى مەملەكەت قاجەتتىلىگىنە ساتىپ الىنادى. قارجى جاعىنان ساۋاتتىلار التىن تەك ۇزاق ۋاقىتقا قارجى ساقتاعىسى كەلگەن ادامدارعا پايدالى بولماق دەپ وتىر. ويتكەنى حالىقارالىق قارجى نارىعىندا التىننىڭ باعاسى ءبىر ماۋسىمدا قىمباتتاسا، كەلەسى توقساندا كەرىسىنشە قۇنسىزدانا باستايدى. الايدا ول باعا بەلگىلى ءبىر مەرزىمدە نارىق قالپىنا كەلگەندە ءوز باعاسىنا تۇراقتايدى، دەيدى ساراپشىلار.

 

5. شاراپ

چەح گازەتى قىمبات، ۇزاق ساقتالعان شاراپتاردى ساتىپ الۋدى ۇسىنىپتى. ويتكەنى شاراپتى 5 جىل ساقتاساڭىز ەكى ەسە قىمباتقا ساتا الادى ەكەنسىز. ءبىر قىزىعى ەۋروپادا جاقسى شاراپتار قارجى، ينۆەستيتسيا كوزى سانالادى ەكەن. الايدا ولاردىڭ ىشىندە اسا ساپالى بوردو شاراپتارى سەكىلدى قىمباتتارىن عانا الۋ كەرەك ەكەن.

 

6. ونەر تۋىندىلارى، سۋرەتتەر، كونە ساعاتتار، تاريحي جادىگەرلەر.

جالپى قارجى ساقتاۋ عانا ەمەس ونى ەسەلەۋدىڭ جولى. بۇل جەردە تەك ءبىر كەمشىلىك سول سالانى جاقسى بىلەتىن بولۋىڭىز كەرەك. ويتكەنى ءبىراز جىلداردان سوڭ «قانداي تۋىندىنىڭ باعاسى ارتادى، ونەر تۋىندىسى مەن جادىگەر جينايتىن جاندار قانداي مۇلىككە قىزىعادى» دەگەن جايتتى جاقسى بىلگەندە عانا بۇل كاسىپ تابىسقا جەتكىزەدى. بۇل شارۋا كوپشىلىكتىڭ ءىسى ەمەس. ونىمەن تەك شاعىن عانا اۋقاتتى ءارى ونەر تۋىندىسىن باعالايتىن ادامدار اينالىسادى.

 

7. ءارتۇرلى اكسيا مەن قۇندى قاعازدار ساتىپ الىڭىز.

بۇل اقشاسى اسا قوماقتى ەمەس ينۆەستورلاردىڭ شاماسى جەتەتىن سالا. بۇعان گاۋھار تاستىڭ قۇنىنا شاق سوما قاجەت ەمەس. الايدا از سوما دەگەنمەن بۇل ىستە دە تەر توگىپ، جۇمىس ىستەۋگە تۋرا كەلەدى. قۇندى قاعازدىڭ باستى كەمشىلىگى ونىڭ باعاسىنىڭ كۇرت ارتىپ نەمەسە كەنەت تومەندەۋىندە جاتىر.

سوڭعى ۋاقىتتا ەلىمىزدە قۇندى قاعازدار نارىعى قالىپتاسىپ كەلەدى. سوندىقتان بۇل سالادا ازدى- كوپتى تاجىريبەسى بار ادامعا تۇك قيىندىعى بولماسا كەرەك. ونىڭ ۇستىنە بىزدەگى قارجى نارىعىندا مەملەكەتتىك نەمەسە وتاندىق كاسىپورىنداردىڭ اكسيالارىنا سالۋعا بولادى.

جانىبەك امانگەلدى