اۋىر اتلەتيكادان الەم چەمپيوناتى: قازاقستاننان 72 ەلدىڭ 57 سى وتانىنا مەدالسىز قايتتى
قاي ەلدىڭ سپورتى مىقتى بولسا، سول ەل حالقىنىڭ دەنساۋلىعى دا مىقتى دەگەن ءسوز.
قازاقتىڭ كوك بايراعىن جەلبىرەتىپ، ءانۇرانىمىزدى اسقاقتاتىپ جۇرگەن سپورتشىلارىمىز قانشاما؟!
بۇگىندە سپورتتىڭ سان ءتۇرى بار. سونىڭ ءبىرى - اۋىر اتلەتيكا.
سپورتتىڭ وسى تۇرىنەن كەشە عانا الاتاۋ بوكتەرىندە جالاۋىن جەلبىرەتكەن الەم چەمپيوناتى ءوز مارەسىنە دە جەتتى.
سەگىز كۇن بويى الەم نازارىن وزىنە اۋدارعان الەمدىك دودا ەستە قالارلىق توسىن جاڭالىقتارعا تولى بولدى. قازاقتىڭ ءانۇرانى ءۇش مارتە اۋەلەدى. جەرلەستەرىمىز جالپىكوماندالىق ەسەپتە 5 مەدال (3 التىن، 2 كۇمىس) جەڭىپ الىپ، ۇزدىك ۇشتىكتەن كورىندى. بۇل - جاي جەتىستىك ەمەس ارينە.
ەندى وسى بىرىنشىلىك جايىندا كەڭىنەن توقتالىپ وتسەك.
الەم چەمپيوناتىنا 72 ەلدەن 538 سپورتشى قاتىسىپ، 15 مەدال جيىنتىعىن ساراپقا سالدى. وسى 72 ەلدەن 15 مەملەكەتتىڭ سپورتشىلارى مەدالعا يە بولسا، 57 سى وتاندارىنا مەدالسىز قايتتى. ەڭ كوپ جۇلدەنى جالپى ەسەپتە توپ جارعان قىتاي سپورتشىلارى (4 التىن، 1 كۇمىس، 5 قولا) يەلەنسە، جالعىز قولا مەدالمەن شەكتەلگەن ليتۆا مەدال العان 15 ەلدىڭ سوڭعى كوشىن تۇيىندەدى.
ال سولتۇستىك كورەيانىڭ زىلتەمىرشىلەرى 8 مەدال (4 التىن، 1 كۇمىس، 3 قولا) جەڭىپ الىپ، ەكىنشى ورىنعا جايعاستى. وسىلايشا، التىننىڭ كوبىسىن ازيانىڭ ءۇش مەملەكەتى ءبولىسىپ الدى. قالعان ءتورت التىننىڭ ەكەۋىن الەم چەمپيوناتىنىڭ سوڭعى كۇنى رەسەي سپورتشىلارى ولجالاسا، يران مەن البانيا ەرلەر اراسىنداعى سايىستا ءبىر-ءبىر التىننان ەنشىلەدى.
قازاقستان قورجىنىنا العاشقى ساف التىندى زۋلفيا چينشانلو (53 كەلى) سىيلاسا، ەكىنشى التىندى قازاقتىڭ جاس قىرانى جاسۇلان قىدىربايەۆ (94 كەلى) جەڭىپ الدى. ال ءۇشىنشى التىن جۇلدەنى تاعى ءبىر داڭقتى ساڭلاعىمىز يليا يلين (105 كەلى) جەڭىپ الىپ، مەرەيىمىزدى تاسىتتى. ال، ەكى كۇمىستىڭ ءبىرىن قازاقتىڭ قاراكوز قىزى - جازيرا جاپپارقۇل (69 كەلى) يەلەنسە، ەكىنشىسىن ەرلەر اراسىنداعى ۆلاديمير سەدوۆ (94 كەلى) جەڭىپ الدى.
ۇرشىقتاي قىز ءۇشىنشى مارتە الەم چەمپيونى اتاندى
العاشقى التىندى قورجىنىمىزعا ۇرشىقتاي قىز ءزۇلفيا چينشانلو سالعانىن جوعارىدا اتاپ وتتىك. بۇل ءزۇلفيانىڭ العاشقى ءىرى جەتىستىگى ەمەس. ول بۇعان دەيىن 2009 جانە 2011 - جىلدارى الەم چەمپيونى اتانعان بولاتىن.
الماتى تورىندە وتكەن الەمدىك دودادا ول ءۇشىنشى مارتە الەم چەمپيونى اتاعىنا قول جەتكىزدى. الايدا، بۇل جولعى جەتىستىگىنىڭ ءجونى بولەك. سەبەبى، بىرىنشىلىك ءوز جەرىمىزدە ءوتىپ جاتىر. سونداي-اق، ول وسىدان ءبىر جارىم ايدان استام ۋاقىت بۇرىن ينچحوندا وتكەن ХVІІ جازعى ازيا ويىندارىندا تايپەي قىزى سۋي شۋ-جينگە ەسە جىبەرىپ، كۇمىس مەدال ەنشىلەگەن. مىنە، الماتىدا سول زىلتەمىرشى ارۋدان ەسەسىن قايتاردى. بۇل جولى دا ينچحونداعىداي نەگىزگى باسەكە زۋلفيا مەن شۋ-جين اراسىندا ءوربىدى.
ينچحوندا 233 (101+132) كەلىنى باعىندىرىپ، باس جۇلدەنى العان تايپەيلىك بۇل جولى 218 (99+119) كەلىنى ارەڭ دەگەندە باعىندىرىپ، زۋلفيا چينشانلودان قالىپ قويدى. ال ءبىزدىڭ جەرلەسىمىز 232 (98+134) كەلىنى اسپانعا اتىپ، الەم رەكوردىن جاڭارتتى.
قازاقتىڭ ارمانى ورىندالعان كۇن
ءيا، الماتىدا اۋىر اتلەتيكادان وتكەن الەم بىرىنشىلىگىندە ەكىنشى التىندى ۇزاق كۇتتىك. ساعىنا، سارىلا كۇتتىك. ءزۇلفيانىڭ التىنىنان كەيىن، بەس كۇن بويى وزگە ەلدىڭ ورەندەرىنىڭ جەتىستىگىنە قول سوقتىق. تۋرا الاماننىڭ جەتىنشى كۇنى قازاق بالاسى جەڭىس تۇعىرىنىڭ ەڭ بيىك ساتىسىنا شىعادى دەپ ەشكىم دە ويلاعان جوق.
وسىعان دەيىن، "قاشان اۋىر اتلەتيكادان قازاق بالاسى چەمپيون بولادى" دەپ ارمانداپ كەلدىك. ەستەرىڭىزدە بولسا، بىلتىر پولشادا وتكەن دۇنيەجۇزىلىك جارىستا قازاق بالاسى الماس وتەشوۆ قازاق تاريحىندا تۇڭعىش رەت كۇمىس جۇلدەگە قول جەتكىزىپ، الاش جۇرتى بوركىن اسپانعا اتقان ەدى. مىنە، اراعا ءبىر جىل سالىپ تاعى ءبىر قازاق بالاسى اۋىر اتلەتيكادان تۇڭعىش رەت الەم چەمپيونى دەگەن مارتەبەلى اتاققا قول جەتكىزدى. الماتى تورىندە وتكەن بۇل دودانىڭ ەكىنشى التىن جۇلدەسىنىڭ قازاق جۇرتى ءۇشىن ورنى ەرەكشە.
ەرلەر اراسىندا 94 كەلى سالماق دارەجەسىندە سىنعا تۇسكەن جاپ-جاس باۋىرىمىز جاسۇلان قىدىربايەۆ ءوز سالماعىندا قارسىلاستارىنىڭ بارلىعىن قاپى قالدىرىپ، الەم چەمپيونى اتاندى. بىردەن ايتا كەتەيىك، بۇل سالماقتا ەكى بىردەي جەرلەسىمىز باق سىنادى. ونىڭ ءبىرى - ۆلاديمير سەدوۆ. ول كۇمىس جۇلدەنى ەنشىلەدى.
ۆلاديمير العاشقى سىندا 188 كەلى سالماقتى كوتەرىپ، ءبىرىنشى ورىنعا يە بولدى. ال وسى سالماقتا ءۇشىنشى ورىنعا تابان تىرەگەن ليتۆا زىلتەمىرشىسى اۋريماس ديدزباليس 185 كەلىمەن ەكىنشى ورىندى يەلەندى. ال جاسۇلان قىدىربايەۆ 179 كەلىنى ەڭسەرىپ، ءۇشىنشى ورىنعا قول جەتكىزدى.
بار قىزىقتىڭ بارلىعى سەرپە كوتەرۋدە باستالدى. ەڭ سوڭىندا سايىسقا تۇسكەن بارلىق زىلتەمىرشىلەر وزدەرىنە بەرىلگەن بار مۇمكىندىكتەرىننە شىعىپ، جاسۇلاننىڭ سوڭعى ءبىر مۇمكىندىگى قالعان بولاتىن. ول ونسىز دا جۇلدەگەرلەر قاتارىندا تۇرعان بولاتىن. سوڭعى مۇمكىندىگىندە ول "نە بەلبەۋ، نە بەل كەتەدى" دەگەن تاۋەكەلمەن 229 كەلىگە تاپسىرىس بەردى. ويتكەنى ءبىرىنشى ورىندا تۇرعان (جۇلقا كوتەرۋدە توعىز كەلى ايىرماشىلىقپەن قارا ءۇزىپ كەتكەن) سەدوۆتان اسىپ ءتۇسۋ ءۇشىن وعان 10 كەلى ارتىق كوتەرۋ كەرەك بولدى. ءوزى بەرگەن تاپسىرىستى وڭاي ەڭسەرگەن نەبارى 22 جاستاعى جاسۇلان تاجىريبەلى قارسىلاستارىن قايران قالدىرىپ، الەم چەمپيونى اتاندى. قازاقتىڭ "كۇش اتاسىن تانىمايدى" دەگەنى وسىندايدا ايتىلسا كەرەك.
يليا يليننىڭ ەرلىگىنە ەلباسى دا ءسۇيىندى
اۋىر اتلەتيكادان وليمپيادا ويىندارىنىڭ ەكى دۇركىن چەمپيونى، وسىعان دەيىن الەم چەمپيوناتىنىڭ ءۇش مارتە جەڭىمپازى، بىرنەشە الەمدىك رەكوردتىڭ يەسى اتانعان يليا يلين الماتىدا وتكەن بىرىنشىلىكتە ءتورتىنشى مارتە الەم چەمپيونى دەگەن اتقا قول جەتكىزدى.
بۇل جولى يليا حالىقارالىق ارەنادا 105 كەلى سالماق دارەجەسىندە العاش رەت سىنعا ءتۇسىپ، توپ جارىپ وتىر. سوندىقتان وسى سالماقتىڭ ۇزدىكتەرى مەن رەكوردشىلارى اراسىندا توپ جارىپ، چەمپيون اتانۋ وڭاي بولعان جوق. ايتسە دە، ول سەنىمدى اقتاپ، قازاقستان حالقىن قۋانىشقا بولەدى.
العاشقى جۇلقا كوتەرۋ سايىسىندا وزبەك رۋسلان نۋرۋددينوۆ 193 كەلىمەن ۇزدىك شىقتى. قىتاي زىلتەمىرشىسى جە ياڭ 191 كەلىنى ەڭسەرىپ، ەكىنشى ورىندى يەلەندى. ءبىزدىڭ يليا يلين 190 كەلىنى كوتەرىپ، بۇل سىندا ءۇشىنشى ورىنعا تابان تىرەدى.
سەرپە كوتەرۋ سايىسى جۇلقا كوتەرۋ سايىسىنان الدەقايدا شيەلەنىستى ءوتتى. الەم رەكوردى بىرىنەن كەيىن ءبىرى ءۇش مارتە جاڭارتىلدى.
بارلىق زىلتەمىرشىلەر ءوز ونەرلەرىن اياقتاپ، ەڭ سوڭىندا ءۇش سپورتشى عانا قالدى. ءارى يليننىڭ ەكى مۇمكىندىگى، ال وزبەك رۋسلان نۋرۋددينوۆ پەن رەسەيلىك داۆيد بەدجانياننىڭ سوڭعى مۇمكىندىكتەرى قالعان ەدى. ناعىز جان الىسىپ، جان بەرىسكەن تارتىس تا وسى ساتتە ورىن الدى.
جۇلقا كوتەرۋدە وزبەك زىلتەمىرشىسىنەن ءۇش كەلى كەم كوتەرگەن يلين تاۋەكەلگە بەل بۋىپ، 239 كەلىگە تاپسىرىس بەردى. بۇل الەم رەكوردىنان ءبىر كەلى ارتىق بولاتىن. وكىنىشكە قاراي، يلين 239 كەلىنى توبەسىنە تىك كوتەرە المادى. ىلە- شالا ورتاعا نۋرۋددينوۆ شىعىپ، 239 كەلىنى كوتەرىپ، الەم رەكوردىن جاڭارتتى.
قۋانعانىنان ءتىلىن سىرتىنا شىعارىپ، ايعايلاپ، اسپانعا سەكىردى. ءبىراق ونىڭ قۋانىشى ۇزاققا سوزىلمادى. ءوزىنىڭ بۇگىنگە دەيىنگى رەكوردى بۇزىلعان (238 كەلى بولاتىن) داۆيد بەدجانيان 240 كەلىنى كوتەرىپ، ول دا قۋانىشىن جاسىرا الماي، جان-جاعىنا بۇرىلىپ، ەكى قولىن كوككە كەزەك-كەزەك سەرمەدى.
كەزەك يلينگە كەلدى. ول تەك 242 كەلىنى كوتەرۋ كەرەك. تۇتاس ەلدىڭ ءۇمىتىن ارقالاعان يليانىڭ باسقا امالى قالمادى. سوندا عانا ول الەم چەمپيونى بولا الادى. بالۋان شولاق اتىنداعى سپورت سارايىنا جينالعان قازاقستاندىقتار ودان تەك التىن كۇتىپ وتىرعانىن ءوزى دە جاقسى بىلەدى.
اقىرى 242 كەلىگە تاپسىرىس بەرىپ، زىلتەمىرگە بەتتەدى. وسى ساتتە سپورت كەشەنىنە جينالعان حالىق ورىندارىنان تىك تۇرىپ، قولداۋ كورسەتتى. ول زىلتەمىردىڭ قاسىنا كەلدى دە دەمىن ىشىنە تارتىپ، 242 كەلى سالماقتى توبەسىنەن اسىرىپ، تىك كوتەردى. مىنە، ناعىز رەكورد! ناعىز قايسار رۋح! ناعىز الىپ كۇشتىڭ يەسى! وسىلايشا، يلين ءتورت دۇركىن الەم چەمپيونى اتاندى.
ءيليننىڭ بۇل ەرلىگىنە تەك ەل عانا سۇيىنگەن جوق. ەلباسى دا ءسۇيىنىپ، سول ساتتە تەلەفون ارقىلى تاماشا جەتىستىگىمەن قۇتتىقتادى. ال يلين بۇل جەڭىسىن اۋەلى مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆقا جانە قازاقستان حالقىنا ارنايتىنىن اتاپ ءوتتى.
ءدال وسى جەردەن ءسال شەگىنىس جاساپ، تاريح بەتىنە كوز جۇگىرتە كەتسەك. وسىعان دەيىن يليا يلين الماتىدا وتەتىن دودادا توپ جارا الا ما دەگەن سۇراق ءجيى كوتەرىلگەن بولاتىن. مىنە، توپ جارىپ قانا قويماي، الەم رەكوردىن دا جاسادى. ءتورت دۇركىن الەم چەمپيونى دەگەن اتاققا دا قول جەتكىزدى.
جالپى اۋىر اتلەتيكا تاريحىندا ءتورت نەمەسە ودان دا كوپ الەم چەمپيونى اتانعان سپورتشىلار ساۋساقپەن سانارلىق. اتاپ كەتەتىن بولساق، ك س ر و-نىڭ اتى اڭىزعا اينالعان اۋىر اتلەتى يۋري ۆاردانيان وتكەن عاسىردىڭ 70-80 - جىلدارى ءوز سالماعىنىڭ الدى بولىپ، الەمنىڭ 7 دۇركىن چەمپيونى اتاندى. سونداي-اق، اتاقتى حاليل مۋتلۋدى دا ەڭ كوپ الەم چەمپيونى اتانعان سپورتشى رەتىندە اتاۋعا بولادى. تۇرىكتىڭ شىناشاقتاي عانا بالاسى وليمپيادا ويىندارىنىڭ 3 دۇركىن چەمپيونى اتانىپ قانا قويماي، الەمدىك ءتاجدى 6 مارتە يەلەندى. الەم چەمپيوناتىندا التى رەت جەڭىمپاز اتانعانداردىڭ قاتارىندا ك س ر و داۋىرىندە ءومىر سۇرگەن ۆاسيلي الەكسەيەۆ تە بار. ال، الەم چەمپيوناتىنىڭ بەس دۇركىن چەمپيوندارىنا كەلسەك، ەڭ الدىمەن اناتوليي حراپاتىي سىندى وتانداسىمىزدى ايتۋعا بولادى. جالپى ا. حراپاتىيدىڭ قازاقستان اۋىر اتلەتيكاسىنا سىڭىرگەن ەڭبەگى وراسان زور. بۇدان بولەك، بەس دۇركىن چەمپيونداردىڭ ىشىندە تۇرىكتىڭ اتى اڭىزعا اينالعان اۋىر اتلەتى نايم سۇلەيمەنوعلىنىڭ دا ەسىمى بار. قىرعىز حالقىنىڭ باعىنا تۋعان وليمپيادا چەمپيونى قانىبەك وسماناليەۆ الەمدىك جارىستا ءتورت مارتە جەڭىمپاز اتانعان سپورتشى.
ءبىز بۇنى نە ءۇشىن ايتىپ وتىرمىز؟ مىنە، بۇگىن يليا يلين دە الماتىدا وتكەن الەم چەمپيوناتىندا ءتورتىنشى مارتە الەم چەمپيونى اتانىپ، اتى اتالعان اڭىز سپورتشىلاردىڭ قاتارىنان ويىپ تۇرىپ ورىن الدى.
التىنعا بەرگىسىز كۇمىس
قازاقستان قورجىنىنا تۇسكەن ەكى كۇمىس جۇلدەنىڭ ءبىرىن قازاقتىڭ قايسار قىزى ايەلدەر اراسىندا 69 كەلىگە دەيىنگى سالماقتا سىنعا تۇسكەن جازيرا جاپپارقۇل جەڭىپ العانىن جوعارىدا اتاپ وتتىك.
جازيرانىڭ بۇل كۇمىسى التىنعا بەرگىسىز دەسەك ارتىق ايتقاندىق بولماس.
بۇل سالماقتا باس جۇلدەنى كارىس قىزى ۋن حيۋ رە الدى. ول ەكى سايىستىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 265 (120+145) كەلى سالماقتى باعىندىردى. ال قاراكوز قارىنداسىمىز 262 (118+144) كەلىنى كوتەرىپ، الەم چەمپيوناتىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى اتاندى. كارىس قىزىنان نەبارى ءۇش- اق كەلى كەم كوتەردى. ال ۇزدىك ۇشتىكتى 261 (118+143) كەلىنى باعىندىرعان قىتايلىق چەن يۋدجۋان قورىتىندىلادى.
ايەلدەر اراسىنداعى 69 كەلى سالماققا دەيىنگى سىنعا تاعى ءبىر وتانداسىمىز، لوندوندا وتكەن وليمپيادا ويىندارىنىڭ چەمپيونى مايا مانەزا دا قاتىسقان بولاتىن. الايدا، ول ۇزدىكتەردىڭ قاتارىنان كورىنە المادى. مايا ەكى جاتتىعۋدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 231 (105+126) كەلىنى توبەسىنە كوتەرىپ، جالپى ەسەپتە سەگىزىنشى ورىندى مىسە تۇتتى.
جازيرانىڭ بولاشاعىنان ۇلكەن ءۇمىت كۇتۋگە بولادى. ول وسىعان دەيىن دە تالاي بايراقتى باسەكەلەردە ەل نامىسىن ابىرويمەن قورعاپ كەلە جاتقان تالانتتاردىڭ ءبىرى.
مەدال العان مەملەكەتتەردىڭ كورسەتكىشتەرى:
ورنى ەلدەر التىن كۇمىس قولا جالپى 1 قىتاي 4 2 5 11 2 سولتۇستىك كورەيا 4 1 3 8 3 قازاقستان 3 2 0 5 4 رەسەي 2 2 2 6 5 يران 1 1 0 2 6 ارمەنيا 1 0 0 1 7 ەگيپەت 0 1 1 2 8 بولگاريا 0 1 0 1 8 تايپەي 0 1 0 1 8 يندونەزيا 0 1 0 1 8 تۇركيا 0 1 0 1 8 وزبەكستان 0 1 0 1 8 ۆەتنام 0 1 0 1 14 تايلانت 0 0 3 3 15 ليتۆا 0 0 1 1 15 15 15 45
كۇنسۇلتان وتارباي
