تۇركياعا 70 ەل كومەكتەستى. سيريا نەگە الەم جۇرتىنىڭ نازارىنان تىس قالدى؟
ءزىلزالا سالدارىنان ەكى ەلدە 21 مىڭنان اسا ادام قازا تاپتى. ال سيريادا قازا بولعاندار سانى 3 مىڭنان استى. الايدا ءبىر كۇندە مىڭداعان ادام ءومىرىن قيعان ءزىلزالادان كەيىن الەم نازارى تۇركياعا اۋدى. ءبىراق بۇعان دەيىن دە سوعىس، اشتىق جانە كۇنى كەشە بولعان جەر سىلكىنىسى سالدارىنان سيريانىڭ جاعدايى ءماز ەمەس. الەمدەگى ءتۇرلى قاۋىمداستىقتىڭ كەي ەلى سيرياعا كومەك كورسەتكىسى كەلمەيتىندەي. الەم الپاۋىتتارى اراسىندا مۇنداي تەندەنتسيا بار ما؟
Massaget.kz ءتىلشىسى بۇل تۋرالى ساياساتتانۋشى ماقسات جاقاۋمەن سۇحباتتاستى.
ساياسات تانۋشىنىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي جاعداي باتىس ەلدەرىنىڭ ۇستانىمىنا بايلانىستى. ولاردىڭ بۇعان دەيىنگى سيرياداعى ءتۇرلى رەجيمگە كوزقاراسى كەشەگى بولعان وقيعاعا دا اسەرىن تيگىزدى.
«تۇركيانىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدە بەدەلى جوعارى، سەبەبى ول الەمدىك ساياساتتاعى باستى ويىنشىلاردىڭ بىرىنە اينالدى. ەكونوميكاسى دامىعان الدىڭعى قاتارلى ەلدەر ەندى بۇل ەلمەن ساناساتىن دەڭگەيگە جەتتى. سوندىقتان وسىنىڭ ارقاسىندا تۇركياداعى بولعان ءزىلزالاعا 70 تەن اسا مەملەكەت قولداۋ ءبىلدىرىپ جاتىر. شىنى كەرەك، سيرياعا دا مەملەكەتتەر كومەك كورسەتىپ جاتىر. ماسەلەن، كەشە مەملەكەت باسشىسى توقايەۆتىڭ ارنايى جارلىعىمەن ماتەريالدىق كومەك جىبەرىلدى. وعان قوسا رەسەي، وڭتۇستىك كورەيا دا كومەك جىبەرىپ جاتىر. ءبىراق باتىس ەلدەرىنىڭ سيرياعا قاتىستى ۇستانىمى بار. كەزىندە مەملەكەتتەر دايش پەن اساد رەجيمىنە قارسى ۇستانىمدارىن بىلدىرگەن. ولارعا سيريا ارنايى اگرەسسيا وشاعى رەتىندە قالدى جانە بۇل كوزقاراس ءالى كۇنگە دەيىن ساقتالىپ وتىر»، - دەيدى ساياساتتانۋشى.
ماقسات جاقاۋدىڭ ايتۋىنشا، ەلدەر اراسىنداعى كومەك ارنايى كەلىسىم ارقىلى جۇرگىزىلەدى.
«ءيا، تۇركياعا قاراعاندا سيرياعا جەتكىلىكتى دارەجەدە كومەك كورسەتىلىپ جاتقان جوق. بۇل جەردە ساياسي استارى بار ماسەلە كوپ. دەگەنمەن ءزىلزالا - ەسكەرتۋسىز بولاتىن تابيعي اپات. ءبىراق تۇركيا مەن سيريا ايماعى بۇرىننان جەر سىلكىنىسى وشاعى رەتىندە بەلگىلى. ورنالاسۋ ايماعى دا قاۋىپتى. ءزىلزالا سالدارىنان 21 مىڭنان اسا ادام قازا تاپقان. ەكى ەلگە تەك اقشالاي ەمەس، سونىمەن قاتار، كيىز ءۇي جىبەرىلىپ، قوسىمشا كۇش جۇمىلدىرىلىپ جاتىر. مۇنىڭ ءبارى مەملەكەتتەر اراسىنداعى كەلىسىم نەگىزىندە جۇرگىزىلەدى»، - دەدى ماقسات جاقاۋ.
ماقسات جاقاۋدىڭ ايتۋىنشا، سيرياعا جەتكىلىكتى تۇردە كومەك كورسەتىلمەۋدىڭ بىرنەشە سەبەبى بار. بىرىنشىدەن، باتىس ەلدەرى دايش تەررور ۇيىمى مەن اساد رەجيمىنىڭ بايلانىسى انىقتاعاننان كەيىن قارسى ۇستانىمىن ءبىلدىردى. ەكىنشىدەن، 2011-جىلدان باستالعان سوعىستان كەيىن باتىس ەلدەرىنە سيريا اگرەسسيا وشاعى رەتىندە قالىپتاسقان. ساياسات تانۋشى پىكىرىنشە، الەم ليدەرلەرى بۇل كوزقاراستى ساقتاپ وتىر.
ەسكە سالايىق، بۇعان دەيىن 6- اقپاندا تۇركيانىڭ ورتالىعى مەن وڭتۇستىك-شىعىسىندا، سيريامەن شەكارالاس جەردە جويقىن جەر سىلكىنىسى بولعانى حابارلانعان بولاتىن. ا ق ش گەولوگيالىق قىزمەتى مالىمەتىنشە، 7,8 بالدىق جەر سىلكىنىسى جەرگىلىكتى ۋاقىت بويىنشا ساعات 04:17 دە گازيانتەپ ماڭىندا 17,9 شاقىرىم تەرەڭدىكتە تىركەلگەن. كەيىنگى دەرەكتەر بويىنشا، وقيعا سالدارىنان ەكى ەلدە 20 مىڭنان اسا ادام قازا تاپتى. سونداي-اق، تۇركيانىڭ ءار جەرىندە تۇرعىن ۇيلەر مەن تاريحي گازيانتەپ بەكىنىسى قيرادى. ال يتاليادا تۇركياداعى جەر سىلكىنىسىنەن كەيىن تسۋنامي قاۋپى ەسكەرتىلدى.
كەشە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ ۇكىمەتكە يىۇ ارقىلى سيرياعا كومەك جىبەرۋدى تاپسىردى. قازاقستان جەر سىلكىنىسىنەن زارداپ شەككەن سيرياعا 50 توننا گۋمانيتارلىق كومەك جىبەرەدى.
سونداي-اق، تانىمال ءانشى ديماش قۇدايبەرگەن دە كونسەرتىنەن تۇسكەن قارجىنىڭ ءبىر بولىگىن تۇركيا مەن سيرياعا بولەتىنىن جەتكىزدى. Tiranapost باسىلىمىنىڭ مالىمەتىنشە، ايگىلى فۋتبولشى ليونەل مەسسي جەر سىلكىنىسىنەن زارداپ شەككەن تۇركيا مەن سيرياعا كومەك رەتىندە 3,5 ميلليون ەۋرو اۋداراتىنىن مالىمدەگەن.