دەپرەسسيادان شىعۋعا كومەكتەسەتىن ناقتى 6 قادام
ۇلتىنا، بىلىمىنە، الەۋمەتتىك جاعدايىنا، ءتىپتى سەنىمىنە قاراماستان، بۇل دەرتكە كەز كەلگەن ادام شالدىعۋى مۇمكىن. دەپرەسسياعا ۇشىراعان كوپتەگەن ادامدار جۇرت «جۇيكە اۋرۋىنا شالدىققان» دەپ ويلاماسىن دەگەن نيەتپەن وزدەرىنىڭ بۇل جاعدايىنان ۇيالىپ، جاسىرىپ جاتادى.
يسلام - تەك ءدىن ەمەس، بۇل - ءومىر ءسۇرۋ سالتى. ادام يسلامدى ۇيرەنۋ ارقىلى بۇل دىننەن كەز كەلگەن ماسەلەنىڭ شەشىمىن تابا الادى. سول سياقتى دىنىمىزدە دەپرەسسياعا ارنالعان انتيدەپرەسسانت تا كەزدەسەدى. ولاردىڭ التى ءتۇرىن تومەندە وزدەرىڭىزگە ۇسىنامىز:
1. «ءناس» سۇرەسىن وقىڭىز.
ادەتتە دەپرەسسيا ادام بويىنا ءتۇرلى كۇماندار ۇيالاپ، وزىنە دەگەن سەنىمدىلىك ازايعان كەزدە، شايتان قۇلاعىڭا سىبىرلاپ، جاماندىق اتاۋلىنىڭ ءبارىن سەنىڭ اۋىلىڭا جاقىنداتقان كەزدە بولادى. وسى كەزدە شايتاننىڭ ازعىرۋىنان ساقتايتىن «ءناس» (قۇرانداعى سوڭعى سۇرە) سۇرەسىن وقىپ، دۇعا ەتۋ كەرەك. جانە وزىڭە سەنىمىڭ جوعالىپ، كوڭىلىڭىزگە كوپ كۇمان ۇيالاي باستاسا دا، وسى سۇرەنى وقي قويىڭىز. بۇل ءسىزدى دەپرەسسيادان قورعايدى، ءتىپتى دەپرەسسياعا ۇشىراپ قويعان بولساڭىز، كوڭىلىڭىزدى كوتەرەرى انىق.
2. ۋايىم- قايعىدان ساقتايتىن دۇعانى وقىڭىز.
«ەي، اللا! شىن مانىندە مەن سەنىڭ قۇلىڭمىن. سەنىڭ قۇلىڭ مەن كۇڭىڭنىڭ ۇلىمىن. مەنىڭ تاعدىرىم سەنىڭ قولىڭدا، ءارى سەنىڭ ۇكىمىڭ ماعان مىندەت. سەنىڭ ماعان جاساعان ۇكىمىڭ ءادىل، ساعان ءتان بولعان بارلىق ەسىمدەرىڭمەن ءوزىڭدى اتاعان نەمەسە كىتابىڭدا تۇسىرگەن نەمەسە جاراتىلعاندارىڭنىڭ بىرىنە ۇيرەتكەن نەمەسە وزىڭنەن باسقاعا قۇپيا ەتكەن بارلىق ەسىمدەرىڭمەن وزىڭە جالبارىنامىن. ماعان قۇراندى جۇرەگىمنىڭ كوكتەمى، كەۋدەمنىڭ نۇرى ءارى مازاسىزدىعىم مەن ۋايىمىمدى اكەتۋشى ەتە گور!»
جانە:
«ەي، اللا! راسىندا مەن ۋايىم- قايعىدان، السىزدىكتەن، جالقاۋلىقتان، ساراڭدىقتان، قورقاقتىقتىن، قارىزعا باتۋدان ءارى ادامداردىڭ باسىمشىلىعىنان وزىڭە سىيىنامىن».
3. قايىرىمدىلىقپەن اينالىسىڭىز.
باسقالارعا باقىت سىيلاۋ، مۇقتاج جاندارعا قايىرىمدىلىق كورسەتۋ، بىرەۋلەردىڭ قۋانىشىن ءبولىسۋ ادامنىڭ كوڭىل- كۇيىن كوتەرىپ، شاتتىققا كەنەلتەتىنى دالەلدەنگەن. فورمۋلا قاراپايىم: ءسىز بىرەۋدى باقىتتى ەتەسىز، ول سىزگە قۋانىش سىيلايدى. قايىرىمدىلىق شارالارىمەن اينالىسۋعا ۇلكەن قارجىڭىز دا بولماۋى مۇمكىن، الايدا قايىرىم دەگەننىڭ ءوزى كىشكەنتاي نارسەلەردەن باستالماي ما؟ ! ول قاجەتسىز، ءبىراق پايدالانۋعا جارامدى زاتتارىڭىزدى تاراتىپ بەرۋ، بالالار ۇيىنە بارۋ، مۇقتاج جاندارعا تۇسكى اس ۇيىمداستىرۋ، ءتىپتى ءبىر اش ادامدى تويىندىرۋ بولۋى دا مۇمكىن.
ءسىزدىڭ سەبەبىڭىزدەن ءبىر ادامنىڭ قۋانىشقا بولەنگەنىن كورسەڭىز، ءسىزدىڭ دە كوڭىل- كۇيىڭىزدىڭ جاقسى جاققا قاراي وزگەرەرى انىق.
4. تابيعاتتا سەرۋەندەڭىز.
دەپرەسسيانىڭ تاعى ءبىر بەلگىسى ادامنىڭ بۇكىل ومىرىنە باسشىلىق ەتىپ، كۇش- جىگەرىنىڭ ءبارىن تارتىپ الادى. بايقاساڭىزدار، دەپرەسسياعا تۇسكەن ادامداردىڭ كوپشىلىگى ەشكىممەن كەزدەسكىسى كەلمەي، ءوز- وزىنەن جابىلىپ، تىنىشتىقتا، ۇيدە قامالىپ وتىرا بەرگەندى قالاپ جاتادى. مۇنداي ادامدار قيىن دا بولسا، ۇيدەن شىعىپ، سەرۋەندەپ، اينالاسىنداعى تابيعاتتىڭ ادەمى كورىنىستەرىن تاماشالاعانى ءجون.
اللانىڭ قۇدىرەتىن ءتۇسىنىپ، مىنا الەمدى جاراتقانداعى شەبەرلىگىن ۇعىپ، ءتىپتى قۇستاردىڭ قاراپايىم انىنە نازار اۋدارۋ ارقىلى بىزدەر دەپرەسسيادان شىعۋعا قادام جاسايمىز.
5. وزىڭىزگە حوببي تابىڭىز.
دەپرەسسياعا تۇسكەن ادامنىڭ ۋاقىتى كوبىرەك بولسا، اينالىساتىن ەشتەڭەسى بولماسا، وندا ول ۋايىم- قايعىعا ءتىپتى سالىنا تۇسەدى. ال جاڭا حوببي دەپرەسسيانىڭ الدىن الادى. اۋىر قايعى- قاسىرەتتەن ساقتايدى.
اسىرەسە كىتاپ وقۋ، قۇران ۇيرەنۋ، ءدىني بلوگ جۇرگىزۋ سەكىلدى حوببيلار ناتيجەلى. فيلم كورۋ نەمەسە جەڭىل- جەلپى ىستەرمەن اينالىسۋ سەكىلدى حوببيلاردى پايدالى ىسكە جاتقىزبايمىز.
6. ءوز ءومىرىڭىزدىڭ جەڭىلدىگىن ويلاڭىز.
جوعارىدا اتالعان كەڭەستەردىڭ ءبىرى دە كومەكتەسپەسە، وندا وسى پۋنكت ءسىزدىڭ پايداڭىزعا جارارى انىق. ءوزىڭىز ۋايىمداپ جۇرگەن ماسەلەنى ويعا الىپ، وزىڭىزگە: «مۇنىڭ ءبارىن پايعامبارىمىزدىڭ (س. ا. ۋ. ) باسىنان وتكەرگەن اۋىر جاعدايلارمەن سالىستىرۋعا بولا ما؟ مەن ول كورگەن قايعى- قاسىرەتتىڭ 1 پايىزىن بولسا دا كوردىم بە؟» دەگەن سۇراق قويىڭىز. ول (س. ا. ۋ. ) كىشكەنتايىندا جەتىم قالدى، ءوزى ارقا سۇيەگەن اعاسى مەن ايەلىنەن ايىرىلدى. بالالارى بىرىنەن كەيىن ءبىرى ومىردەن ءوتتى. تۋىستارى سوڭىنان قالماي قۋدالاپ، اقىرى تۋعان جەرىنەن قۋىپ تىندى.
ءسىزدىڭ باسىڭىزدان بۇدان دا اۋىر جاعدايلار ءوتتى مە؟
ارينە، ءبىز دەپرەسسيادان شىعۋدىڭ وڭاي ەمەستىگىن بىلەمىز. الايدا «شىعام» دەگەن شىنايى سەنىمىڭىز ءارى شەشىمىڭىز بولسا، وسى قادامداردىڭ بارلىعى سىزگە كومەكتەسەرى حاق.
حاديشا ەرمەك قىزى
