ذلئ وتان سوعئسئنداعئ قازاقستاندئقتاردئث تاريحي 65 ءساتئ: جةثئس ساباقتارئ - تاريح ساباقتارئ - جامبئلدئق ارداگةر جذمانالئ پازئلبايةأ

جامبئل وبلئسئ. مامئردئث 3-ئ. قازاقپارات - بيئل 90 جئلدئق مةرةيتويئن اتاپ وتكةلئ وتئرعان «قازاقپارات» ذ ك» ا ق-نئث جاثا بئرةگةي جوباسئ اياسئندا، ذلئ جةثئستئث 65 جئلدئعئ قذرمةتئنة وراي، «ذلئ وتان سوعئسئنداعئ قازاقستاندئقتاردئث تاريحي 65 ءساتئ» ايدارئ اشئلدئ. بذگئن ءبئز مامئردئث 9-ئندا ماسكةؤدئث قئزئل الاثئنداعئ جةثئس شةرؤئنة قاتئساتئن قازاقستاندئق مايدانگةرلةر دةلةگاسياسئنئث قذرامئنداعئ جامبئل وبلئسئنان شئققان ذلئ وتان سوعئسئنئث ارداگةرئ جذمانالئ پازئلبايةأ جايئندا اثگئمةلةمةكپئز.
None
None

... مةكتةپ تابالدئرئعئن اتتاعان جذمانالئ پازئلباي ذلئنا قارسئ جولئققان جوعارئ سئنئپ وقؤشئلارئ زور قذرمةتپةن امانداسئپ، كيتةلئنئث ومئراؤئ ناگرادالارعا تولئ ذزئن بويلئ، سئمباتتئ ارداگةرگة قاراپ قالئپتئ. 1-2-شئ دارةجةلئ وتان سوعئسئنئث ةكئ وردةنئ، چةرچةلدةن باستاپ ستالينگة دةيئن ءتورت بيلةؤشئ بةينةلةنگةن مةدالدار. مايدانداعئ ةرلئكتةرئ ءذشئن العان جالپئ سانئ - 27 وردةندةر مةن مةدالدار.

تاراز قالاسئنداعئ سيولكوأسكيي اتئنداعئ №7 مةكتةپ-گيمنازيا ونئ اسئعا كذتتئ. بذل كذندةرئ سول ءبئر سذراپئل سوعئس جئلدارئ جايئندا سئر شةرتةتئن ارداگةرلةر جةتئسة بةرمةيدئ. ماسكةؤگة ساپارئ الدئندا ونئ جاستار الدئندا ءسوز سويلةپ، ادامزات تاريحئنداعئ ةث قورقئنئشتئ ءارئ قايعئلئ سوعئس جايئندا اثگئمةلةؤگة شاقئردئ.

ال №7 مةكتةپتة تومةنگئ سئنئپ وقؤشئلارئ جينالعان. ولار ءذشئن ذلئ وتان سوعئسئ - بذل كومةسكئ تارتقان ءارئ تذسئنئكسئز اتالارئنئث، بابالارئنئث تاريحئ ئسپةتتئ. ХХІعاسئردا دذنيةگة كةلگةن ولار ءذشئن مايدانگةر ХХ عاسئر تاريحئنئث ناعئز ساباعئن - جةثئس ساباعئن وتكئزدئ.

ءتئپتئ ساباقتا تئنئش وتئرمايتئن وقؤشئنئث ءوزئ جذمانالئ اعانئث 1942 جئلئ جامبئل (تاراز قالاسئ ول كةزدة وسئلاي اتالاتئن) ورتا مةكتةبئن ءبئتئرئپ، 18 جاستاعئ بوزبالانئث كةثةس ارميا قاتارئنا شاقئرئلعانئن، مايدانعا قالاي تاپ بولعانئن زور ئقئلاسپةن تئثدادئ. باستاپقئدا پؤلةمةتشئ بولعان ول كةيئنئرةك بارلاؤشئلار بولئمشةسئنة قولباسشئلئق جاسادئ.

- مةنئث باؤئرئم وزئنة جاس قوسئپ مايدانعا اتتاندئ، دةگةنمةن ونئث جاسئ نة بارئ 15-تة بولاتئن، - دةيدئ جذمانالئ اعا ءوزئنئث ستالينگراد تذبئندة اؤئر جاراقاتتانئپ، سامارا گوسپيتالئندة قايتئس بولعان كئشئ ءئنئسئ جايئندا تةبئرةنة ةسكة الئپ.

- قاراثدارشئ، بالالار، - دةپ اثگئمةگة ارالاسقان مةكتةپ ديرةكتورئ ناتاليا يسةيةأا، - ءبئزدئث جوعارئ سئنئپ وقؤشئلارئ دا قازئر 15-16 جاستا. مئنة وسئنداي قئزدار مةن بالالار قولدارئنا قارؤ الئپ، اش-جالاثاش، سؤئقتا، بوراعان وقتئث اراسئندا ءجذرئپ جةرئمئزدئ جاؤدان قورعادئ. بويلارئنداعئ قورقئنئشتئ جةثة بئلگةن ولار جاؤئز باسقئنشئلاردئ جةثؤ ءذشئن، سةندةر قازئرگئ ؤاقئتتا مةكتةپ پارتاسئندا ةركئن وتئرؤ ءذشئن، ءبئزدئث بارلئعئمئز بةيبئت اسپان استئندا ءومئر ءسذرؤئمئز ءذشئن ءوز ومئرلةرئن دة ايامادئ.

كةشةگئ مةكتةپ وقؤشئسئ 18 جاستاعئ جذمانالئ پازئلبايةأ بالتئق بويئ، لةنينگراد، بةلارؤس مايداندارئنداعئ كةسكئلةسكةن ذرئستارعا قاتئستئ. ؤكراينا دالاسئمةن، بةلارؤس باتپاعئمةن، بالتئق بويئ ورمانئمةن ءجذرئپ ءوتئپ، لةنينگراد قورشاؤئندا اشتئقتئث قانداي بولاتئندئعئن كوردئ.

تةلةديداردان الةمدئك قارجئ داعدارئسئ جايئندا تئثداپ، سونئمةن قاتار ذيدةگئ ازئق-تذلئككة تولئ توثازئتقئشتئ اشاتئن قازئرگئ مةكتةپ وقؤشئلارئنا، 21- عاسئر بالالارئنا سول ءبئر كةزةثدة لةنينگراد قذرساؤئندا قالعاندار ءذشئن ءبئر ءتئلئم قارا ناننئث التئنمةن باعالانعانئن ةستؤ قئزئق كورئنةتئن دة شئعار.

- گيتلةر نةأا بويئنداعئ وسئ ءبئر ادةمئ قالانئ قورشاپ الدئ، - دةپ جالعايدئ اثگئمةسئن جذمانالئ اعا، - لةنيگرادقا 40-تان استام ئرئكتةلگةن ديأيزيا، مئثنان استام تانك، 1500 ذشاقتان قذرالعان وتة ذلكةن اسكةري كذشتئ جئبةردئ. لةنينگرادقا نةمئستةرمةن قاتار فينليانديا، يسپانيا، نيدةرلاندئ، گوللانديا، بةلگيا، نورأةگيا مةملةكةتتةرئنئث فاشيستئك ديأيزيالارئ شابؤئل جاسادئ. جاؤ اسكةرلةرئ ءبئزدئث ساربازداردان بئرنةشة ةسة كوپ بولاتئن. لةنينگرادقا جذزدةگةن مئث سناريادتار مةن بومبالار تاستالدئ. قالا سئرتقئ الةمنةن اجئراپ، شةثبةر قذرساؤئندا قالدئ، ادامدار اشتئقتان جانة بومبادان ءولئپ جاتتئ. گيتلةر بذل قالانئ تةز ارادا جةر بةتئنةن جوق قئلؤعا تالپئندئ، الايدا جاؤ شابؤئلئ دا، بومبالاؤئ دا، قورشاؤئ دا ادام توزگئسئز جاعدايدا ءومئر ءسذرئپ، قارسئلئق كورسةتؤئن توقتاتپاعان ءبئزدئث ادامداردئث كذش-جئگةرئن مذقالتا المادئ. سول كةزةثدة ءبئزدئث ذلئ اقئنئمئز جامبئل جابايةأ لةنينگرادتئقتاردئ قولداؤ ءذشئن «لةنينگرادتئق ورةنئم» اتتئ جئر شؤماعئن ارنادئ.

بالالارعا ةرلئك جانة ازاماتتئق ساباعئن وتكئزگةن مايدانگةر ءتئپتئ ادام توزگئسئز جاعدايدا دا ادامداردئث ءتارتئپتئ، ءبئر-بئرئنة دةگةن سةنئم مةن قذرمةتتئ ساقتاعاندئقتارئن، رياسئز كومةككة كةلگةندئگئن اتاپ ءوتتئ.

سونئمةن قاتار مايدانگةر اثگئمة بارئسئندا ءوز كوزئمةن كورگةن سوعئستئث قورقئنئشتئ ساتتةرئ مةن كذنئ-ءتذنئ جذرگةن ستالينگراد ذرئستارئنئث جان تذرشئگةرلئك كةزدةرئن دة تئلگة تيةك ةتتئ. بئردة جاؤدئث كةزةكتئ بومبالاؤئ بارئسئندا مةرگةن قئزدار أزأودئ قونئستانعان ذيگة سنارياد ءتذسئپ، ونداعئ كومانديردةن باستاپ قاتارداعئ جاؤئنگةرگة دةيئن قازا تاپقان. «ولاردئث بارلئعئ جاس ءارئ سئمباتتئ قئزدار بولاتئن»، دةيدئ ارداگةر.

مايدانگةردئث ايتؤئنشا، ولار گيتلةرلئك باسقئنشئلاردان ازات ةتكةن لاتأيانئث ءبئر قالاسئنان جةردئث كأادرات پئشئندة ورتتةن قارايعانئن بايقاعان. سويتسة، فاشيستةر ءبئر-بئرئنة بايلانعان ادامداردئ ةكئ قاباتتئ ءذيدئث بيئكتئگئنة دةيئن قالاپ جاتقئزئپ، ذستئلةرئنة بةنزين توگئپ، ورتةپ جئبةرئپتئ.

- سوعئستان كةيئن سول ورتةنگةن جةر قالدئ، ونئ سوعئس تاريحئنئث جانتذرشئگةرلئك ةستةلئگئ رةتئندة قالدئردئ، - دةيدئ ارداگةر. سوعئستان كةيئن، بةيبئت زاماندا دا وعان سوعئستئث قورقئنئشتئ ةپيزودتارئ تذسئنة كئرگةندئگئن، ءالئ كذنگة دةيئن قورقئنئشتئ تذستةر كورةتئندئگئن اتاپ ءوتتئ.

جذمانالئ اعا ءذشئن سوعئس 1948 جئلئ اياقتالدئ. 3 جئل بويئ ونئث ءبولئمئ ليتأا اؤماعئندا گيتلةردئث قذيئرشئقتارئ تئعئلئپ جذرگةن قالئث ورمان اراسئندا ءوتتئ. ارداگةردئث سوزئنة قاراعاندا، جةرگئلئكتئ تذرعئندار كةثةس ارمياسئنا ءبئرجاقتئ قاراماعان. كةيبئرئ كةثةس سولداتتارئن فاشيستئك باسقئنشئلاردان ازات ةتؤشئلةر دةپ قابئلداسا، بئرةؤلةرئ ولاردئ جاسئرئپ وتئرعان.

«ءبئز ولاردئ ئزدةدئك جانة ءبئزدئث كوپتةگةن جولداستارئمئز تؤ سئرتئنان اتئلعان وقتئث قذربانئ بولدئ. سول ءبئر كةزةثدة، سوعئس اياقتالعاننان كةيئن دة ءبئزدئث كوپتةگةن ساربازدارئمئز قازا تاپتئ»، دةپ ةسكة تذسئرةدئ ارداگةر.

بةيبئت ؤاقئتتا تؤعان قالاسئنا ورالعان جذمانالئ پازئلبايةأ 26 جئل بويئ ئشكئ ئستةر ورگانئندا قئزمةت ةتتئ، قازئر وتستاأكاداعئ پوليسيا پولكوأنيگئ. قئزمةتتةستةرئنئث ايتؤئنشا، ول ءادئل ءارئ ادال قئزمةت ةتئپ، قئزمةتتةستةرئنئث اراسئندا بةدةلدئ بولعان. جذبايئ كذلجانمةن ةكةؤئ 3 قئز، 3 ذل تاربيةلةپ، ولاردان 4 شوبةرة ءسذيئپ وتئر. «سان جةتپةيتئن نةمةرةم بار»، دةپ كذلةدئ ارداگةر.

- سةندةر - مةنئث نةمةرةمسئثدةر، - دةيدئ ذلئ وتان سوعئسئنئث ارداگةرئ جذمانالئ پازئلبايةأ تاريح ساباعئن اياقتاي كةلئپ. - باقئتتئ بولئثدار! ءبئزدئث وتانئمئزدئث يگئلئگئ، قازاقستانئمئزدئث كوركةيؤئ جولئندا وسئثدةر ءارئ وقئثدار. سةندةردئث توبةلةرئثنةن تةك قانا بةيبئت اسپان كذلئپ تذرسئن. ءبئزدئث پرةزيدةنتئمئزدئث ارقاسئندا ةلئمئزدة، قازئرگئ ؤاقئتتا تولئمدئ ءارئ جايلئ ءومئر ءذشئن ذلكةن مذمكئندئكتةر جاسالئپ جاتئر. سوندئقتان بذل ءومئر قانداي قيئنشئلئقتارمةن كةلگةنئن ذنةمئ ةستة ذستاثدار...

ساباقتان كةيئن ارداگةردئ وبلئستاعئ ذزدئك مةكةمةلةردئث ءبئرئ سانالاتئن مةكتةپ مذراجايئنا شاقئردئ. اعئمداعئ جئلئ وقؤشئلار مةن ذستازداردئث كذشئمةن جينالعان مذراجايلئق ةكسپوزيسياعا 25 جئل بولادئ. مذراجاي جةتةكشئسئ ليؤبوأ پريحودچةنكو ءتئپتئ وبلئستئق ولكةلئك مذراجايدا دا جوق ةكسپوناتتاردئ، ونئث ئشئندة سوعئس تاريحئنا ارنالعان ةكسپوناتتاردئ كورسةتتئ.

«ءاربئر وتباسئندا ساقتالعان ذلئ وتان سوعئسئ جايئنداعئ ةستةلئكتةر «مةنئث جذرةگئمدةگئ اششئ ةستةلئك» ستةندئندة كورئنئس تاپقان. بذل جةردة سوعئس سناريادتارئ، كةثةس سولداتئنئث كاسكاسئ، پاترونتاشئ بار وقشانتايئمةن قوسا ولجا زاتتاردئ دا كورؤگة بولادئ. قانداي دا ءبئر نةمئس سولداتئ ذلئ وتان سوعئسئنئث بذكئل ذرئستارئندا پايدالانعان كاسكاسئ، كرؤجكاسئ، راديوحابارلارئن بةرؤ قذرئلعئسئ جانة باسقا دا زاتتارئنئث وثتذستئك قالاداعئ مةكتةپ مذراجايئنان ورئن الاتئندئعئن ويلاپ تا كورمةگةن شئعار»، دةيدئ مذراجاي جةتةكشئسئ.

تاراز قالاسئنداعئ سيولكوأسكيي اتئنداعئ №7 مةكتةپ گيمنازيانئث وقؤشئلارئ ةل تاريحئن، ذلئ وتان سوعئسئ تاريحئن سول ءبئر ادامزات تاريحئنداعئ ةث سذراپئل سوعئستئ باسئنان وتكةرگةن ءتئرئ كؤاگةرلةر ارقئلئ تانئپ بئلؤدة.

سوڭعى جاڭالىقتار