پاتەر ساتقاندا قالاي سالىق تولەمەۋگە بولادى؟ 5 سۇراققا جاۋاپ
قازاقستاندا تۇرعىن ءۇيدى ساتقاندا ءارقاشان سالىق تولەۋ قاجەت پە؟ ونىڭ مولشەرى قالاي انىقتالادى جانە ونى قالاي ەسەپتەۋ كەرەك؟ Krisha.kz ماتەريالىنا سۇيەنە وتىرىپ تۇسىندىرەمىز.
№1. سالىقتى قاي كەزدە تولەۋ كەرەك؟
ءبىر جىلدان از ۋاقىت ىشىندە ساتىپ الىنعان پاتەردى ساتىپ العان باعادان قىمباتىراق باعاعا ساتقان كەزدە جەكە تابىس سالىعىن تولەۋ قاجەت. ول پاتەر قۇنىنىڭ وسۋىنەن، ياعني ساتۋدان تۇسكەن تابىستان عانا قاراستىرىلادى. ول قازاقستان ازاماتتارى ءۇشىن – 10 پايىزدى قۇرايدى.
مىسال: 2021 -جىلدىڭ 1-جەلتوقسانىندا 25 ميلليون تەڭگەگە ساتىپ الىنعان پاتەردى 2022 -جىلدىڭ 1 قاراشاسىندا 30 ميلليون تەڭگەگە ساتقان كەزدە سالىق تولەۋ قاجەت بولادى. سەبەبى پاتەردى ساتىپ العانىنا ءبىر جىل وتپەگەن جانە 5 ميلليون تەڭگەگە قىمباتىراق ساتقالى وتىر. سوندا جەكە تابىس سالىعى 500 مىڭ تەڭگە بولادى.
ال شەتەل ازاماتتارى %15 مولشەرلەمە بويىنشا سالىق تولەيدى جانە ولار ءۇشىن ساتۋ كەزىندە تۇرعىن ۇيگە يەلىك ەتۋ مەرزىمى ماڭىزدى ەمەس - ولار كەز كەلگەن جاعدايدا تولەۋى كەرەك.
№2. قاي كەزدە سالىق تولەمەۋگە بولادى؟
ەگەر پاتەر مەنىگگىڭىزدە ءبىر جىلدان استام ۋاقىت بولسا نەمەسە باعاسىندا ءوسىم بولماسا، سالىق تالاپ ەتىلمەيدى.
مىسال: 2021 -جىلدىڭ 1-جەلتوقسانىندا 25 ميلليون تەڭگەگە ساتىپ العان پاتەردى يەسى 2022 -جىلدىڭ 1-تامىزىندا ءدال سول باعامەن ساتسا، سالىق تولەمەيدى. سونىمەن قاتار 2021 -جىلدىڭ 1-جەلتوقسانىندا 25 ميلليون تەڭگەگە ساتىپ الىننعان پاتەردى 2022 -جىلدىڭ 2-جەلتوقسانىندا 30 ميلليون تەڭگەگە ساتقان كەزدە دە سالىق تولەۋدىڭ قاجەتى جوق.
بۇل جەردە تۇرعىن ۇيگە مەنشىك قۇقىعى نوتاريۋس مامىلەسىنەن كەيىن ەمەس، مەملەكەتتىك دەرەكتەر بازاسىندا تىركەلگەننەن كەيىن پايدا بولاتىنىن ءتۇسىنۋ ماڭىزدى.
№3. سالىق قالاي ەسەپتەلەدى؟
ءۇيدى ساتۋ كەزىندە سالىقتى ەسەپتە ءۇشىن مۇلىك قۇنىنىڭ ءوسىمىن، ياعني كىرىستى دۇرىس ەسەپتەۋ ماڭىزدى. مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتىنىڭ مالىمەتىنشە، بۇل تۇرعىن ءۇي تۇرىنە جانە مەنشىك قۇقىعىن الۋ تاسىلىنە بايلانىستى.
باستاپقى نارىقتا ساتىپ الۋ. بۇل جاعدايدا قۇننىڭ ءوسۋى رەتىندە ۇلەستىك قاتىسۋ شارتىنداعى ساتۋ باعاسى مەن ساتىپ الۋ باعاسى اراسىنداعى ايىرماشىلىق قارالادى.
قايتالاما نارىقتا ساتىپ الۋ. ساتىپ الۋ- ساتۋ شارتتارىندا كورسەتىلگەن تۇرعىن ءۇيدى ساتۋ باعاسى مەن ساتىپ الۋ باعاسى اراسىنداعى ايىرماشىلىق ءوسىم بولىپ سانالادى.
كەيبىر ساتۋشىلار سالىق تولەگىسى كەلمەگەندىكتەن شارتتا تومەن باعانى كورسەتىپ، قالعانىن قولما-قول اقشامەن تولەۋدى سۇرايدى. بۇل ساتىپ الۋشى ءۇشىن ۇلكەن تاۋەكەل، ويتكەنى مامىلە جويىلعان جاعدايدا ول تەك كەلىسىمشارتتا كورسەتىلگەن سومانى قايتارا الادى. قولحات اقشانى قايتارۋعا تولىق كەپىلدىك بەرمەيدى.
ايىرباستاۋ. جەكە تابىس سالىعى ايىرباستاۋ كەلىسىمىندە كورسەتىلگەن ساتۋ باعاسى مەن ساتىپ الۋ باعاسى اراسىنداعى ايىرماشىلىققا سالىنادى. ەگەر قۇجاتتا باعا كورسەتىلمەسە، جىل سايىن «ازاماتتارعا ارنالعان ۇكىمەت» جۇرگىزەتىن تۇرعىن ءۇيدىڭ سمەتالىق قۇنى ساتىپ الۋ باعاسى رەتىندە الىنادى.
مۇراعا نەمەسە قايىرىمدىلىق رەتىندە الۋ. جەر ءۇي سالۋ. بۇل جاعدايلاردا ءوسىم رەتىندە تۇرعىن ءۇيدىڭ ساتۋ باعاسى مەن مەنشىك قۇقىعىن تىركەۋ كەزىندەگى نارىقتىق قۇنى اراسىنداعى ايىرماشىلىق سانالادى. ول ءۇشىن ءۇيدى ساتىپ العان جىلدان كەيىنگى جىلدىڭ 31 ناۋرىزىنان كەشىكتىرمەي تاۋەلسىز باعالاۋشىلارعا باعالاتۋ قاجەت. ال باعالاۋ جۇرگىزىلمەسە نەمەسە ونى انىقتاۋ مەرزىمى ساقتالماسا، مەملەكەتتىڭ باعالاۋ قۇنى ساتىپ الۋ باعاسى بولىپ قاراستىرىلادى.
سىيلىققا الۋ. ساتۋ باعاسى مەن مەملەكەت باعالانعان قۇن اراسىنداعى ايىرماشىلىق ءوسىم باعاسى رەتىندە ەسەپتەلەدى.
جىلجىمايتىن مۇلىكتىڭ ەسەپتىك (كاداسترلىق) قۇنىن جىل سايىن 1-قاڭتاردا «ازاماتتارعا ارنالعان ۇكىمەت» مەملەكەتتىك كورپوراتسياسى مۇلىك سالىعىن ەسەپتەۋ ءۇشىن انىقتايدى. ادەتتە ول نارىقتاعى قۇننان الدەقايدا تومەن بولادى.
تالاپ ەتۋ قۇقىعىن بەرۋ. مۇنداعى ءوسىم ۇلەستىك قاتىسۋ شارتى بويىنشا تۇرعىن ۇيدەگى ۇلەستى تالاپ ەتۋ قۇقىعى ساتىپ الىنعان كەزدەگى پاتەر قۇنى مەن ساتۋ باعاسى اراسىنداعى ايىرماشىلىقتى قۇرايدى.
كوممەرتسيالىق نىسانداردى نەمەسە ولاردى سالۋعا ارنالعان جەر تەلىمدەرىن ساتۋ كەزىندە سالىق مەنشىك مەرزىمىنە قاراماستان تولەنەدى.
№4. سالىقتى قايدا تولەۋ كەرەك؟
سالىقتى ەسەپتەۋ ساتۋشىعا جۇكتەلەدى. ول پاتەردى ساتقاننان كەيىنگى جىلدىڭ 31-ناۋرىزىنا دەيىن 240.00 نىسانى بويىنشا جەكە تابىس سالىعى دەكلاراتسياسىن تاپسىرۋعا مىندەتتەلەدى. سالىقتى 10-ساۋىرگە دەيىن تولەۋ كەرەك.
مىسال: پاتەر 2022 -جىلدىڭ قىركۇيەگىندە ساتىلسا، 2023 -جىلدىڭ 31-ناۋرىزىنا دەيىن دەكلاراتسيا تاپسىرىپ، 10-ساۋىردەن كەشىكتىرمەي سالىق تولەۋ قاجەت.
دەكلاراتسيانى تومەندەگى جولدارمەن تاپسىرۋعا بولادى:
«سالىق تولەۋشىنىڭ كابينەتى» ارقىلى؛
E- Salyq Azamat ءموبيلدى قوسىمشاسى؛
eGov.kz سايتىندا؛
ح ق ك و-دا؛
وبلىستىق مەملەكەتتىك كىرىستەر دەپارتامەنتىنە.
تولەمدى:
eSalyq Azamat موبيلدى قوسىمشاسى ارقىلى؛
بانكتەردە؛
قازپوشتا بولىمشەلەرىندە جاساۋعا بولادى.
№5. سالىق تولەمەسە نە بولادى؟
سالىق تولەمەگەن جاعدايدا ءبىرىنشى ەسكەرتۋ بەرىلەدى.
قۇقىق بۇزۋشىلىق قايتالانعان جاعدايدا - 51750 تەڭگە (15 ا ە ك) ايىپپۇل سالىنادى. 2023 -جىلى 1 ا ە ك - 3450 تەڭگە.
سالىق تولەۋدى كەيىنگە قالدىرۋعا نەمەسە ءبولىپ تولەۋگە بولادى. ول ءۇشىن ارنايى وتىنىشتەر تولتىرۋ قاجەت.
