يسلام ءدىنى ادام سىرتىنان ءسوز ايتۋعا رۇقسات بەرەتىن 5 جاعداي
الايدا كەي جاعدايدا وزگە بىرەۋ جايلى ايتۋعا دىندە رۇقسات بەرىلەدى.
بۇل تۋرالى Islam-Today حابارلايدى.
پايعامبارىمىز مۇحاممەد (س. ع. س): «سىزدەر عايبات دەگەننىڭ نە ەكەنىن بىلەسىزدەر مە؟»، - دەپ سۇرادى. ولار: «اللا ەلشىسى بىزدەن گورى جاسى بىلەدى»، - دەدى. پايعامبارىمىز (س. ع. س): «ول دەگەنىمىز باۋىرىڭ تۋرالى وعان ۇنامايتىن ءسوز ايتۋ»، - دەدى. «ەگەر ول راس بولسا شە؟»، - دەپ سۇراپ ەدى. پايعامبارىمىز (س. ع. س): «ەگەر ايتقانىڭ راس بولسا دا سەن ول جوق كەزدە ول تۋرالى ءسوز ەتكەن بولاسىڭ، ال ەگەر سەنىڭ ايتىپ تۇرعانىڭ شىندىققا جاناسپاسا سەن وعان جالا جاپقان بولاسىڭ»، - دەدى.
تاعى ءبىر حاديستە: «ءبىر ادامنىڭ جانىندا ءدىن باۋىرى عايبات ەتىلگەندە وعان كومەكتەسۋ ءۇشىن كۇشى جەتە تۇرا كومەكتەسپەسە، اللاھ تاعالا ونى دۇنيەدە دە اقىرەتتە دە ماسقارا ەتەدى» دەلىنگەن.
الايدا، ادام سىرتىنان ءسوز ايتۋعا مىناداي 5 جاعدايدا رۇقسات بەرىلەدى:
1. ادام ءوزى جايلى عايبات ايتىلىپ جاتقانى جونىندە دارەجەسى جوعارى، اقىل-كەڭەس سۇراۋعا لايىقتى ادامدارعا ءمان-جايدى، ءوزى جايلى كىمدەردىڭ نە ايتىپ جاتقانىن اقىل سۇراۋ ماقساتىندا ايتا الادى.
2. ادىلدىك ورناتۋ جانە بىرەۋدەن كەلەتىن زياندى ەسكەرتۋ جاعدايىندا. ەگەر الدەكىم ءبىر ادامنان كەلەتىن زيان بارىن بىلسە، ساقتاندىرۋ ماقساتىندا قولىندا بيلىگى بار، ءسوزى جۇرەتىن، زياندى ءىستى قايىرلى ىسكە اۋىستىرا الاتىن ادامعا ايتۋىنا بولادى.
3. ەگەر كىمدە-كىم ادىلدىگىن ءبىلۋ ماقساتىن وزگە بىرەۋ جايلى ايتىپ اقىل سۇراعان جاعدايدا. ماسەلەن، مۇفتيدەن «مەنىڭ اكەم ماعان وسىلاي ىستەدى نەمەسە كۇيەۋىم وسىلاي جاسادى» دەپ ءىستىڭ شەشىمىن سۇراۋ ماقساتىندا وزگە بىرەۋ جايلى ايتۋىنا بولادى.
4. ەگەر كىمدە كىم الدەبىر ادامنىڭ وزگەلەرگە زيانى تيەتىنىن بىلسە ول جايلى ايتۋىنا بولادى. ونداي جاعدايدا وزگەلەرگە ونىڭ زيان تيگىزۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرتۋ مىندەتتى بولادى. وسىلايشا جامان ءىستىڭ الدىن الۋى كەرەك.
5. اشىق تۇردە بىرەۋگە زيان كەلتىرۋىن قويماسا، ماسەلەن كىمدە- كىم بىرەۋدىڭ زاتىن ۇرلاۋدى دوعارماسا، ونى كوپشىلىك الدىندا ەسكەرتۋ كەرەك. ەگەر ادام كەمشىلىگىن تۇزەي الاتىن بولسا، ونىڭ وزىنە بۇل جايلى جەكە ايتۋ كەرەك.
