ريو وليمپياداسىنا قازاقستاندىق 5 سپورتشى جولداما الدى
بۇل ءباسى بيىك دوداعا قازاقستان سپورتشىلارى قازىردىڭ وزىندە 5 جولداما الىپ قويدى.
ريو وليمپياداسىنىڭ العاشقى جولداماسىن قازاقستان سپورتشىلارىنان قازاقتىڭ قارادومالاق ۇلى، بوكسشى بەرىك ءابدىراحمانوۆ يەلەندى. ول ەلوردا تورىندە APB (AIBA Pro Boxing) تۋرنيرى اياسىندا وتكەن فينالدىق سىندا وزبەكستاندىق حۋرشيد تودجيبايەۆپەن كەزدەسىپ، سەگىز راۋندىق جەكپە-جەكتە (60 كەلى سالماقتا) توپ جاردى.
ول وسىلايشا، AIBA Pro Boxing ماۋسىمى باس جۇلدەسىنىڭ يەگەرى عانا اتانىپ قويماي، 2016-جىلى برازيليادا وتەتىن وليمپيادا ويىندارىنىڭ جولداماسىن دا قانجىعاسىنا بايلادى.
ەكىنشى جولداما دا بوكسشى جىگىتتەرىمىزدىڭ بىرىنە بۇيىردى. ول بۇكىل الەمدىك بوكس سەرياسىندا ونەر كورسەتەتىن سىرالعى ساڭلاقتارىمىزدىڭ ءبىرى - ۆاسيلي ليەۆيت. بوكسشىمىز «استانا ارلاندارى» ساپىندا جۇدىرىقتاسىپ ءجۇرىپ، توپتىق كەزەڭنىڭ اياقتالۋىنا ءبىر تۋر قالعاندا 2016-جىلعى برازيليانىڭ ريو-دە-جانەيرو قالاسىندا وتەتىن جازعى وليمپيادا ويىندارىنىڭ جولداماسىنا قول جەتكىزدى.
ليەۆيت WSB جوباسى اياسىندا بيىلعى ماۋسىمدا جەتى رەت جەڭىسكە جەتىپ، 91 كەلىگە دەيىنگى بوكسشىلاردىڭ رەيتينگىندە كوش باستاپ، اۋىر سالماقتا تاۋەلسىز قازاقستان تاريحىندا تۇڭعىش رەت وليمپيادا ويىندارىنىڭ جولداماسىن يەلەندى.
ءبىز «تاۋەلسىز قازاقستان تاريحىندا تۇڭعىش رەت» دەپ جاي اتاپ وتىرعان جوقپىز. سەبەبى، 91 كەلى سالماقتا قازاقستان ءوز الدىنا شاڭىراق كوتەرگەن جىلداردان بەرى قاراي بىردە-ءبىر بوكسشىمىزعا وليمپيادا ويىندارىندا باق سىناۋ باقىتى بۇيىرماي كەلدى. مىنە، 91 كەلى سالماقتا ۆاسيلي ليەۆيت قازاقستان اتىنان تۇڭعىش وليمپيادا ويىندارىنىڭ جولداماسىنا قول جەتكىزىپ وتىر.
ۆاسيلي ليەۆيتتىڭ وسىدان ءۇش جىل بۇرىن دا لوندون وليمپياداسىنا بارۋعا مۇمكىندىگى بولعان ەدى. الايدا، استانادا وتكەن ىرىكتەۋ تۋرنيرىندە جەڭىلىس تاۋىپ، جولدامادان قاعىلعان بولاتىن. ەندى، مىنە، ول وسىدان ءۇش جىل بۇرىن جىبەرگەن قاتەلىگىن تۇزەپ، قازاقستان بوكسشىلارى اراسىنان ەكىنشى بولىپ، وليمپيادا ويىندارىنا جولداما الدى.
ال ريو وليمپياداسىنا ءۇشىنشى جولدامانى ءۇش قارعىپ سەكىرۋدەن 2012-جىلعى لوندون وليمپياداسىنىڭ جەڭىمپازى ولگا رىپاكوۆا قول جەتكىزدى. ول بۇل مۇمكىندىككە قىتايدىڭ شاڭحاي قالاسىندا وتكەن «گاۋھار ليگا» تۋرنيرىندە يە بولدى. شاڭحايدا وتكەن «گاۋحار ليگا» دوداسىندا جەرلەسىمىز 14,38 مەترگە سەكىرىپ، ۇزدىك ۇشتىكتى تۇيىندەدى. بۇل ناتيجە جەرلەسىمىز ءۇشىن تومەنگى ناتيجە ەمەس. سەبەبى، ولگا رىپاكوۆا بيىلعى جىلعى العاشقى حالىقارالىق جارىسىنا قاتىستى.
ايتا كەتەيىك، ولگا رىپاكوۆا لوندونداعى وليمپيادادا 14,98 مەترگە سەكىرىپ، چەمپيون اتانعان بولاتىن. ال سپورتتىق مانسابىنداعى ەڭ ۇزدىك كورسەتكىشى - 15,25 مەتردى قۇرايدى. قازاقستاندىق سپورتشى وليمپيادا ويىندارىنا ءۇشىنشى رەت قاتىسقالى وتىر. 2008-جىلى بەيجىڭدە 15,11 مەترگە سەكىرىپ، ءتورتىنشى ورىن السا، لوندوندا چەمپيون اتاندى.
سوڭعى ەكى جولداما «قۇرالايدى كوزگە اتقان» مەرگەندەرىمىزدىڭ ەنشىسىنە جازىلدى. نىسانا كوزدەۋ سپورتىنان العاشقى وليمپيادا جولداماسى ەليزاۆەتا كورولگە بۇيىردى. ول ەليزاۆەتا كورول ا ق ش- تىڭ فورت بەننينگ قالاسىندا نىسانا كوزدەۋ سپورتىنان وتكەن الەم كۋبوگىندا سەگىزىنشى ورىن الىپ، 2016-جىلعى وليمپيادا ويىندارىنىڭ جولداماسىنا يە بولدى. بۇل قازاقستان قۇراماسىنىڭ قورجىنىنا تۇسكەن ءتورتىنشى جولداما.
50 مەتردەن نىسانا كوزدەۋدە ەليزاۆەتا كورول ءۇش مۇمكىندىكتە 389 ۇپاي جيناعان. ناتيجەسىندە ۇزدىك ون سپورتشىنىڭ قاتارىنا ەنىپ، ريو-دە-جانەيرو وليمپياداسىنىڭ جولداماسىن قانجىعاسىنا بايلادى.
وسى باسەكەدە سايىستىڭ سوڭعى كۇنى ونەر كورسەتكەن وتانداسىمىز يۋري يۋركوۆ التىن جۇلدە ولجالادى. ول تىزەرلەپ نىسانا كوزدەۋدە - 151,1 ۇپاي، جاتىپ كوزدەۋدە - 156,7 ۇپاي، ال تۇرىپ نىسانا كوزدەۋدە 148,5 ۇپاي جينادى. ناتيجەسىندە 456,3 ۇپايمەن چەمپيون اتانىپ قانا قويماي وليمپياداعا قاتىسۋ مۇمكىندىگىن دە ءوز پايداسىنا شەشتى.
مىنە، قازىردىڭ وزىندە قازاقستان قورجىنىندا ريو وليمپياداسىنىڭ 5 جولداماسى بار. سپورتشىلارىمىزدى الدا ءالى تالاي سىن-باسەكەلەر كۇتىپ تۇرعانى انىق.
نەگىزى ريو وليمپياداسىنا جولدامالار ساراپقا سالىناتىن باستى دودالار ەندى باستالاتىنىن ەسكەرسەك، ءالى تالاي ساڭلاقتارىمىز قورجىنىمىزدى تولتىرارىنا كۇمانىمىز جوق.
ولاي دەيتىنىمىز كەڭەس وداعى تۇسىندا دا، تاۋەلسىزدىكتەن كەيىن دە وتانداستارىمىز جازعى وليمپيادا ويىندارىندا قانجىعالارى مايلانباي قايتقان ەمەس. ولاي بولسا، وتكەنگە شەگىنىس جاساپ، وسىعان دەيىنگى قازاقستان سپورتشىلارىنىڭ سپورت دودالارىنىڭ تورەسى ءتورت جىلدا ءبىر وتەتىن وليمپيادا ويىندارىنداعى جەتىستىكتەرىن قايتا ءبىر وي ەلەگىنەن وتكىزىپ كورەيىك.
وليمپيادا ويىندارىندا قازاق جاستارى اراسىنان تۇڭعىش مەدال العان عۇسمان قوسانوۆ بولدى. ول 1960-جىلى ريمدە وتكەن وليمپيادا ويىندارىندا 4x100 مەترلىك ەستافەتاشىلار جارىسىندا كۇمىس جۇلدەنى يەمدەندى.
ال تۇڭعىش چەمپيون اتانعان باسكەتبولشى ءالجان جارمۇحامەدوۆ بولدى. ول 1972-جىلى ميۋنحەندە وتكەن وليمپيادا ويىندارىندا ك س ر و باسكەتبول قۇراماسى ساپىندا ونەر كورسەتىپ، چەمپيون اتاندى.
1980-جىلى وتكەن XXII جازعى وليمپيادا ويىندارىندا گرەك-ريم كۇرەسىنەن جاقسىلىق ۇشكەمپىروۆ، ءشامىل سەرىكوۆ التىننان القا تاعىندى.
قاز ك س ر اراسىنان قىسقى ويىنداردان تۇڭعىش وليمپيادا مەدالىن يەمدەنگەن قوستانايلىق شاڭعىشى يۆان گارانين بولدى. ول 1976 -جىلى ينسبرۋك قالاسىندا وتكەن XII قىسقى وليمپيادا ويىندارىندا ەكى بىردەي قولا جۇلدەمەن ورالدى.
مۇنان سوڭ 1988-جىلى كالگاريدە وتكەن ⅩⅤ وليمپيادا ويىندارىندا شاڭعىشىلار ۆلاديمير ساحنوۆ كۇمىس، ۆلاديمير سميرنوۆ ەكى كۇمىس جانە قولا مەدال الدى. بۇل كەڭەس وداعى تۇسىندا الاشتىڭ ابىرويىن اسىرعان ساڭلاقتارىمىز بولدى. جالپى، قازاق سپورتشىلارى 1988-جىلعا دەيىن ك س ر و قۇرامىندا ونەر كورسەتىپ ءجۇردى.
ال 1991-جىلى كەڭەس وداعى ىدىراعاننان كەيىن بۇرىنعى ك س ر و- نىڭ 15 ەلى بىرىگىپ، 1992-جىلعى XXV جازعى وليمپيادا ويىندارىندا «بىرىككەن كوماندا» (Unified Team) رەتىندە ونەر كورسەتتى.
1996-جىلى ا ق ش- تىڭ اتلانتا قالاسىندا وتكەن XXVI جازعى وليمپيادا ويىندارىندا ۆاسيلي جيروۆ (بوكس)، الەكساندر پارىگين (بەسسايىس)، يۋري مەلنيچەنكو (گرەك-ريم كۇرەسى) التىن، اناتولي حراپاتىي (اۋىر اتلەتيكا)، سەرگەي بەليايەۆ (نىسانا كوزدەۋ)، بولات ءجۇمادىلوۆ (بوكس) كۇمىس، ماۋلەن مامىروۆ (ەركىن كۇرەس)، بولات نيازىمبەتوۆ (بوكس)، ەرماحان ىبرايىموۆ (بوكس)، ۆلاديمير ۆوحميانين (نىسانا كوزدەۋ) قولا مەدال الىپ، كوماندالىق ەسەپتە 196 ەلدىڭ اراسىنان قازاقستان 24- ورىنعا تۇراقتادى.
سونداي-اق 2000-جىلى سيدنەيدە وتكەن XXVII جازعى وليمپيادا ويىندارىندا بەكزات ساتتارحانوۆ، ەرماحان ىبرايىموۆ (بوكس)، ولگا شيشيگينا (جەڭىل اتلەتيكا) التىن، بولات ءجۇمادىلوۆ، مۇحتارحان دىلدابەكوۆ (بوكس)، الەكساندر ۆينوكۋروۆ (ۆەلوسپورت)، يسلام بايرامۋكوۆ (ەركىن كۇرەس) كۇمىس مەدال الىپ، كوماندالىق ەسەپتە 199 ەلدىڭ ىشىنەن 22-ورىن الدى.
ال 2004-جىلى گرەكيادا وتكەن XXVIII جازعى وليمپيادا ويىندارىندا باقتيار ارتايەۆ (بوكس) التىن، گەننادي لالييەۆ (ەركىن كۇرەس)، گەورگي تسۋرتسۋميا (گرەك-ريم كۇرەسى)، گەننادي گولوۆكين (بوكس)، سەرگەي فيليمونوۆ (اۋىر اتلەتيكا) كۇمىس، سەرىك ەلەۋوۆ (بوكس)، مكحيتار مانۋكيان (گرەك-ريم كۇرەسى)، دميتري كارپوۆ (جەڭىل اتلەتيكا) قولا جۇلدەنى يەمدەندى. بۇل جارىستا قازاقستان قۇراماسى 202 مەملەكەتتىڭ اراسىنان 40- ورىنعا تابان تىرەدى.
2008-جىلى بەيجىڭدە وتكەن XXIX جازعى وليمپيادا ويىندارىندا باقىت سارسەكبايەۆ (بوكس)، يليا يلين (اۋىر اتلەتيكا) التىن، يرينا نەكراسوۆا (اۋىر اتلەتيكا)، اسقات جىتكەيەۆ (دزيۋدو)، اللا ۆاجەنينا (اۋىر اتلەتيكا)، تايمۋراز تيگيەۆ (ەركىن كۇرەس) كۇمىس، نۇرباقىت تەڭىزبايەۆ (گرەك-ريم كۇرەسى)، اسەت مامبەتوۆ (گرەك-ريم كۇرەسى)، ماريا گرابوۆەتسكايا (اۋىر اتلەتيكا)، ەلەنا شالىگينا (ەركىن كۇرەس)، ماريد مۋتاليموۆ (ەركىن كۇرەس)، ەركەبۇلان شىناليەۆ (بوكس)، ارمان شىلمانوۆ (تاەكۆوندو) قولا جۇلدەنى يەمدەندى. بۇل جارىستا قازاقستان قۇراماسى 204 مەملەكەتتىڭ اراسىنان 29- ورىنعا تۇراقتادى.
2012-جىلى لوندوندا وتكەن XXX جازعى وليمپيادا ويىندارى قازاقستان ءۇشىن الدىڭعى ويىندارعا قاراعاندا ەڭ ءساتتى بولدى. لوندوندا قازاقستان 7 التىن 1 كۇمىس، 5 قولا مەدال الىپ، مەدال سانى بويىنشا جالپى ەسەپتە 204 ەل اراسىندا 12- ورىنعا تۇراقتادى. مۇندا سەرىك ساپيەۆ (بوكس)، يليا يلين (اۋىر اتلەتيكا)، الەكساندر ۆينوكۋروۆ (ۆەلوسپورت)، ءزۇلفيا چينشانلو (اۋىر اتلەتيكا)، مايا مانەزا (اۋىر اتلەتيكا)، سۆەتلانا پودوبەدوۆا (اۋىر اتلەتيكا)، ولگا رىپاكوۆا (جەڭىل اتلەتيكا) التىن، ادىلبەك نيازىمبەتوۆ (بوكس) كۇمىس، اقجۇرەك تاڭاتاروۆ (ەركىن كۇرەس)، گۋزەل مانيۋروۆا (ەركىن كۇرەس)، دانيال گادجيەۆ (گرەك-ريم كۇرەسى)، مارينا ۆولنوۆا (بوكس)، يۆان دىچكو (بوكس) قولا جۇلدەنى يەمدەندى.
وزگەدە ءباسى بيىك دودالاردا تۋىمىزدى بيىكتە جەلبىرەتىپ جۇرگەن قازاقستاندىق سپورتشىلاردىڭ الداعى ريو-دە-جانەيرو وليمپيادا ويىندارىندا دا ۇلكەن جەڭىستەرمەن ورالاتىنىنا سەنەمىز.
اۆتور: كۇنسۇلتان وتارباي
