قازاقستاندا بولاشاقتا ەڭ جوعارى ساپالى بەنزين قۇنى 40 تەڭگە عانا بولۋى مۇمكىن
بۇعان ەلىمىز يننوۆاتسيانىڭ ارقاسىندا قول جەتكىزبەك، دەپ جازادى aikyn.kz.
كەشە استانادا ۇيىمداستىرىلعان جيىندا ۇكىمەت وكىلدەرى مەن وتاندىق عالىمدار ەلىمىزدىڭ جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتىن جۇزەگە اسىرۋ بارىسىندا «عىلىم مەن ءوندىرىستىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋى» ماسەلەلەرىن قارادى.
وتىرىستا ايتىلعانىنداي، «نۇرلى جول» باعدارلاماسىن عىلىمي- تەحنيكالىق قامتاماسىز ەتۋگە، ونىڭ نەگىزگى باعىتتارىنا - كولىكتىك- لوگيستيكالىق، يندۋستريالىق جانە ەنەرگەتيكالىق ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋعا قازاقستان عالىمدارى كەڭ اۋقىمدا تارتىلاتىن بولدى.
- ءبىز 2014 -جىلى عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىستارىنىڭ ءبىرىنشى سيكلىن تامامدادىق، ول ءۇش جىل بويى جۇزەگە اسىرىلعان ەدى. ونىڭ بارىسىندا بۇكىل قازاقستان بويىنشا 1 مىڭ 557 جوبا، 49 عىلىمي- تەحنيكالىق باعدارلاما اياقتالدى.
تاياۋدا وسى عىلىمي- زەرتتەۋ جوبالارىنىڭ قورىتىندىلارى ارنايى جيناق بولىپ شىعادى. وندا ءاربىر جوبا بويىنشا، يننوۆاتسيالىق تەحنولوگياسىنىڭ ارتىقشىلىقتارى مەن جاڭالىقتارى، تيىمدىلىگى مەن پايداسى جان- جاقتى سيپاتتالادى.
بۇل جيناق- كاتالوگ بارلىق ءىرى كومپانيالارعا جولدانادى. ەندىگى ماقسات - عىلىم مەن بيزنەستىڭ ءوزارا ىنتىماقتاستىعىنىڭ ناقتى تەتىگىن ىسكە قوسىپ، ءبىزدىڭ جوبالاردىڭ ناتيجەلەرىن، جەتىستىكتەرىن كاسىپورىندارعا ەندىرۋ، - دەيدى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ عىلىم كوميتەتى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى اماندىق تولەشيەۆ.
ب ع م وتاندىق عالىمداردىڭ ونەرتابىستارى مەن جاڭا تەحنولوگيالارىنا ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى ارقىلى دا ينۆەستور ىزدەۋدى جوسپارلاپ وتىر. «مۇددەلى كاسىپورىن- كومپانيالاردى تاۋىپ، ولارمەن عىلىمي ازىرلەمەنى ارى قاراي وندىرىسكە قويۋ بويىنشا كەلىسىمشارتقا وتىرامىز.
ءبىز 49 عىلىمي- تەحنيكالىق باعدارلامانى ءازىر ەتتىك، ولاردى وندىرىسكە ەندىرۋدى مەملەكەت، بيزنەسپەن «ەلۋ دە ەلۋ» قاعيداتى بويىنشا قارجىلاندىرادى. مۇنى تەحنولوگيالىق دامۋ جونىندەگى ۇلتتىق اگەنتتىك قارايدى، وسى ماقساتتا ءبىز وزىق جوبالارىمىزدى سولارعا تاپسىرامىز» دەدى ا. تولەشيەۆ.
ونىڭ مالىمەتىنشە، بۇگىندە قازاقستاندا عىلىمعا بولىنگەن 45 ميلليارد تەڭگەدەي قارجىنىڭ تەك 20 پايىزى عانا «عىلىمي- زەرتتەۋ جانە تاجىريبەلىك كونسترۋكتورلىق ازىرلەمەلەرگە» ارنا تارتادى ەكەن. مينيسترلىك بۇل كورسەتكىشتى ارتتىرماق نيەتتە.
قازاقستاننىڭ يننوۆاتسيا سالاسى قازىرگى كەزدە ەڭسەسىن تىكتەپ قانا قويماي، الەمدى مويىنداتۋعا، ءتانتى ەتۋگە قۇلاش ۇرۋدا. مىسالى، وتاندىق فارماكولوگيا سالاسىنىڭ يننوۆاتسيالىق ونىمدەرى بىرىنەن سوڭ ءبىرى جاھاندىق نارىققا شىعۋدا. ولاردىڭ ىشىندەگى ەڭ ءبىر اتاقتىسى - «ارگلابين» بولسا كەرەك. قازاقستاندىق بۇل پرەپاراتتىڭ «مي راگىن» ەمدەيتىنىن بەلارۋس مەديتسينا ماماندارى انىقتاپ وتىر.
- ءبىز ءوز زەرتحانالارىمىزدا ىرگەلى زەرتتەۋلەر جۇرگىزەمىز، سونىمەن بىرگە، وتاندىق فارماتسيەۆتيكالىق سالاعا يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيالاردى ەندىرۋگە، بىرەگەي ءدارى- دارمەك تۇرلەرىن وندىرۋگە باعىتتالعان قولدانبالى ازىرلەمەلەر جاسايمىز، - دەدى «فيتوحيميا» حالىقارالىق عىلىمي- وندىرىستىك حولدينگىنىڭ پرەزيدەنتى، پروفەسسور س. ادەكەنوۆ. - ءبىز ءوزىمىزدىڭ ءتول شيكىزاتىمىزدى پايدالانامىز.
سەرعازى ادەكەنوۆ «تەحنولوگيالىق دامۋ جونىندەگى ۇلتتىق اگەنتتىكتىڭ» قولداۋىنىڭ ارقاسىندا «ارگلابين» ومىرگە جولداما العاندىعىن جەتكىزدى: «وسى ۇلتتىق يننوۆاتسيالىق قور قارجىسىنا ءبىز قاراعاندى فارماتسيەۆتيكالىق زاۋىتىنىڭ ەكىنشى كەزەگىن سالىپ، ىسكە قوستىق.
بۇگىندە قاناتىمىزدى جايىپ، ءۇشىنشى كەزەگىن - «ساۋسالين»، «ساۋسوكوللين»، «اتەروليت» سەكىلدى ءوز زەرتحانالاردا ازىرلەنگەن ءبىر توپ جاڭا پرەپاراتتار ءوندىرىسىن قولعا الدىق. بۇل ءدارى- دارمەكتەر كلينيكالىق سىناقتاردان ءوتتى. دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىندە مەملەكەتتىك تىركەۋ بويىنشا قورىتىندى كەزەڭدەر اياقتالدى. بۇل دارىلەردىڭ ءبىرىنشى پارتياسى ەندىگى كلينيكاعا ءتۇستى».
كەلەر جىلى وتاندىق كاسىپورىن قازاقستاندىق وسى جاڭا دارىلەردى جان- جاققا لەك- لەگىمەن اتتاندىرا باستاماق. سۇرانىس قازىردەن تۇسۋدە ەكەن: «ساۋسوكوللين» گەپاتوپروتەكتورى مەن پارازيتتەرگە قارسى «ساۋسالين» ءدارىسى ۇلكەن، ونەركاسىپتىك پارتيالارمەن رەسپۋبليكامىزدىڭ كلينيكالارىنا جەتكىزىلەدى. ءبىز سولارمەن حالىقارالىق نارىققا شىعۋدامىز. اسىرەسە، چەحيا، يتاليا قازاقستاندىق پرەپاراتقا قىزىعۋشىلىق بىلدىرۋدە. كەشە بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىنىڭ وكىلدەرى كەلدى، قازىر قاراعاندىدا»، دەدى ول.
«فيتوحيميا» باسشىسى وتاندىق فارماتسيەۆتيكانىڭ باعىن ەۋرازيالىق وداق اشقالى وتىرعاندىعىن ايتتى: «وتكەن جىلى ءبىز «ارگلابيندى» بەلارۋستا تىركەتە الدىق. اكادەميك يوسيف زالۋتسكيي باستاعان بەلارۋستىك ارىپتەستەرىمىز قازاقستاندىق پرەپاراتتىڭ ەمدىك قاسيەتتەرىنىڭ اۋقىمىن كەڭەيتتى: ولار ەندى «ارگلابيندى» «مي راگىن» ەمدەۋدە پايدالانۋدا» دەگەن س. ادەكەنوۆ فارماتسيەۆتيكا سالاسىن دا ينفراقۇرىلىم باعىتى بويىنشا «نۇرلى جول» باعدارلاماسىنا قوسۋدى سۇرادى.
ال «كومىر حيمياسى جانە تەحنولوگيا ينستيتۋتىنىڭ» يننوۆاتسيالىق ونەرتابىسى بىرەر جىلدان سوڭ، مۇناي- گاز سالاسىنا باسەكەلەس بولا باستاۋى ىقتيمال.
- ءبىز 2006 -جىلى سارىادىر كومىر كەن ورىندارىن ساتىپ الدىق، - دەپ حابارلادى زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ تەحنولوگياسىن ىلگەرىلەتۋشى «ون- ولجا» كومپانياسىنىڭ ديرەكتورى مارات نابيەۆ.
- سوندا وسى كەنىشتەن ءونىمدى، ءتيىمدى كاسىپورىن جاساۋ مىندەتى الدىمىزدا تۇردى. ءبىز عالىمدارمەن بىرلەسىپ، «كومىردەن نە جاساۋعا بولادى؟» دەپ ويلاستىرا باستادىق. ينستيتۋت ديرەكتورى بولات تىلەۋحان ۇلىمەن بىرگە ەستونياعا بارىپ، تاقتاتاس- سلانەتستەن بەنزين، ديزەلدى وتىن جانە مايلار الاتىن قوندىرعىنى كوردىك. ەكى جىلداي بۇرىن وڭتۇستىك افريكادا بولدىم، «سوسول» كومپانياسى كومىردەن 106 ءونىم شىعارادى. ءبىر عاجابى، وڭتۇستىك افريكا رەسپۋبليكاسىنىڭ بەنزين مەن ديزەلدى وتىنعا دەگەن قاجەتتىلىگىنىڭ 33 پايىزىن سول وتەيدى ەكەن!
قازاقستاندىق ونەرتاپقىشتاردىڭ دا مۇراتى بيىك. ازىرگە ولار تاجىريبەلىك- ونەركاسىپتىك قوندىرعىنى ىسكە قوسۋعا ازىرلەۋدە. ول كۇنىنە 800 كەلى كومىردى وڭدەيدى. «باستاپقىدا كومىردەن گاز- سينتەزىن الامىز، ارى قاراي بەنزين مەن ديزەلدى وتىن شىعارامىز.
بىردەن ايتا كەتەيىك، ونىڭ وزىندىك قۇنى وتە تومەن بولادى: بەنزيننىڭ ءليترى شامامەن 42 تەڭگە تۇرادى. كومىردەن «اركتيكالىق ساپاداعى» ديزەل شىعادى: 70 گرادۋسقا دەيىنگى ايازدا دا قاتپايدى. وسىنىڭ ارقاسىندا قازاقستان قوعامدىق كولىكتەردىڭ وتىنىنىڭ قىستا قاتۋى كەسىرىنەن جولاۋشىلارىمەن بىرگە جولدا قالۋى سەكىلدى توتەنشە وقيعالار سانىن كەمىتە الادى» دەدى مارات اسكەن ۇلى. ول الداعى جىلدارى قازاقستاندا كومىر- حيميالىق كەشەن قۇرۋدى ويلاستىرىپ جاتقاندارىن جەتكىزدى.
- ەڭ باستىسى، ءبىز الەمدە ءبىرىنشى بولىپ فەرروقورىتپالاردى بالقىتۋ ءۇشىن قاجەتتى كومىرلى- ونەركاسىپتىك ءونىمدى ويلاپ تاپتىق. پاۆلوداردا جاسالاتىن «پرەزيدەنتتىك قورىتپا» - فەرروسيليكيالليۋمينيي ءبىزدىڭ كومىردەن جاسالادى. وسى ءونىمنىڭ ارقاسىندا پاۆلودارلىق زاۋىت 80 قاباتتىق ء«ابۋ- دابي پلازا» قۇرىلىسى بويىنشا تەندەردى جەڭىپ الدى: ونىڭ ارماتۋراسى ساپاسى جونىنەن رەسەيدىكىنەن دە، لاكشمي ميتتالدىڭ بولاتىنان دا، باسقا باسەكەلەستەرىنەن دە ۇزدىك بولىپ شىقتى! - دەپ ماقتانا مالىمدەدى مارات نابيەۆ.
