ارال ايدىنىنان جىلىنا 3 مىڭ توننا تەڭىز ونىمدەرى ەۋروپاعا ەكسپورتتالادى
قازىر اق كوبىك اتقان بۇيرا تولقىندار ارال قالاسىنا 10 شاقىرىمداي جەتىپ قالدى. «عاسىر جوباسىنا» بالانعان عالامات باستاما اياسىندا تەڭىزدەن بولەك ايماقتاعى 158 كولدىڭ ارناسى تولدى.
جارتى عاسىرعا جۋىق ەكولوگيالىق اپات شەڭگەلىنە تۇسكەن ورتالىق ازيانىڭ سالقىن ساباتتى ايدىنىنىڭ قۇرعاعان ۇلتانى 4 ميلليون گەكتاردان استام اۋماقتى قۇرادى. ءامۋداريا مەن سىرداريانىڭ ساعاسى قۇرعاپ- كەۋىپ، قايراڭداردى بارقان قۇم باستى. تەڭىز تابانىنان ۇشقان تۇزدى شاڭ قۇرلىق اسىپ، ەۋروپاعا جەتتى. قىزىل يمپەريا تۇندىگى استىندا، اقپاراتتىق قاپاستا تۇنشىققان ارال اقيقاتىن ب ۇ ۇ- نىڭ بيىك مىنبەرىنەن ەل پرەزيدەنتى الەمگە پاش ەتىپ، تەڭىزدى تىرىلتكەن باستاما عاسىر باسىندا ومىرگە كەلدى. 17 شاقىرىمدىق 9 وتكىزگىشى بار الىپ كوكارال بوگەتى سالىنىپ، سىرداريا سۋى تۇراقتالا باستادى. ءومىر ءنارى، تىرشىلىك كوزى كەلگەن سوڭ، تەڭىز مارجانى مولايدى. ارال اۋدانىنىڭ ەكونوميكالىق- الەۋمەتتىك احۋالى جاقسارىپ، كەزىندە ۇدەرە كوشكەن ەل- جۇرت اتا قونىسقا ورالدى.
قۇداباي جيەنبايەۆ، قاراتەرەڭ اۋىلدىق وكرۋگىنىڭ اكىمى:
- قازىر قاراتەرەڭ اۋىلدىق وكرۋگىندە 1702 جان تۇرادى. 312 ءۇي بار. جىلىنا 19-20-عا دەيىن جاڭا ءۇي سالىنىپ، جاستار جەكەلەنىپ شىعىپ، وسى كاسىپپەن اينالىسىپ كەلەدى. تاۋەلسىزدىك العان جىلدىڭ باسىمەن سالىستىرعاندا بىزدە حالىق 2 ەسەگە ارتتى.
اقىلبەك ماقاشيەۆ، بالىقشى:
- 15 جىل بولدى بالىققا شىققانىمىزعا. تىرشىلىك وسى. ەڭبەك ىستەسەڭ، قارنىڭ تويادى دەپ تىنىم تاپپايمىز. 50 كەلى بالىق الامىز سازاننان، مايدا بالىعى بار 50 كەلى، ءبىر جەتى جاتىپ، بالا- شاعامىزعا اپارامىز.
قازىرگى تاڭدا ارال ايدىنىنان بالىقتىڭ 22 ءتۇرى اۋلانادى. جىلىنا 3 مىڭ توننا تەڭىز ونىمدەرى ەۋروپا ەلدەرىنە ەكسپورتتالادى. بۇل، ارينە، اتا كاسىپپەن اينالىسۋشىلاردىڭ تابىسىن مولايتۋعا سەپ بولىپ جاتىر.
ابزال مۇحيموۆ، ارال اۋدانىنىڭ اكىمى:
- بالىق شارۋاشىلىعى دامۋىنىڭ ارقاسىندا قازىر ماۋسىمدىق جۇمىستىڭ وزىندە 3 جارىم مىڭنان استام ادام جۇمىسپەن قامتىلىپ وتىر. 8 زاۋىت جۇمىس جاساپ تۇر. قازىر جىلدىق بالىق اۋلاۋ ليميتى 8 مىڭ تونناعا جەتىپ وتىر.
قازاق دالاسىندا كاسپي، ارال تەڭىزدەرى مەن بالقاش كولى سەكىلدى كەلىستى سۋلى الابتارى ەرەكشە يحتيوفاۋناعا يە. بۇگىندە تۇران ويپاتىنىڭ كوگىلدىر القاسى سانالاتىن ارالعا كۇللى الەم نازارىن تىگىپ وتىرعانى راس. وسى رەتتە تۋريزم يندۋسترياسىنىڭ دا العا جىلجىعانى بايقالادى.
ابزال مۇحيموۆ، ارال اۋدانىنىڭ اكىمى:
- اۋداننىڭ جاقسى ءبىر ماقتانىشى قامباش كولى ەكەنىن بىلەسىزدەر. قامباشتا ءبىز بىلتىردان باستاپ جۇمىس جاساپ، رەتكە كەلتىرىپ جاتىرمىز. ينفراقۇرىلىمىن، توڭىرەگىندەگى ترانسپورتتىق جۇيەسىن، سۋ- ەلەكتر جۇيەسىن. سونىڭ ارقاسىندا بىلتىر 70 مىڭنان استام تۋريست كەلگەن بولسا، بيىل 100 مىڭنان اسىپ وتىر.
تەڭىزدىڭ تابانىنان سۋ كەتسە دە، حالقىنىڭ كەۋدەسىنەن جىر كەتپەگەن اۋداندا «ارال كۇندەرى» مەرەكەسىن وتكىزۋ داستۇرگە اينالعان. شارا شەڭبەرىندە ءداستۇرلى ونەردى ناسيحاتتاۋشىلاردىڭ بايقاۋى ۇيىمداستىرىلىپ، شۇبات جانە جەمىس- جيدەك فەستيۆالى وتكىزىلەدى. تاۋەلسىزدىكتىڭ تورقالى كەزەڭىنە تولايىم تابىستارمەن جەتكەن تەڭىز توسكەيىندەگى جۇرت ەگەمەن ەلدىڭ ەرتەڭىنە سەنىمدى.
www.24.kz
