قازاقتئث جول ذستئندة سونگةن «جذلدئزدارئ»-2
كومةيدةگئ كذمئس جئرئن الا كةتتئ
ول جاس تا بولسا، ونةردةگئ وزئندئك جولئن ايقئنداعان ماقساتئ ايقئن ءانشئ ةدئ. الايدا، تاعدئر ونئث ماثدايئنا ذزاق ءومئر ءسذرؤدئ جازباپتئ. ول دةپ وتئرعانئمئز - قازاق ءداستذرلئ ءان ونةرئنئث ءدذلدئلئ قالامقاس وراشةأا. ذلتتئق ونةردئ قاستةرلةيتئن اعا بؤئنعا جاقسئ تانئس قالامقاس 1953- جئلدئث 24- ناؤرئزئندا دذنية ةسئگئن اشئپ، 1988- جئلئ 15- قاراشادا تاسجولدئث بويئندا باقيلئققا اتتاندئ. وزئمةن بئرگة كومةيدةگئ كذمئس جئرئن الا كةتتئ.
كومةيئ بذلكئلدةگةن جةزتاثداي بابادان قالعان اسئل مذرا - جئراؤلئق ونةردئث ناسيحاتتاؤشئسئ بولا ءبئلدئ. اقجايئقتئث ةركة قئزئ نةبارئ 35 جئل عذمئر كةشسة دة، ارتئنا وشپةس ءئز قالدئردئ. «گذلدةر» انسامبلئ مةن «قازاقكونسةرت» بئرلةستئگئنئث جاندانؤئنا ءوز ذلةسئن قوسئپ، قذرمانعازئ اتئنداعئ ذلت-اسپاپتار انسامبلئندة ةثبةك ةتتئ. حالئق ءارتئسئ عاريفوللا قذرمانعاليةأتئث شاكئرتئ مذحيت مةرالئ ذلئ اتئنداعئ ءان كونكؤرستارئنئث جذلدةسئن جةثئپ العان. سونداي-اق كونسةرتتئك باعدارلامامةن شةتةلدةردة ونةر كورسةتكةن. ن.بايعانيننئث «نارقئز»، «تورةحان» سئندئ داستاندارئن ءذن تاسپاعا العاش جازدئرعان ةدئ.
بذگئندة بذلبذل ءذندئ ءانشئنئ ةسكة الؤعا ارنالعان «كومةيئندة كذمئس جئر» اتتئ جئرشئ-تةرمةشئلةر بايقاؤئ ورال وثئرئندة تذراقتئ وتكئزئلئپ تذرادئ.
قاتار سونگةن قوس شئراق
«قازاق كينو، تةاتر ونةرئنئث مايتالماندارئ جاناس ئسقاق پةن ونئث زايئبئ قئزدئعوي مالئك قئزئنئث تاعدئرلارئ دا تاسجولدئث بويئندا تامامدالدئ. ءومئرئنئث سوثئنا دةيئن ونةردة دة، ومئردة دة قاتار جذرگةن جذپ 2004- جئلئ پانيدةن باقيعا بئرگة اتتاندئ. وتئز ةكئ جئل ءومئرئن كينوعا ارناعان جاناس كوزئ تئرئسئندة «سذراپئل سذرجةكةي»، «الدار كوسة»، «شاثحاي»، «كوشپةندئلةر»، «ذشةؤ» اتتئ تؤئندئلارداعئ رولدةردئ سومداعان. ال اكتةردئث جارئ قئزدئعوي اقتئق دةمئ ذزئلگةنشة عابيت مذسئرةپوأ اتئنداعئ جاستار تةاترئندا ةثبةك ةتتئ. مةيئربان جانداردئث مةيئرئمئن، شاپاعاتئن كورگةن ارئپتةستةرئ قوس جذلدئزدئ تولعانا ةسكة الادئ.
- جاناس ئسقاقوأ اعامئز ذلاعاتتئ ذستاز بولا ءبئلدئ. امال نةشئك، ءبئز ةكئنشئ كؤرستا وقئپ جذرگةن كةزدة جاناس اعامئز كولئك اپاتئنان قازا تاپتئ. جاناس اعادان قاپئدا ايئرئلئپ قالعانئمئز بئزگة ايازداي باتتئ. ذزاق ؤاقئت بويئ وزئمئزگة-ءوزئمئز كةلة الماي، اسئل اعامئز بةينة ءبئر ءئس-ساپارعا كةتكةندةي، ةرتةث قايتئپ كةلةتئندةي كذي كةشتئك، - دةيدئ شاكئرتئ جذلدئزبةك جذمانباي.
«ءجذز جاساعان سةكئلدئمئن كةيدة مةن»
ءدال وسئلاي جئرلاعان ةرئك اسقاروأ انا ءتئلئن اردا ةمئپ، اؤئز ادةبيةتئنئث جورگةگئندة اؤئزدانعان وت اؤئزدئ، وراق ءتئلدئ اقئن ةدئ. اتتةث...
مذقاعالي اتئنداعئ سئيلئقتئث يةگةرئ اتانعان مذقاعالي تةكتةس اقئن 2003 - جئلئ 44 جاسئندا كذرة جولدئث بويئندا مذقاعالي-عذمئرعا دا جةتة الماي باقيعا اتتاندئ.
قاشاندا جذرةكتئ ءتئلئپ تذسةر جئر شؤماقتارئمةن:
«جذمئسئم جوق ساؤئقپةنةن، تويمةنةن،
جةلئككةنگة جانة جةكئپ «قوي!» دةمةن.
مةن تاتپاعان ةش ءدامئ جوق ءومئردئث،
ءجذز جاساعان سةكئلدئمئن كةيدة مةن! - دةپ جئرلادئ.
اقئن نةسئپبةك ايت ذلئ: «ةرئك از عذمئرئندا ارتئنا مول مذرا قالدئردئ. تؤعان حالقئن، تؤعان توپئراعئن ةمئرةنة، ةگئلة جئرلاپ ءوتتئ. ابايدئ ءپئر تذتئپ، ماعجانعا تاعزئم ةتتئ، قاسئمدئ ارداقتاپ، مذقاعاليعا مذثئن شاقتئ»، - دةپ ةسكة الادئ.
تاعئ ءبئر ولةثئندة:
جذرگةم جوق جةل ءسوز ايتئپ جةلپئنگةلئ،
كئرلةتپةؤ جذرةگئمدئ سةرتئم مةنئث.
ءتاثئرئم، ءبئر-اق رةت عذمئر بةردئث،
ةندةشة، ءبئر-اق رةت ءولتئر مةنئ. - دةگةن ةكةن.
بذگئندة اقيئق اقئننئث ةكئنشئ عذمئرئ ادةبيةتسذيةر ةلئمةن بئرگة جالعاسئپ جاتئر.
ذيالئ تةلةفوندا قالعان ءان
قازاق ةستراداسئنا العاشقئلاردئث ءبئرئ بولئپ «قارا جورعا»، «بذركئت» سئندئ ذلتتئق بيئمئزدئ الئپ شئققان «سةرپةر» توبئنئث ءانشئسئ، «ارشئن» توبئ مةن بايان نذرمئشةأانئث پروديؤسةرئ بولعان بيعازئ تذتقابةكوأتئث دذنيةدةن وزعانئنا دا بةس جئل بولئپتئ. ءان ونةرئنة قوثئر داؤسئمةن قازاقئ بوياؤلئ ءذنئن ورنةكتةگةن شةبةر ءانشئ 2006- جئلئ 12- ناؤرئز كذنئ جاسئ 31 گة قاراعان شاعئندا اؤئلدان كةلگةن ناعاشئسئن كذتئپ الؤعا بارا جاتقاندا الماتئ كوشةسئندة ءذزئلدئ.
قايتئس بولاردان ءبئر كذن بذرئن جولداستارئمةن بيلياردقا بارئپ، ولارمةن قيماي قوشتاسقان جئگئتتئث جارئ گذلشات تاكةجانوأا:
- ءبئراز ؤاقئتتان كةيئن بيعازئنئث دذنيةلةرئن جيناپ اكةلئپ بةردئ. قانعا بويالعان ذيالئ تةلةفونئن الئپ، باتئلئم ارةث جةتئپ قوسئپ كورسةم، ئشئنة جاثادان ءبئر ءان جازئلئپتئ، «كوكتةم ةدئ» دةپ اتالاتئن ءان:
«سةن قايتا ورالمادئث، جئلئتپادئث،
مةن ءالئ سةن ورناتقان سؤئقتامئن.
ءبئر جاندئ كذندئز-ءتذنئ ذمئتپاعئن،
جينايتئن ارمانئنئث سئنئقتارئن...» دةپ اياقتالئپ، قذددئ ءدال سول ساتتةگئ مةنئث جاعدايئمدئ بةينةلةپ تذرعانداي»، - دةيدئ.
«مذمكئن ةمةس»
وسئ انمةن ءانشئ ءنابي ايمذراتوأتئث ةسئمئ قاتار اتالادئ. وسئ ءان ارقئلئ جذرت ءوز تئثدارمانئن تاؤئپ، ناعئز جالئن اتقان شاعئندا قئزئلوردادان الماتئعا قايتار جولدا مةرت بولعان ءنابيئن ةسكة الادئ.
اننئث اأتورئ ينديرا ةلؤبايةأا: «بذل ءان تؤرالئ كوپ پئكئرتالاس تؤدئ. ءبئر بئلةتئنئم، جامان دذنية بولسا، جذرت اؤزئنا ئلئكپةس ةدئ. ءاؤ باستا ءاندئ ماحاببات تاقئرئبئندا شئعارعان ةدئم. نابيگة ةكئ-ءذش ءان كورسةتئپ ةدئم، وسئ ءاندئ قاتتئ ذناتتئ. باستاپقئدا ةركئنمةن دؤةت ايتپاقشئ بولدئ، كةيئن ءوزئ عانا ورئندايتئن بولئپ شةشتئ. الايدا، اينالاسئ ءبئر ايدئث ئشئندة ءوزئ دذنيةدةن ءوتئپ كةتتئ. جذرةگئمةن جةتكئزئپ ورئنداعان ةدئ. تاعدئرئمةن سايكةس بولئپ شئقتئ»، - دةيدئ.
«تئنئشتئق بةر جذرةگئمة، قذلاق اسپا تئلةگئمة،
سةزئم شوقتئ تئعئپ قويعام، جذمئر جةردئث جذرةگئنة.
كذلئپ كةلةم - كذلكئم ةمةس، تةك ايتةؤئر سئلقئم ةلةس،
سةنئ ويدان ارئلتپاقپئن، ءبئراق، اتتةث، مذمكئن ةمةس!..» جوعارئداعئ شؤماقتار جيئرما ءذش جاسئندا تاتار ءدامئ تاؤسئلعان جئگئتتئث كةلتة عذمئرئنا نذكتة قويدئ.
حان تاثئردئث مذزبالاعئ مذقاعاليدئث «تورعاي - ولةث ولمةدئ، امان قالدئ، اكةتتئ اجال جئر ةمةس، ادامدئ الدئ» دةپ كةلةتئن ولةث جولدارئ بار. ونةر يةلةرئ ورتامئزدان كةتسة دة، ارتئندا قالعان اسةم اندةرئ مةن ولمةس ونةرئ كوثئلدئ جذباتادئ.
ماقپال جذماشوأا
دةرةككوزئ:«ايقئن» گازةتئ