ءازئلحان نذرشايئقوأ: 21-عاسئرداعئ قازاق قئزدارئ قانداي بولؤئ كةرةك؟
ءتذرلئ سةبةپتةرمةن تارتپامئزدا سول كذيئ قالئپ قويعان جازؤشئ تولعامدارئن قايتا ءبئر پاراقتاپ وتئرئپ، وقئرمان قاؤئمعا ذسئنعاندئ ءجون سانادئق.
ءازئلحان نذرشايئقوأ:
- قازئرگئ قئزداردئث ءتذرئ، ءتذسئ بذرئنعئ عاسئر قئزدارئنا ذقساعانئمةن بذلار ذلتتئق ذلگئدةن اؤئتقئپ بارا جاتئر. قازئر كوپتةگةن قئزدار انا تئلئنةن الئستاپ، ذلتتئق ءداستذر، سالت-سانادان ماقذرئم بولئپ بارادئ. ولار ذيدة دة، كوشةدة دة، اؤديتوريادا دا، مةكةمةدة دة قازاقشا سويلةسپةيدئ. قازاق كئتاپتارئن وقئمايدئ. راديو، تةلةديداردئث قازاق تئلئندةگئ حابارلارئن تئثدامايدئ. قازاق تئلئندة ءان سالئنئپ، قازاق كذيلةرئ تارتئلئپ جاتسا، ول كانالدئ وشئرة سالادئ. قازاقتئث تاماشا ذلتتئق سالت-داستذرلةرئنةن مذلدة حابارسئز. ونئ بئلگئلةرئ دة كةلمةيدئ. ءبئر سوزبةن ايتقاندا قازئرگئ قازاق قئزدارئندا ذلتتئق رؤح جوق. ول وتباسئ تاربيةسئنئث كةمئستئگئنةن.
قازئرگئ قئزدار تئم ءسانقوي. ءسانقويلئعئ سونداي، كوپ قئزدار جازدا جالاثاش (اشئق-شاشئق دةگةن ماعئنادا)، قئستا جالاثباس جذرةدئ. جئلؤئ جوق جذقا بةشپةت، كاپرون شذلئق كيئپ، قالتئراپ ساباققا نة قئزمةتكة بارادئ. «قاراعئم-اؤ، ءبذيتئپ ءجذرئپ دةنساؤلئعئثدئ جوياسئث عوي!» دةگئث كةلةدئ ولارعا. جوق، ولارعا دةنساؤلئق ةمةس، ءسان كةرةك. ساناسئن ءسان بيلةپ كةتسة، نة دةرسئث ولارعا؟!
قازئرگئ قئزدار تارقئلداپ كذلةدئ، قايقاثداپ جذرةدئ. ذلكةندةرگة ئزةت جاساؤدئ بئلمةيدئ - ذلتتئق سئپايئلئق جوق.
قازئرگئ كوپ قئزدار جئگئتتةرمةن كوشةدة سذيئسةدئ، كوز تاسا جةردة - «قذلاي» كةتةدئ - ذلتتئق ذستامدئلئق جوق.
قازئرگئ كوپ قئزدار پاكتئگئن ساقتامايدئ. پاكتئگئ جوق قئز بايعا تيگةندة باقئتسئز بولاتئندارئنا ءمان بةرمةيدئ. پاكتئگئنةن ةرتة ايرئلعان قئز سالداقئ بولادئ. سالداقئدان ساراماس تؤادئ. ذلت ذرپاعئ وسئلاي ازادئ.
قازئرگئ كوپ قئزدار ماحابباتتئ ءمانسذق ةتتئ. كوشةدة سذيئسة سالئپ، كذيةؤگة شئققان قئز التئ كذننةن، نةمةسة التئ ايدان كةيئن اجئراسئپ تئنادئ. قايتادان قئلمئثداپ، «قئز» بولا قالادئ.
قازئرگئ كوپ قئزدار كذيةؤگة تيسة، ءبئر بالادان ارتئق كوتةرمةيدئ. سوندا ذرپاقتئ كئم جالعاستئرادئ، ذلتتئ كئم كوبةيتةدئ؟
قازئرگئ كةيبئر قئزدار جاس كةزئندة جذرگئش بولعاندئقتان ذلعايعاندا جالعئز قالادئ. «كارئ قئز» اتانئپ، وكسئكتئ ءومئر وتكئزةدئ. ونداي ءومئر كئمگة كةرةك؟
XXI عاسئردئث قئزدارئ ذياتتئ جةردئث ءبارئن جاؤئپ ذستايتئن. قئزداردئث قوس انارئن تورسيتئپ، كئندئگئن كورسةتئپ، ساندارئن جارقئراتئپ ءجذرؤئ ةركةكتةردئ «ةرةؤئلگة» شاقئرادئ. ويناسقورلئق وسئدان تؤادئ. تال بويئثداعئ اق ءجذزئث مةن اق بئلةگئثنةن وزگة قذپييا جةرلةردئ قئمتاپ ذستاساث ولمةيسئث، ةشقانداي قئزئقتان قذر قالمايسئث. مادةنيةتئث تومةندةپ، اقئلئث ازايئپ كةتپةيدئ، قئزدار. دةنةنئ جالاثاشتاپ ذستاؤ ءسان ةمةس، ساناسئزدئققا ساياتئنئن، ونئث اقئرئ سةكسقذمارلئققا سوعاتئنئن ذمئتپاثدار، اينالايئندار.
ءبئزدئث قئزدارئمئزدئث كوبئنئث تةلةديدارعا ةلئكتةپ، بايعا شئقپاي، بالا تاپپاي، سةكسقذمار بولئپ بارا جاتقانئ جانئثدئ قينايدئ. ال قازاقتئث كةيبئر زيالئ دةگةن ازاماتتارئنئث، ذلكةندئ-كئشئلئ شةنةؤنئكتةردئث، قالتالئ بايلاردئث جاس قئزداردئث «شئرئنئن» سورؤعا قذنئعئپ العانئ قانئثدئ قايناتادئ. وسئنئث ءبارئ ذلتئمئزدئث سورئ ةكةنئن ذعئنساق ةتتئ.
ةكونوميكامئز ءوسئپ كةلةدئ، ةلئمئز بايئپ بارادئ دةيمئز. رؤحئث ءوشئپ، ذلتئث ازايئپ ازئپ كةتسة، ول ةكونوميكا كئمگة كةرةك؟ نة پايدا؟ وسئنئ دا ويلاؤئمئز كةرةك قوي!
قئزداردئث ءبارئ باقئتتئ بولعئسئ كةلةدئ. باقئتتئ بولؤ ءذشئن بايعا تي، بالا تاپ. ذرپاق ءوسئر. ذلتئثدئ كوبةيت. ءسويتئپ، ارتئثدا التئن ءئز قالدئر. باقئت دةگةن وسئ!
قئزدار! بوي تذزةپ، «بولاشاقتا» وقئعاندارئثا ماستانباثدار. ؤنيأةرسيتةت تاؤئسئپ، ذكئلئ قئزمةتكة قولدارئث جةتكةنئنة ماقتانباثدار. سةندةرئث زاتئث ايةل بولعاندئقتان ةث باستئ مئندةتئث انا بولئپ، بالا ءوسئرؤ ةكةنئن ذمئتپاثدار. ةث باستئ پارئزئث - انا بولؤ ةكةنئن ذمئتپاثدار. وسئ ذلئ قئزمةتتئ ويداعئداي اتقارعاننان كةيئن قئزمةت ئستةسةث دة كةش قالمايسئث. كةثسةدة وتئرئپ «قاعاز كةمئرمةيمئن» دةسةث، انا بولؤ دا -ذلئ قئزمةت! ال ونة بويئثدئ تالانت كةرنةپ بارا جاتسا ونئث ءجونئ باسقا .
ةرتةث ذلتتئث ذرپاعئن تاربيةلةيتئن، قئزدار سةندةرسئثدةر. ءبئزدئث ذلتتئق ذلئلئعئمئزدئ جويئپ، «حالئق» دةگةن قاسيةتتئ اتتان ايئرئپ، الدة ءبئر ذساق ذلئس-ايماققا اينالدئرئپ جئبةرؤ دة، قئزداردئث قولدارئثدا.
قئزدار پاك بولماي، ءتانئ تازا، جانئ ذلاعاتتئ بولماي، ذلت ساقتالمايدئ، ازعئنداپ، ازئپ-توزئپ بئتةدئ. ذلتتئق ذلئ جاؤاپكةرشئلئك ءوز مويئندارئثدا ةكةنئن ذمئتپاثدار، قئزدارئم، قاراقتارئم، قالقالارئم!
جازئپ العان نذربولات ونةرحان ذلئ
kazaitys.kz