ۇلى دالا جورىعى: مۇنداي الاماندى 20 جىل كۇتتىك - شاباندوزدار
مارفونشىلار ءۇشىنشى كۇنى قاراعاندى وبلىسى شۇباركول اۋىلدىق وكرۋگىندە ايالدادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.
«ءۇشىنشى كۇندى اياقتاپ، بارلىق قاتىسۋشىلار قونۋعا كەلىپ جاتىر. جارىستان بولەك ساحنا سىرتىندا قانشاما جۇمىس بار. ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارىنا 35 تەحنيكا تارتىلدى. اسحانادا 15 اسپاز جۇمىس ىستەيدى. ودان بولەك، 15 ۇيىمداستىرۋشى، 30 جۇمىسشى بار. ولار 200 ادامعا ارنالعان شاتىردى ءار 100 شاقىرىم سايىن قۇرىپ، شاعىن اۋىل قوندىرادى. اس-سۋ ءىشىپ، ايالدايتىن شاتىردى ءار 50 شاقىرىم سايىن قۇرىپ، قايتا جيناپ كەزەكتەستىرىپ وتىرادى. العاشقى كۇندەرى بىلىنبەگەنىمەن، جولدىڭ قيىندىعىنا بايلانىستى ءۇشىنشى كەزەڭ قيىنعا سوقتى. جولعا اسفالت توسەلگەن بولسا، شاتىرلار مەن قۇرال-جابدىقتى، ازىق-تۇلىكتى تيەگەن كولىكتەرگە جىلدامىراق قوزعالۋعا بولار ەدى. وسى شاتىرلى قالاشىق ورنالاساتىن جەردى الدىن الا تەگىستەپ، جارىقتاندىرۋعا كومەكتەسىپ جاتقان جەرگىلىكتى ازاماتتارعا ەرەكشە العىس بىلدىرەمىن»، - دەدى «The Great Steppe Tour» ۇيىمداستىرۋ القاسىنىڭ مۇشەسى عاني دۇيشەنوۆ.
ول ساپار كەزىندەگى نەگىزگى قيىندىق رەتىندە جولدىڭ الىستىعى مەن تەحنيكالاردىڭ سىنۋى، سونداي-اق اۋىز سۋ مەن جانار ماي ماسەلەسى ءبىرىنشى ورىندا تۇرعانىن اتاپ ءوتتى.
«الداعى ۋاقىتتا كەم-كەتىگىن ەسكەرەمىز دەگەن ويدامىز. قازىر قولدا بار جەكە قاراجاتپەن وسىنشا اۋقىمدى جۇمىستى ۇيىمداستىرىپ وتىرمىز. تۇركىستان قالاسىنا دەيىن جەتەمىز دەگەن سەنىم بار. وڭاي ەمەس، ءبىراق العان بەتتەن تايمايمىز. وسىنشا الىس قاشىقتىققا تاۋەكەل ەتكەن شاباندوزدارعا سابىر، شىدام كەرەك. «ەر جىگىتتىڭ موينىندا قىل ارقان شىرىمەس» دەگەن. جىگىتتەرمەن قاتار قىزدار دا ەرىپ كەلەدى. كۇندە كەشكىسىن جينالىس وتكىزىپ، كەلەر كۇننىڭ جوسپارىن قۇرامىز»، - دەيدى ع. دۇيشەنوۆ.
ايتۋىنشا، شاتىردا قىزمەت كورسەتىپ جۇرگەن جۇمىسشىلار تاڭعى 5 تە دايىندىق جۇمىستارىنا كىرىسىپ، ءتۇن جارىمىنا دەيىن توقتاۋسىز جۇمىس ىستەيدى.
«ۇيىمداستىرۋشىلار مەن جۇمىسشىلار كۇنىنە 3-4 ساعات قانا دەمالادى. قالعان ۋاقىتتا ۇزدىكسىز جۇمىس، ياعني مارافونعا قاتىسۋشىلارعا جاعداي جاساۋ، جارىستى جوعارى دەڭگەيدە وتكىزۋ - نەگىزگى مىندەت»، - دەپ قوستى ول.
ءۇش كۇن بويعى توقتاۋسىز جۇرىستەن جولسوقتى بولىپ شارشاعان مارافونشىلاردى شۇباركول اۋىلىنىڭ ىرگەسىندە ورىن تەپكەن كوشپەلى شاتىرلى قالاشىق كۇتىپ الدى. قاراعاندى قالاسىنىڭ سولتۇستىك-باتىسىندا 160 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان كىشكەنتاي اۋىل ۇلكەن قۇندىزدى وزەنى ساعاسىنا ورىن تەپكەن.
سونىمەن، بارشىننان شىققان 14 كوماندانىڭ اراسىندا ماڭعىستاۋ كومانداسى 27 ساعات 19 مينۋتتا العاشقى بولىپ جەتسە، ءىزىن الا شىمكەنت كومانداسى بەلگىلەنگەن مەجەنى 27 ساعات 40 مينۋتتا باسىپ ءوتتى. ءۇشىنشى بولىپ كەلە جاتقان اقتوبە شاباندوزدارىنىڭ ءۇش كۇندىك كورسەتكىشى - 27 ساعات 49 مينۋت. قاراعاندى وبلىسىنىڭ كومانداسى جۇيرىكتەرىنىڭ بولدىرىپ قالۋىنا بايلانىستى جارىستان شىعىپ قالدى.
ايتا كەتۋ كەرەك، دودادان شىعىپ قالعان كەيبىر كومانداداعى شاباندوزدار جارىستى جەكە-دارا جالعاستىرىپ، تۇركىستانداعى سوڭعى مەجەگە جەتۋگە نيەتتى. ەرەجە بويىنشا، جۇلدەلى ورىنعا يە بولۋ ءۇشىن ءار كوماندادا كەمى ءۇش شاباندوز بولۋى كەرەك.
ال، اقتوبە وبلىسى «بايگە» فەدەراتسياسىنىڭ ديرەكتورى ءارى اقتوبە قۇراما كومانداسىنىڭ جەتەكشىسى ازات جۇكەن اتقۇمار قاۋىمنىڭ مۇنداي الامان جارىستى 20 -جىل كۇتكەنىن اتاپ ءوتتى.
«ءوزىم 10 جاسىمنان اتقا ءمىنىپ كەلەمىن. 2004-جىلدان باستاپ وسىنداي 300-400 شاقىرىمدىق جورىقتارعا شىعىپ جۇردىك. اقتوبە وبلىسىنداعى 4 اۋداندى اتپەن ارالايتىنبىز. بۇگىنگى مارافون-بايگەدە سول اتتاردىڭ تۇقىمى سىنعا ءتۇسىپ جاتىر. وسىنداي ۇزاق قاشىقتىققا بايگەلەر بولسا ەكەن دەپ ارماندادىق. اڭشىلىق ءبىتىپ، اتتار قالجىراپ قالعاندا، ءبىر-بىرىمىزبەن جارىساتىنبىز. 600 شاقىرىمدىق بايگەگە جابى اتتارى وتە شىدامدى. وزگە كوماندالاردىڭ قۇرامىندا اعىلشىن اتتارى بار. ولارعا قيىن، كوبى اياقتان قالىپ جاتىر. ءبىزدىڭ اتتار تاستى وڭىرگە كەلگەندە ىركىلىپ قالۋى مۇمكىن. سول ءۇشىن ۇلىتاۋدان امان-ەسەن ءوتىپ كەتسەك دەپ وتىرمىز. ونىڭ ۇستىنە، جىلقىلارىمىز وڭتۇستىكتىڭ ىستىعىن كورمەگەن. سول ءۇشىن شاباندوزدارىمىز قاتتى شاپپاي، باياۋ كەلە جاتىر. اقتوبە قۇراماسىندا اقبوكەن اتتى سايگۇلىگىمىز بار. 30-40 شاقىرىمدىق بايگەلەردە جۇلدەلى ورىنعا يە بولعان. ۇزاق جۇرىسكە شىدامدى جىلقىشىلاردىڭ اتتارىن الىپ كەلدىك. ءبىز بۇل جارىسقا دەيىن 60 اتپەن 400 شاقىرىمدىق جورىققا شىعىپ كەلگەن ەدىك. وسى جوبانى ەستىگەن بەتتە اتتاردى ەشقايدا جىبەرمەي، ىشىنەن مىقتىلارىن سۇرىپتادىق. جالپى دايىندىعىمىز جوعارى. شاباندوزدارىمىزدىڭ سالماعى جەڭىل، 15 جىلدان بەرى ات ۇستىندە جۇرگەن جىگىتتەر. ءارقايسىسى وسى ۋاقىتقا دەيىن 15 كولىك ۇتقان. قازىر اتبەگى بولىپ ءجۇر. شاباندوزدارىمىزدى تەك جەڭىس تۇعىرىنان كورەسىزدەر!» - دەدى ازات جۇكەن.
ايتا كەتەلىك، بۇگىن مارافونشىلار شۇباركولدەن اتتانىپ، ءتورتىنشى كەزەڭ اينالىمىنا جولعا شىقتى. شاباندوزدار كەشكە دەيىن كەزەكتى 100 شاقىرىمدى اتپەن باسىپ ءوتىپ، ۇلىتاۋ وبلىسى اۋماعىنا ات باسىن تىرەيدى.
ەسكە سالساق، «ۇلى دالا جورىعى» رەسپۋبليكالىق مارافون- بايگەسى 17- قىركۇيەك كۇنى ەلوردانىڭ «قازانات» يپپودرومىندا باستالدى. مارافوننىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ ءتوراعاسى ەرلان قوشانوۆ مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ قۇتتىقتاۋ حاتىن وقىپ بەردى.
