تۇركيالىقتار ءۇشىن 2015 -جىل نەسىمەن ەستە قالدى؟

استانا. قازاقپارات - ءوتىپ بارا جاتقان قوي جىلى تۇركيا ءۇشىن ساياسي جانە ەكونوميكالىق تۇرعىدان دا وڭاي بولمادى.

بۇعان الەم جۇرتشىلىعىن الاڭداتقان جاھاندىق ەكونوميكالىق اۋىتقۋلار مەن ىشكى قوزعالىستار سەبەپ بولدى. بيىل تۇركيا ەلدىڭ ەسىنەن كەتپەس ەرەكشە وقيعالاردى باستان كەشتى. تاياۋ شىعىستاعى تىنىشسىزدىق، ىشكى ساياسي تارتىس پەن ءوزارا الاۋىزدىق بۇل مەملەكەتتىڭ دامۋىن تەجەپ، سىرتقى بەدەلىنە ايتارلىقتاي نۇقسان كەلتىردى. جىلدىڭ باسىندا-اق «يراك پەن لەۆانت لاڭكەستىك ۇيىمىنىڭ» ۇيىتقى بولۋىمەن العاشقى تەررورلىق وقيعا تىركەلدى. 6 -اقپاندا ءبىر جانكەشتى ىستامبۇلدىڭ تۋريستىك ورتالىعىنىڭ ءبىرى -  سۇلتان احمەت مەشىتىنىڭ ماڭىندا ءوزىن- ءوزى جارىپ جىبەرگەن بولاتىن.

ەلدى دۇرلىكتىرگەن وقىس وقيعالار مۇنىمەن شەكتەلگەن جوق. تۇركيانىڭ شىعىسى مەن سيريامەن شەكارالاس ايماقتارىندا لاڭكەستىك توپتارعا قارسى قارۋلى قاقتىعىستار جيىلەپ كەتتى. تۇرىك قارۋلى كۇشتەرى جۇرگىزگەن اسكەري وپەراتسيا بارىسىندا ءۇش ايدىڭ ىشىندە «كۇردىستان جۇمىسشى پارتياسىنىڭ» 1300 دەي سودىرى جەر جاستانسا، 130 پوليتسيا كوز جۇمدى. تەررورلىق ۇيىمدار دا قاراپ جاتپادى. 20 -شىلدەدە شانلىۋرفا پروۆينسياسىنىڭ سۋرۋچ اۋدانىندا بولعان لاڭكەستىك شابۋىل 32 ادامنىڭ ءومىرىن قيدى. ال 10 -قىركۇيەكتە تۇركيا استاناسى انكارادا بولعان جويقىن جارىلىس ەل تاريحىنداعى ەڭ ءىرى لاڭكەستىك وقيعا رەتىندە تاريح بەتىندە تاڭباسىن قالدىردى.

احمەت ىستامبۇل قالاسىنىڭ تۇرعىنى:

- ەلىمىز ءۇشىن وڭاي جىل بولعان جوق. لاڭكەستەرمەن كۇرەستە اسكەرلەرىمىز كوز جۇمىپ، جازىقسىز تۇرعىندار دا مەرت بولدى. بىزدەگى وسى جاعدايعا وكىنىش ءبىلدىرىپ، قاتتى قايعىرامىن. ال جەكە باسىما كەلسەم، بيىل قىزدى بولىپ، اكە اتاندىم. ءسابيدىڭ ەسىمىن ازرا دەپ قويدىق. اتا- انا رەتىندە بالا- شاعامنىڭ اماندىعىن قالايمىن. جالعىز عانا تىلەگىم، اسپانىمىز اشىق، جەرىمىزدە تىنىشتىق بولسا ەكەن.

حاسان بومۋنتاي، ساتۋشى:

- ەسكى جىل ەسىركەپ، جاڭا جىل جارىلقايدى دەپ سەنەمىن. وتكەن كۇنگە وكىنىش جوق. الايدا اتتەگەن- اي دەگىزەر جايسىز جاعدايلار دا از ەمەس. ءبىراق ەسكە العىم كەلمەي تۇر ويتكەنى الداعى كۇننەن كۇتەر ءۇمىتىم زور. ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە 2016 حالقىمىزعا بەرەكەلى، ىرىسى مول جىل بولسىن. كوڭىلىمىز دە، قارنىمىز دا توق بولسىن دەپ تىلەيمىن.

2015 -جىلدى تۇركيادا ساياسي ناۋقان جىلى رەتىندە ەل جادىندا جاتتالىپ، ساناسىندا ساقتالىپ قالدى دەسەك، اسىلىق بولا قويماس. ويتكەنى بۇل ەلدە 5 ايدىڭ ىشىندە ەكى مارتە پارلامەنت سايلاۋى ءوتتى. العاشقىدا ماجىلىسكە ەنگەن 4 پارتيا كواليتسيالىق ۇكىمەت قۇرۋعا كەلىسە المادى. كەيىن كەزەكتەن تىس سايلاۋدا احمەت ءداۋىتوعلىنىڭ ادىلەت جانە دامۋ پارتياسى ايقىن جەڭىسپەن پارلامەنتتەگى باسىمدىققا يە بولدى. سونداي-اق بيىلعى جىلدىڭ نەگىزگى وقيعالارىنا انتاليادا وتكەن «ۇلكەن جيىرمالىقتىڭ» جيىنىن اتاپ وتكەن ابزال. ول وتىرىستا الەمنىڭ كوشباسشى ەلدەرى عالامدىق ەكونوميكالىق داعدارىس پەن جاھاندىق قاۋىپسىزدىك ماسەلەرىن قىزۋ تالقىلادى. ەۋروپاعا باس ساۋعالاعان سيريالىق بوسقىندار دا رەسمي انكارانى بيىل ابدەن ابىگەرگە سالدى. تۇرىك بيلىگى تەڭىز جانە قۇرلىق ارقىلى وتپەك بولعان زاڭسىز كەلىمسەكتەردىڭ جولىن كەسۋ ءۇشىن كۇرەس جۇرگىزگەنىن دە تىلگە تيەك ەتكەن ءجون. ءبىزدىڭ ول جايىندا بىرنەشە بەينەسيۋجەت بەرگەنىمىز كوزى قاراقتى كورەرمەننىڭ ەسىنەن شىعا قويماسا كەرەك.

اۆتورلارى: ەرجان ءجۇنىس، سەدات دەنلي

www.24.kz