قازاقپارات كذنتئزبةسئ. 18- ناؤرئز: اتاؤلئ كذندةر، وقيعالار، ةسئمدةر

استانا. 18- ناؤرئز. قازاقپارات - قازاقپارات وقئرماندارئنا 2012- جئلعئ 18- ناؤرئزعا ارنالعان كذنتئزبةسئن ذسئنادئ.
None
None

18- ناؤرئز، جةكسةنبئ

پاريج كوممؤناسئ كذنئ. 137 جئل بذرئن (1871) تذثعئش پرولةتارلئق رةأوليؤسيا جذزةگة اسئپ - پاريج كوممؤناسئ قذرئلدئ. 1872- جئلعئ 20- اقپاننان بةرئ پاريج كوممؤناسئنئث كذنئ رةتئندة اتالئپ كةلةدئ.

ةستة قالار وقيعالار

15 جئل بذرئن (1997) قازاقستان رةسپؤبليكاسئ ذكئمةتئنئث قاؤلئسئمةن پةتروپاأل جوعارئ اسكةري ؤچيليششةسئ قذرئلدئ. قازاقستان رةسپؤبليكاسئ ئشكئ ئستةر مينيسترلئگئنة قاراستئ ؤچيليششة 8 ماماندئق بويئنشا وفيسةرلةر دايئندايدئ.

6 جئل بذرئن (2006) پراگادا چةحياداعئ قازاقستان ستؤدةنتتةرئنئث «بايتةرةك» كلؤبئنئث تذساؤكةسةر ءراسئمئ ءوتتئ.

138 جئل بذرئن (1874) سانكت-پةتةربورداعئ رةتگةر جانة شنةيدةر باسپاحاناسئندا «تذركئستان» البومئ سؤرةتتئ كئتابئ شئعارئلدئ. «تذركئستان» البومئندا بةلگئلئ سؤرةتشئ أ.أةرةششاگيننئث ورتا ازيا حالئقتارئنئث تذرمئس سالتئن بئلدئرةتئن كورئنئستةر مةن ارحيتةكتؤرالئق ةسكةرتكئشتةردئث سؤرةتتةرئ بةرئلگةن. كئتاپتئث مذقاباسئندا بذل تؤئندئنئ قايتا باسؤعا رذقسات ةتئلمةيدئ دةگةن سوزدةر جازئلعان. «تذركئستان» البومئندا سامارقاند ةسكةرتكئشتةرئ، ورتا ازياداعئ 19- عاسئردئث ورتا كةزئندة ءومئر سذرگةن ذلتتاردئث بةينةلةرئ، الاتاؤ تاؤئنئث كورئنئستةرئ، كةرؤةن سارايئ، سامارقاند ءامئرئنئث سارايئ، قازاق ءذيئنئث ءئشئ، كوشئپ بارا جاتقان كورئنئستةرئ بةينةلةنگةن. «تذركئستان» البومئنا 106 سؤرةت ةنگئزئلگةن.

17 جئل بذرئن (1995) مةملةكةت باسشئسئ قاتئسؤئمةن ةلدةگئ قئلمئسپةن كذرةستئ نئعايتؤ ماسةلةلةرئ بويئنشا رةسپؤبليكالئق ءماجئلئس ءوتتئ. سول كذنئ «قئلمئسپةن كذرةس جانة قذقئقتئق ءتارتئپتئ نئعايتؤ بويئنشا شذعئل شارالار تؤرالئ» جانة «قازاقستان رةسپؤبليكاسئنئث سايلاؤ تؤرالئ كودةكسئنة وزگةرئستةر ةنگئزؤ تؤرالئ» قازاقستان رةسپؤبليكاسئ پرةزيدةنتئنئث ةكئ قاؤلئسئ باسئلئم بةتتةرئنةن جارئق كوردئ.

7 جئل بذرئن (2005) الماتئداعئ قازاقستان رةسپؤبليكاسئ ورتالئق مذراجايئندا «كئلةم-كيئز بذيئمدارئ» اتتئ كورمة اشئلدئ. مذندا ذلتتئق ويؤ-ورنةكپةن ارلةنئپ، تذر-تذسكة ةنگةن ХІХ عاسئر مةن 20- عاسئردئث باس كةزئنة جاتاتئن مذراجاي قورئنداعئ 500 دةن استام ةثبةكتئث 30 ئ كورمةگة شئعارئلدئ. ولار تةكةمةت، تذسكيئز، الاشا، قالئ كئلةم، تاقئر كئلةم سياقتئ جةرگة توسةيتئن، قابئرعاعا ئلةتئن كئلةم، سئرماقتاردئث سان-الؤان ءتذرئ.

3 جئل بذرئن (2009) الماتئدا «قازاقستان تةمئر جولئ» ذ ك» ا ق-نئث ةنشئلةس كاسئپورنئ «لوكوموتيأ» ا ق-نئث تاپسئرئسئ بويئنشا «General Electric» كومپانياسئ جاساپ شئعارعان جاثا بؤئنداعئ «Evolutiоn»  سةريالئ تةپلوأوزدارئن قولدانئسقا بةرؤ سالتاناتتئ ءراسئمئ ءوتتئ.

جاثا بؤئنداعئ تةپلوأوزدار قازاقستاندئق ستاندارتتاردئ جانة ةلئمئزدةگئ تةمئر جول جذمئس تالاپتارئنئث جاعدايلارئن ةسكةرة وتئرئپ جاسالعان. جذرگئزؤشئ كابيناسئ جاثا تةحنولوگيالارمةن جابدئقتالعان. مذندا جذمئس ئستةؤ ءذشئن بارلئق جاعدايلار جاسالئپ، قوزعالتقئش دئبئسئن وقشاؤلاعئشتار جانة ميكروكليمات رةتتةگئشتةرئ ورناتئلعان. سونداي-اق جذرگئزؤشئ جذمئسئن جةثئلدةتةتئن ميكروپروسةسسورلئق باسقارؤ جذيةسئ ةنگئزئلگةن.

4 جئل بذرئن (2008) ءماجئلئس ذيئندة دةپؤتات ءؤاليحان قاليجاننئث «پرةزيدةنت» دةپ اتالاتئن جاثا كئتابئنئث تانئستئرئلئمئ بولئپ ءوتتئ.

كئتاپتا ةلئمئزدئث تذثعئش پرةزيدةنتئ، ةسئمئ الةمگة ايگئلئ ساياساتكةر نذرسذلتان نازاربايةأتئث قازاقستاننئث ةگةمةندئك العاننان بةرگئ اتقارعان قئزمةتتةرئ جايلئ، ةلئمئزدئث ايماقتارئنا، الئس جانة جاقئن شةتةلدةرگة بارعان ساپارلارئ تؤرالئ، تاريحي ساتتةردة سئندارلئ شةشئم قابئلداعان ساتتةرئ جونئندة جازئلعان.

كئتاپتئث مازمذنئ تةرةث. جئلدار وتكةن سايئن بذل كئتاپتئث تاريحي، ادةبي قذندئلئعئ ارتا تذسةدئ»، - دةدئ. حالئق جازؤشئسئ شةرحان مذرتازا: «بذل تؤئندئ جةكة پرةزيدةنتتئث اتقارعان قئزمةتئن كورسةتئپ قانا قويمايدئ. مذندا تاريح جاتئر. ءبئزدئث تاريحئمئزدئث ءوزئ ذزئك-ذزئك. ءالئ تذگةل ةمةس. تاريحشئلار وسئ ؤاقئتقا دةيئن ءبئرتذتاس قازاق ةلئنئث تاريحئن جازا العان جوق. ونئ بولاشاق ذرپاق جازادئ دةپ ويلايمئن. سونئث سذبةلئ ءبئر سالاسئ وسئ «پرةزيدةنت» دةگةن كئتاپ.

كئتاپ الماتئ قالاسئنداعئ «قذس جولئ» باسپاسئنان جارئق كورگةن. كئتاپتئث كولةمئ 24،5 باسپا تاباق. تارالئمئ ءبئر مئث دانا.

2 جئل بذرئن (2010) ةلباسئ نذرسذلتان نازاربايةأ كوكساراي سؤ توسپاسئنئث اشئلؤ راسئمئنة قاتئستئ.

كوكساراي - ارئس اؤدانئندا، سئرداريا وزةنئندة سالئنعان سؤ قويماسئ.

ةندئ قئزئلوردا سؤ تاسقئنئنان قورعالئپ وتئر. جئل سايئن ءبئز بوگةتتةر سالؤعا، سؤدان زارداپ شةككةن ذيلةردئ قالپئنا كةلتئرؤگة قوماقتئ قارجئ جذمسايتئنبئز. كوكساراي قازئردئث وزئندة مول سؤ قابئلداپ جاتئر جانة بذل يگئ ءئس بئزگة سئرداريانئث تومةن جاعئنداعئ سؤ تاسقئنئنئث الدئن الؤعا مذمكئندئك بةرئپ وتئر»، - دةپ اتاپ كورسةتتئ ةلباسئ ءوز سوزئندة.

2 جئل بذرئن (2010) سذلتانماحمذت تورايعئروأ اتئنداعئ پاألودار مةملةكةتتئك ؤنيأةرسيتةتئندة قازاق ءتئل ءبئلئمئ انتولوگياسئنئث تانئستئرئلئمئ بولدئ. 45 تومدئق باسئلئمدا قازاقستاندئق عالئمداردئث، جوعارئ وقؤ ورنئ وقئتؤشئلارئنئث جانة «قازاق ءتئلئ» قوعامئ بةلسةندئلةرئنئث قازاق تئلئنة ارناعان زةرتتةؤلةرئ مةن ماقالالارئ جاريالانئپ وتئر.

ةسئمدةر

69 جئل بذرئن (1943) قازاقستان رةسپؤبليكاسئ ذلتتئق قاؤئپسئزدئك كوميتةتئنئث قذرمةتتئ قئزمةتكةرئ، گةنةرال-مايور مةشئنبايةأ بولات ءناسئپ ذلئ دذنيةگة كةلدئ.

الماتئ وبلئسئندا تؤعان. قازاق پوليتةحنيكالئق ينستيتؤتئن بئتئرگةن. ةثبةك جولئن شاحتادا كةن شةبةرئ بولئپ باستاعان. قازاق ك س ر مةملةكةتتئك قاؤئپسئزدئك كوميتةتئنئث قاراعاندئ وبلئسئ بويئنشا باسقارماسئ ساران قالالئق ءبولئمئنئث جةدةل ؤاكئلئ بولعان. 1991-1997- جئلدارئ - قازاقستان رةسپؤبليكاسئ ذلتتئق قاؤئپسئزدئك كوميتةتئ 1- باسقارماسئنئث، بارلاؤ باسقارماسئنئث باستئعئ كوميتةت ءتوراعاسئنئث بارلاؤ جونئندةگئ ورئنباسارئ، 1996-1997- جئلدارئ - قازاقستان رةسپؤبليكاسئنئث قئتاي حالئق رةسپؤبليكاسئنداعئ ةلشئلئگئنئث كةثةسشئسئ - ذلتتئق قاؤئپسئزدئك كوميتةتئنئث رةسمي وكئلئ، قازاقستان رةسپؤبليكاسئ «بارلاؤ» قئزمةتئ ديرةكتورئنئث ورئنباسارئ. 1997-1999- جئلدارئ - قازاقستان رةسپؤبليكاسئنئث وزبةكستانداعئ ةلشئلئگئنئث كةثةسشئسئ - ذلتتئق قاؤئپسئزدئك كوميتةتئنئث رةسمي وكئلئ. 1999- جئلئ زةينةت دةمالئسئنا شئققان. 1999- جئلدان قازاقستان رةسپؤبليكاسئ ذلتتئق قاؤئپسئزدئك كوميتةتئ اكادةمياسئنئث پروفةسسورئ، «ق ر ذ ق ك سئرتقئ بارلاؤ ارداگةرلةرئ» قوعامدئق بئرلةستئگئ باسقارماسئنئث ءتوراعاسئ بولعان.

مةدالدارمةن ماراپاتتالعان.

64 جئل بذرئن (1948) قازاقستان رةسپؤبليكاسئ پارلامةنتئ ءماجئلئسئنئث دةپؤتاتئ، حالئقارالئق ئستةر، قورعانئس جانة قاؤئپسئزدئك كوميتةتئنئث مذشةسئ، فيلولوگيا عئلئمدارئنئث دوكتورئ، قازاقستان رةسپؤبليكاسئ گؤمانيتارلئق عئلئمدار اكادةمياسئنئث اكادةميگئ، قازاقستان جازؤشئلار وداعئنئث مذشةسئ قاليجان ذلئ ءؤاليحان دذنيةگة كةلدئ.

الماتئ وبلئسئنئث جامبئل اؤدانئندا تؤعان. قازاق مةملةكةتتئك ؤنيأةرسيتةتئنئث فيلولوگيا فاكؤلتةتئن بئتئرگةن. ةثبةك جولئن الماتئ وبلئستئق «جةتئسؤ» گازةتئنةن باستاپ،  سئرتتاي اسپيرانتؤرادا وقئعان. 1980-1986- جئلدارئ - رةسپؤبليكالئق «ذلان» گازةتئنئث باس رةداكتورئ. 1986-1994- جئلدارئ - رةسپؤبليكالئق «لةنينشئل جاس» (قازئرگئ «جاس الاش») گازةتئنئث باس رةداكتورئ. 1994- جئلئ قازاقستان رةسپؤبليكاسئ جوعارعئ كةثةسئنئث دةپؤتاتئ بولئپ سايلانعان. 1995-1996- جئلدارئ - قازاقستان رةسپؤبليكاسئ باسپاءسوز جانة بذقارالئق اقپارات قذرالدارئ ءمينيسترئنئث ورئنباسارئ، قازاقستان رةسپؤبليكاسئ پرةزيدةنتئ اكئمشئلئگئنئث ئشكئ ساياسات ءبولئمئ مةثگةرؤشئسئنئث  ورئنباسارئ. 1996-1999- جئلدارئ - «ةگةمةن قازاقستان» گازةتئنئث باس رةداكتورئ. 1999-2007- جئلدارئ قازاقستان رةسپؤبليكاسئ پارلامةنتئ ءماجئلئسئنئث دةپؤتاتئ، حالئقارالئق ئستةر، قورعانئس جانة قاؤئپسئزدئك كوميتةتئنئث مذشةسئ بولعان. 2007- جئلئ پارلامةنت دةپؤتاتتئعئنا قايتا سايلانعان. ونئث «سةنئمةن جانة سةنسئز»، «شةثبةر»، «پرةزيدةنت» اتتئ كئتاپتارئ جارئق كورگةن.

مةدالمةن، قازاقستان رةسپؤبليكاسئ جوعارعئ كةثةسئنئث قذرمةت گراموتاسئمةن ماراپاتتتالعان.

88 جئل بذرئن (1924-2000) قازاقستاننئث حالئق جازؤشئسئ، قازاقستان رةسپؤبليكاسئ  پرةزيدةنتئنئث بةيبئتشئلئك جانة رؤحاني كةلئسئم سئيلئعئنئث، قازاقستان مةملةكةتتئك سئيلئعئنئث لاؤرةاتئ، ذلئ وتان سوعئسئنئث ارداگةرئ سيماشكو (ءشاميس) موريس داأيدوأيچ دذنيةگة كةلدئ.

ودةسسا قالاسئندا تؤعان. ودةسسا پةداگوگيكالئق ينستيتؤتئن، قازاق مةملةكةتتئك ؤنيأةرسيتةتئن بئتئرگةن. 1946-1976- جئلدارئ وقؤ-اعارتؤ  سالالارئندا  قئزمةت اتقارعان. قالامگةردئث شئعارمالارئ 1948- جئلدان جاريالانا باستادئ. 1958- جئلئ «نوأئي مير» جؤرنالئندا «قاراقذم» پوأةسئ جارئق كوردئ. جازؤشئ شئعارمالارئنئث باستئ تاقئرئبئ - قازاقستان، رةسةي، ورتالئق ازيا جانة تاياؤ شئعئستئث تاريحئ مةن ةجةلگئ مادةنيةتئ بولدئ. م.سيماشكو ساسانيدتةر ديناستياسئ بيلةگةن يران جايئندا «مازداق»، ئبئراي التئنسارين جونئندة «دالا قوثئراؤئ»، ءالئبي جانگةلدين تؤرالئ «دالا كوميسسارئ»، رةسةيدئث ةكاتةرينا پاتشايئمئ تؤرالئ «سةميراميدا» روماندارئن جازعان. كوركةم اؤدارما سالاسئندا ءئ.ةسةنبةرليننئث «كوشپةندئلةر» تريلوگياسئن، ع.مذسئرةپوأتئث «ويانعان ولكة» رومانئن، ءو.قاناحين، ت.الئمقذلوأ، د.دوسجانوأ، تاعئ باسقالاردئث شئعارمالارئن  ورئس تئلئنة ءتارجئمالادئ. «دالا كوميسسارئ» پةساسئ ورتا ازيا جانة قازاقستان تةاترلارئندا قويئلدئ. م.سيماشكونئث سسةناريلةرئ بويئنشا «داشقالاداعئ وقيعا»، «قاراقذمدا»، «ةمشان» پوأةستةرئنئث جةلئسئندة «سذلتان بةيبارئس»، «گؤ-گا» كينوفيلمدةرئ ءتذسئرئلدئ. سوثعئ شئعارماسئ «ءتورتئنشئ ريمدئ» ول يزرايلدة جازئپ، قازاقستانعا قايتئس بولارئنئث الدئندا بةرئپ جئبةرگةن.

58 جئل بذرئن (1954) ساتيريك، قازاقستان جازؤشئلار جانة جؤرناليستةر وداقتارئنئث مذشةسئ، قازاقستان جؤرناليستةر وداعئ سئيلئعئنئث لاؤرةاتئ الئمبةك ذلئ تولئمبةك دذنيةگة كةلدئ.

جامبئل وبلئسئنئث جؤالئ اؤدانئندا تؤعان. قازاق مةملةكةتتئك ؤنيأةرسيتةتئنئث جؤرناليستيكا فاكؤلتةتئن بئتئرگةن سوث، جامبئل اؤدانئنئث «شذعئلا-رادؤگا»، جامبئل وبلئستئق «ةثبةك تؤئ» گازةتتةرئندة قئزمةت ئستةدئ. كراسنوگور اؤدانئنئث «كوممؤنيزم جولئ - پؤت ك كوممؤنيزمؤ» گازةتئنئث رةداكتورئ، رةسپؤبليكالئق «ارا-شمةل» ساتيرالئق جؤرنالئنئث ءبولئم رةداكتورئ بولدئ. قازاق تةلةديدارئ «وردا» شئعارماشئلئق بئرلةستئگئنئث باس رةداكتورئ، قازاقستان جازؤشئلار وداعئ ادةبيةتشئلةر ءذيئنئث ديرةكتورئ قئزمةتتةرئن اتقاردئ. قازئر م.اؤةزوأ اتئنداعئ قازاق دراما تةاترئ كوركةمدئك جةتةكشئسئنئث ادةبي كةثةسشئسئ. سئقاق اثگئمة، ولةثدةرئ «قارلئعاش»، «كذلةمئز بة، قايتةمئز؟»، «كئمگة كذلكئ، كئمگة ءتذرپئ»، «تاماشا»، «و نةسئ، ةي؟» جيناقتارئندا جارئق كوردئ. «كوگدا سولنسة سمةةتسيا» جيناعئنا اثگئمةلةرئ ورئس تئلئنة اؤدارئلئپ باسئلدئ. «ءلام-ميم»، «ئم-جئم»، «تويدا جولئعايئق» اتتئ ساتيرالئق شئعارمالاردئث اأتورئ. ر.بةلةسكيدةن، ف.بؤلياكوأتان، م.زادورنوأتان ءتارجئمالاعان كومةديالارئ م.اؤةزوأ اتئنداعئ اكادةميالئق دراما تةاتردا قويئلدئ.

68 جئل بذرئن (1944) مةديسينا عئلئمئنئث دوكتورئ، قازاقستاندا وفتالمولوگيا سالاسئنان تذثعئش دوكتورلئق قورعاپ، پروفةسسور اتاعئن العان قازاق عالئمئ مامبةتوأ ةركئن قارئمساق ذلئ دذنيةگة كةلدئ.

اتئراؤ وبلئسئنئث قذرمانعازئ اؤدانئندا تؤعان. الماتئ مةملةكةتتئك مةديسينا ينستيتؤتئن بئتئرگةن. ةثبةك جولئن  اتئراؤ وثئرئندة باستاپ، قاراعاندئ مةملةكةتتئك مةديسينا ينستيتؤتئندا، 1979-1981- جئلدارئ كؤبا ذلتتئق گوسپيتالئندا قئزمةت ةتكةن. 2002- جئلدان الماتئ مةملةكةتتئك دارئگةرلةر ءبئلئمئن جةتئلدئرؤ ينستيتؤتئندا كافةدرا مةثگةرؤشئسئ قئزمةتئن اتقارادئ. ة.مامبةتوأتئث نةگئزگئ عئلئمي جذمئستارئ وفتالمولوگيالئق جاراقاتتاردئ ةمدةؤگة ارنالعان. ول لاكريمالدئ جانة پلاستيكالئق حيرؤرگيانئث جاثا  ادئستةرئن ةنگئزدئ. كوز امةتروپياسئ مةن استيگماتيزمئن ةمدةؤدة راديالدئ كةراتوتوميانئ كةثئنةن قولداندئ. ينترواكؤليارلئ لينزانئ قوندئرؤ، ميوپيانئث اسقئنعان ءتذرئ، ميوپييانئث استيگماتيزگة جانة جاراقاتتان كةيئنگئ جئرتئقتئق استيگماتيزمگة قابئقارالئق رةفراكسيالئق توننةلدئ كةراتوپلاستيكا جاساؤ تاسئلدةرئن جةتئلدئردئ. ونئث باسشئلئعئمةن گلاؤكوماعا (سؤقاراثعئ) جاسالعان وپةراسيادان كةيئن ناؤقاستار كوزئنئث  تةز قالپئنا كةلؤئنئث جاثا ادئستةرئ انئقتالدئ.

62 جئل بذرئن (1950) اكتةر، قازاقستاننئث ةثبةك سئثئرگةن ءارتئسئ ارالباي تولةؤبةك مذحامةتجان ذلئ دذنيةگة كةلدئ.

سةمةي قالاسئندا تؤعان. م.اؤةزوأ اتئنداعئ قازاق مةملةكةتتئك اكادةميالئق دراما تةاترئنئث جانئنداعئ ستؤديانئ، الماتئ مةملةكةتتئك ونةر ينستيتؤتئن (ت.جذرگةنوأ اتئنداعئ قازاق ذلتتئق ونةر اكادةمياسئ) بئتئرگةن.

1964-1970- جئلدارئ سةمةي وبلئستئق دراما تةاترئنئث، 1974- جئلدان م.اؤةزوأ اتئنداعئ قازاق مةملةكةتتئك اكادةميالئق دراما تةاترئنئث اكتةر بولئپ قئزمةت اتقارادئ. سونداي-اق، ج.ةلةبةكوأ اتئنداعئ رةسپؤبليكالئق ةسترادا-سيرك كوللةدجئندة ءدارئس بةرةدئ.

ؤ.شةكسپيردئث «كورليانئندا» كورليان، ي.عايئپتئث «مةن ئشپةگةن ؤ بارماسئندا» اباي، ش.ايتماتوأتئث «عاسئردان دا ذزاق كذنئندة» ةدئگة، ع.مذسئرةپوأتئث «امانگةلدئسئندة» امانگةلدئ، ت.ب. 40-قا جؤئق باستئ رولدةردئ ويناعان.

گاسترولدئك ساپارمةن يران، مئسئر، گةرمانيا، رةسةيدة بولئپ ونةر كورسةتكةن. ارالباي «قاراشةگئرتكة» تةلةسةريالئندا جانة «اجداها جئلئ» (قئتاي) كوركةم فيلمئنة تذسكةن.

سوڭعى جاڭالىقتار