ومىردە بولعان وقيعا: 170 مىڭ ا ق ش دوللارىن تاۋىپ العان جالعىزباستى اكەنىڭ اڭگىمەسى
قايسىبىر جىلى «ەل ارنادان» الماتى وبلىسىنىڭ جامبىل اۋدانىنا ءىس ساپارمەن بارىپ قالدىق. وپەراتور مەن رەجيسسەردى تانىمايمىن. جاس جىگىتتەر ەكەن. ءتۇسىرۋ جۇمىستارى قاراڭعى تۇسىسىمەن اياقتالدى. جالعاسىن ەرتەڭ باستاۋىمىز كەرەك. وپەراتورىمىز تاڭعى 6 دا قايتىپ كەلەتىن بولىپ، شۇعىل الماتىعا قايتتى. جىبەرگىم كەلمەگەن.
«ۇيدە 5-4-3 جاسار بالالارىم عانا قالدى. شەشەم كەشكى جۇمىسقا ءتۇستى. بالالار قورقادى عوي» دەدى الگى جىگىت قيىلىپ. تاپتىشتەپ، «اناسى قايدا ەدى؟» دەپ سۇراپ جاتۋعا ۇيالدىم. جىبەرۋگە تۋرا كەلدى. ەرتەڭىنە، جۇمىستى تولىق اياقتاپ، وپەراتور جىگىتىڭ كولىگىمەن قالاعا بىرگە قايتتىق.
جولدا كەشە قويا الماعان ىڭعايسىز سۇراعىمنىڭ جاۋابىن ءبىلدىم. سويتسەم، كەلىنشەگى رەسەيلىك قازاقتىڭ وتباسىنان ەكەن. ءۇش بالالى بولعاسىن، رەسەيدەن قايىنجۇرتى كوشىپ كەلىپتى. ومبىداعى ءۇش بولمەلى ءۇيىن كۇيەۋ بالاسىنا سىيلاعان ەكەن. كەلىنشەگى سول پاتەردى «ساتىپ كەلەمىن» دەپ، ومبىعا تارتىپ تۇرىپتى دا، سودان قۇرىپتى.
قۇرىعاندا، جوق بوپ كەتپەگەن. 4-5 ايدان كەيىن «مەن ءوزىم سۇيەتىن جىگىتكە كۇيەۋگە ءتيدىم. سەن دە ءوز باقىتىڭدى تاپ!» دەپ ءبىر حابارلاسىپتى. ءبىتتى. امال جوق، اناسى ەكەۋى ەپتەپ-سەپتەپ، ءۇش جەتىمەكتى باعىپ وتىر ەكەن. قاتتى جانىم اشىدى. اقكوڭىل، لاقىلداپ تۇرعان قازاقتىڭ اپتالداي ازاماتى ءبىر شوپجەلكەنىڭ مازاعىنا اينالىپ قالا بەرىپتى.
سودان اڭگىمە قىزا كەلە، بۇل جىگىت تاعى ءبىر قىزىق وقيعانى باياندادى. تاڭەرتەڭ جۇمىسقا اسىعىپ كەلە جاتسا، جولدا ءبىر ايەل مەن ەركەك قول كوتەرىپتى. رايىمبەك پەن ناۋرىزباي كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىنا دەيىن دەپ، ءمىنىپتى. «ايەل ارتىنا، ەركەك الدىنا وتىردى. ماشيناعا مىنگەننەن، ەكەۋى ۇرسىسۋمەن بولدى. بايقاۋىمشا، ەرلى-زايىپتىلار ەمەس. سوزدەرىنە كوپ ءمان بەرمەدىم. ۋادەلى جەرگە جەتكەندە، ەكەۋى دە ءتۇسىپ قالدى. ارى قاراي، جوعارى ورلەپ كەتكەنمىن. تولە ءبي كوشەسىنەن وتكەنىمدە تەلەفون شىرىلدايدى. مەنىكى ەمەس. بايقاسام، ارتقى ورىندىققا ءبىر پاكەت قالدىرىپ كەتىپتى.
جولدىڭ شەتىنە توقتادىم دا، ءىشىن اشىپ قالسام ... كووپ اقشا! تەلەفون دامىلسىز شىرىلداۋدا. دەرەۋ، وتىرا قالىپ اقشانى سانادىم. تۋرا 170 مىڭ دوللار جانە 2 ميلليون تەڭگە! ارام وي جىلت ەتتى. ءدال سول ساتتە انام دا زۆونداي قالدى. اسىعىپ-اپتىعىپ، اناما بولعان وقيعانى ايتىپ جاتىرمىن. «جۇمىستان سۇرانىپ، اقشانى سىزگە اپارىپ بەرەيىن» دەپ قويامىن.
انام دەرەۋ مەنى ساپ تىيدى. «كوتەر اناۋ تەلەفوندى! ءسويت تە دەرەۋ يەسىنە قايتار اقشانى! كوپ اقشا بىزگە باقىت اكەلمەيدى...» دەدى انام بىردەن. داۋىسى قامىعىپ شىقتى. «قاپ! - دەپ ويلاپ قويام. اقشانى الىپ، قالانىڭ ورتاسىنان ءۇي ساتىپ السام عوي، بالالارىما جاقسى بوپ قالار ەدى...» دەگەن ءتاتتى قيالمەن الگى تەلەفوندى قۇلىقسىز، ارەڭ كوتەردىم. ارعى جاعىنان بوقتاپ-بۇرالاپ جاتىر.
«تەلەفوندى نەگە المايسىڭ،ا؟! دەرەۋ، ءبىزدى تاستاعان جەرگە قايتىپ كەل!» دەيدى ەركەك كىسى. قايتىپ باردىم. ەكەۋى جانتالاسا، پاكەتتى اشىپ، كولىگىمنىڭ ىشىنە وتىرىپ الىپ، اقشاسىن سانادى. تۇگەل ەكەنىنە كوز جەتكىزگەسىن، جىلى-جىلى سويلەپ، تەلەفون ءنومىرىمدى جازىپ الدى دا، قوشتاستى. «تۇك بەرمەدى مە ساعان؟» دەيمىن عوي مەن دە قىزىپ كەتىپ.
«جوق. تۇك بەرمەدى. ءبىراق اسىقپاڭىز. اڭگىمەمنىڭ جالعاسى بار» دەيدى كۇلىپ. سودان كەشكە جاقىن تەلەفونىما ءبىر كىسى قوڭىراۋ شالدى. «بالام، كەشكى ساعات جەتىدە ناۋاي كوشەسىنىڭ جوعارعى جاعىنداعى ءبىر مەيرامحاناعا كەلشى. سەنى كۇتەمىز» دەدى بايسالدى داۋىس. جۇمىس بىتكەسىن، ايتىلعان مەيرامحاناعا كەلدىم. كۇتىپ الۋشى جىگىت مەنى ۆ ي پ- زالعا ەرتىپ باردى.
سويتسەم، ەسىكتەن توردەي جەرگە ۇزىن ەتىپ، داستارقان جايىپ قويىپتى. ىشىندە مەن تانىمايتىن ادام كوپ. شاعىن توي بولىپ جاتقان سياقتى. ءبىر اقساقال كىسى ماعان كۇلىمسىرەي كەلىپ، قولىمدى الدى. تورگە جايعاستىرىپ، وتىرىستى باستاپ كەتتىك.
تۇسىنگەنىم: جينالعاننىڭ ءبارى الگى اقساقالدىڭ بالالارى، نەمەرەلەرى مەن كەلىندەرى ەكەن. سول وتىرىستا الگى كىسى مەنىڭ جاعدايىمدى ابدەن سۇراستىردى.
«مىنە، بالام، مىنالار مەنىڭ ۇل-قىزدارىم. بارلىعى جەتەۋ. ەندى سەن دە ماعان ءبىر ۇل بولدىڭ. اناۋ اقشانى تاستاپ كەتىپ جۇرگەن دە مەنىڭ ۇلىم مەن قىزىم» دەدى. ءبىر وتباسىندا جالعىز وسكەن ەدىم. اياق استىنان كوپ باۋىر تاپتىم. بۇرىن-سوڭدى كورمەگەن قوشەمەتكە بولەندىم. قايتارىمدا اقساقال قوياردا-قويماستان، قالتاما 500 دوللار سالىپ جىبەردى. قازىر دە ءبىر نارسە بولىپ قالدى دەسەم، اقساقالدىڭ جانى قالمايدى. وسىلاي. جەتىمسىرەپ ءجۇرىپ، كوپ باۋىر تاپتىم» دەپ اياقتادى اڭگىمەسىن. مەن ويلانىپ كەتتىم. ال ونىڭ ورنىندا مەن بولسام، قايتەر ەم؟ اقشاسىن قايتارار ما ەم، قايتارماس پا ەم؟ ال، ءسىز شە؟..
توقتار جاقاش
islam.kz
