ماسكەۋدەگى قازاقتار اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ 170 جىلدىعىن اتاپ ءوتتى
شاراعا ماسكەۋدە ءبىلىم الىپ جاتقان ستۋدەنتتەرمەن قاتار وسى قالانىڭ قازاعىنا اينالعان كوپتەگەن قانداسىمىز جينالدى. اباي جالعىز قازاققا عانا ەمەس، بۇكىل الەمگە تاڭباسىن قالدىرعان ادامزات پەرزەنتى بولعاندىقتان، ارامىزدان وزگە ۇلت وكىلدەرى دە بوي كورسەتتى.
كەش باسىندا ءدال وسى قوناقتارعا ارناپ قازاق حالقى تۋرالى دەرەكتى فيلم كورسەتىلدى. قازاق ۇلتىنىڭ تەرەڭ تاريحىنا كوز جۇگىرتكەننەن كەيىن عانا دانا اقىن، دارا اقىن ابايعا ارنالعان كەش باستالىپ كەتتى.
الدىمەن ماسكەۋ ۇلتتار ءۇيىنىڭ ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى الەكسەي دروججين ۇجىمنىڭ اتىنان بارشا قازاق حالقىن اتاۋلى مەرەكەمەن قۇتتىقتادى. ارتىنان ماسكەۋ «قازاق دياسپوراسى» قورىنىڭ باسشىسى پولات جامالوۆ ءسوز الىپ، بۇل ادەبي-سازدى كەشتىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى.
جاستايىنان اباي جىرلارىنان ءنار الىپ وسكەن قارا قازاق بالالارى بۇگىنگى مەرەكە قارساڭىندا بارىن سالدى. ونەرلى جاستار اقىن شىعارماشىلىعىن ساعىنعان قالىڭ جۇرتتىڭ ايزىن ءبىر قاندىردى. وزگە قالادا ءبىلىم الىپ جاتقان شىعارماشىل جاستار، قوناقتارعا ەستەن كەتپەس تاماشا كوڭىل كۇي سىيلاي ءبىلدى. قازاق جاستارىمەن قاتار ورىس ۇلتىنىڭ ۇل-قىزدارى دا اباي ولەڭدەرىن جاتقا وقىدى.
ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ادەبي سازدى-كەش ءوز دارەجەسىندە ءوتتى. اقىننىڭ ءومىرى تۋرالى دەرەكتى فيلم كورسەتىلگەندە، كوپشىلىك سوناۋ اباي زامانىنا ءبىر ساياحات جاساپ كەلگەندەي اسەر الدى. قارا ولەڭدەرى وقىلعاندا ءبىر مۇڭايىپ، ءبىر قۋانىپ سيقىرلى پوەزيا الەمىنە ەنىپ كەتتى. «ءاندى سۇيسەڭ مەنشە ءسۇي» دەگەن دانا ابايدىڭ اندەرى ورىندالعاندا، ادەمى اۋەز ىرعاعىمەن بىرگە تەربەتىلىپ، كەيبىرەۋلەرى ءتىپتى ىڭىلداپ ىشىنەن قوسىلىپ وتىردى.
ءان دەمەكشى، ساحناعا 70-80-جىلدارداعى تانىمال بولعان «ءۇش تاتيانا» تريوسىنىڭ مۇشەسى، كەڭەس وداعىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى تاتيانا پالتاۆسكايا شىققاندا قوناقتار شىن قۋاندى. اتاقتى ءانشى وسىدان 20 جىل بۇرىن ابايدىڭ 150 جىلدىعىنا ارنالعان ۇلكەن كەشتە ەرمەك سەركەبايەۆ، نۇرعالي ءنۇسىپجانوۆ، روزا رىمبايەۆا سىندى قازاقتىڭ نار تۇلعالارىمەن ءبىر ساحنادا ءان ايتقانىن ماقتانىشپەن ەسكە الدى. ءتىپتى وزىمەن بىرگە ءبىر توپ ەستەلىك سۋرەتتەرىن دە الا كەلىپتى.
كۇمىس كومەي تاتيانا ءان ايتۋعا اسىقپادى. الدىمەن حالىقتان كوز الدارىنا ءشوبى تىزەدەن اساتىن كوك جايلاۋدى، تەرىسكەيگە قاز قاتار تىزىلگەن قاراعايلاردى، سىلدىراپ اققان وزەندى، ءبىر سوزبەن ايتقاندا اباي توپىراعىنان ءنار العان قازاق جەرىنىڭ تابيعاتىن ەلەستەتۋدى سۇرادى. وسىدان كەيىن بارىپ قانا قاتارىنان ەكى ءان ورىندادى. ءوزىنىڭ ايتۋىنشا ابايدىڭ شىعارماشىلىعىن تولىقتاي ۇعىنۋ ءۇشىن، دانا اقىن اۋناعان قازاق توپىراعىن ەلەستەتۋ كەرەك دەيدى.
نەبارى ءبىر جارىم ساعاتقا سوزىلعان ادەبي كەش ءبىر جارىم عاسىر بۇرىن ءومىر سۇرگەن دانا ابايدىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىن تولىقتاي قامتىدى. كەش سوڭىندا قوناقتار ۇيىمداستىرۋشىلارعا العىستارىن جاۋدىردى.
مۇنى قۋانا قابىلداعان ماسكەۋ «قازاق دياسپوراسى» قورىنىڭ باسشىسى پولات جامالوۆ كەلەسى جىلدان باستاپ «اباي وقۋلارىن» جىل سايىن ءداستۇرلى تۇردە وتكىزىپ تۇراتىندارىن ايتتى. كوپشىلىىكتىڭ كوڭىلىندە ماڭگىلىككە قالاتىنداي بولدى.
ءسوز سوڭىندا ەسكەرتە كەتكەنىمىز ءجون بولار، بۇل كەشتى ماسكەۋ «قازاق دياسپوراسى» قورى مەن رەسەيدەگى قازاقستان ستۋدەنتتەرى بىرلەستىگى بىرلەسە وتىرا ۇيىمداستىردى.
massaget.kz
