10-قىركۇيەك. قازاقپارات كۇنتىزبەسى
اتاۋلى كۇندەر
بۇكىلالەمدىك ءوز- وزىنە قول جۇمساۋعا جول بەرمەۋ كۇنى
الەمدە بۇگىنگى تاڭدا وزەكتى پروبلەماعا اينالىپ وتىرعان ءوز- وزىنە قول جۇمساۋعا جول بەرمەۋ ماسەلەسىنە ارنالعان كۇن. مۇنداي كۇندى بەكىتۋ باستاماسىن دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى مەن ءوزىن- ءوزى ولتىرۋگە جول بەرمەۋ جونىندەگى حالىقارالىق قاۋىمداستىق كوتەرگەن.
حالىقارالىق ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا شابۋىلداردان قورعاۋ كۇنى
2020 -جىلدىڭ مامىر ايىندا ب ۇ ۇ- نىڭ دۇنيەجۇزىلىك جانە حالىقارالىق كۇندەرىنىڭ ءتىزىمىن تولىقتىردى. باستى مىندەت - سانى 75 ميلليوننان استام داعدارىسقا ۇشىراعان 35 ەلدىڭ ىشىنەن 3 جاستان 18 جاسقا دەيىنگى بالالاردىڭ جاعدايىنا الەمدىك قوعامداستىقتىڭ نازارىن اۋدارۋ جانە وسى بالالاردىڭ ءبىلىم الۋىنا قولداۋ كورسەتۋ.
ەستە قالار وقيعالار
1925 -جىلى سول كەزدەگى قازاقستان استاناسى (1925-1929) قىزىلوردادا قازاقتىڭ ءبىرىنشى ۇلتتىق تەاترى قۇرىلدى. تەاتر شىمىلدىعى 1926 -جىلعى 13-قاڭتاردا «التىن ساقينا» پەساسىمەن اشىلدى.
1992 -جىلى جامبىل وبلىسى مويىنقۇم اۋدانى كوكتەرەك كەڭشارىندا قازاق حالقىنىڭ باتىر ۇلى، 1986 -جىلعى الماتىداعى جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ قۇربانى قايرات رىسقۇلبەكوۆكە ەسكەرتكىش اشىلدى.
1996 -جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارى ديپلوماتيالىق مەكتەبى قۇرىلدى (1997 -جىلعى اقپاننىڭ 28 ىنەن ديپلوماتيالىق اكادەميا). 1996-جىلى رەسپۋبليكادا العاشقى كادەت كورپۋسى قۇرىلدى.
1998 -جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. نازاربايەۆتىڭ جارلىعىمەن مادەنيەت جانە ونەردى قولداۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك قور قۇرىلدى. ق ر پرەزيدەنتىنىڭ 1999 -جىلعى 22 -قاڭتارداعى جارلىعىمەن ق ر ۇكىمەتىنىڭ جاڭا قۇرىلىمىنىڭ بەكىتىلۋىنە جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءبىلىم بەرۋ، مادەنيەت جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ قىزمەتى توقتاتىلۋىنا بايلانىستى قور ءوزىنىڭ ۆەدومستۆولىق باعىنۋىن وزگەرتىپ، قر مادەنيەت، اقپارات جانە قوعامدىق كەلىسىم مينيسترلىگىنىڭ مادەنيەت كوميتەتىنىڭ قاراۋىنداعى ۇيىمدار تىزىمىنە ەنگىزىلدى.
1998 -جىلى اي سايىن شىعاتىن «قازاق باتىرلارى» قوعامدىق- ساياسي، تاريحي- ارحەولوگيالىق گازەتىنىڭ ءبىرىنشى ءنومىرى جارىق كوردى. گازەت ءداستۇرلى قازاق قوعامىنىڭ تاريحى، ونىڭ ايگىلى باتىرلارى، حاندارى، بي- شەشەندەرى تۋرالى سىر شەرتتى.
1999 -جىلى اۆستراليانىڭ ينەبۋرگ قالاسىندا وتكەن دۇنيەجۇزىلىك كينوفەستيۆالدە ساتىبالدى نارىمبەتوۆتىڭ «كوزىمنىڭ قاراسى» فيلمىنە باس جۇلدە بەرىلدى.
2005 -جىلى استانادا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحاناسى سالتاناتتى تۇردە اشىلدى. جاڭا بەس قاباتتى كىتاپحانا 15 مىڭ شارشى مەتردى الىپ جاتىر، ونىڭ 20 وقىرماندار زالىنا ءبىر مەزگىلدە 500 ادام سىيادى. ۇلتتىق كىتاپحانادا 2 ميلليون تومعا جۋىق باعا جەتپەس ءبىلىم قازىنالارىمەن قاتار، وسى زامانعى ەلەكتروندىق اقپاراتتار ساقتالىپ، وقىرماندارعا قىزمەت كورسەتىلەدى.
2005 -جىلى الماتىدا قازاقستان رەسپۋبليكاسى قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ شەت تىلدەرى اسكەري ينستيتۋتى سالتاناتتى تۇردە اشىلدى. اسكەري ينستيتۋت - «اۋدارما ءىسى» جانە «ولكەتانۋ» سياقتى ماماندىقتار بويىنشا جوعارعى اسكەري ارنايى بىلىمى بار وفيتسەرلەردى دايىندايتىن ورتالىق ازيا ايماعىنداعى جالعىز وقۋ ورنى. سالتاناتتى اشىلۋ راسىمىنە الماتى قالالىق اكىمدىگىنىڭ، ا ق ش، رەسەي، گ ف ر، تۇركيا، ق ح ر، وڭتۇستىك كورەيا ەلشىلىكتەرىنىڭ وكىلدەرى جانە اسكەري اتتاشەلەرى، رەسپۋبليكامىزدىڭ جەتەكشى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ رەكتورلارى قاتىستى.
2006 -جىلى «قازاتومونەركاسىپ» ۇلتتىق اتوم كومپانياسىنىڭ سەنىمدى باسقارۋىنداعى ستەپنوگور كەن- حيميا كومبيناتىنىڭ (س ك ح ك) كۇكىرت قىشقىلى زاۋىتى ىسكە قوسىلدى. كۇكىرت قىشقىلى - حالىق شارۋاشىلىعىنىڭ ءتۇرلى سالالارىندا كەڭىنەن قولدانىلاتىن حيميا ونەركاسىبىنىڭ نەگىزگى ونىمدەرىنىڭ ءبىرى. كۇكىرت قىشقىلى كۇشتى، ءبىراق تا ارزان قىشقىلداردىڭ ءبىرى. ول ۋران، مۇناي، مەتاللۋرگيا، مەتالل وڭدەۋ، توقىما سالالارىندا قولدانىلادى.
2010 -جىلى ع. جۇبانوۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك ىشەكتى كۆارتەت قاتىسۋشىلارى شۆەيتسارياداعى مۋزىكا اكادەمياسىنا قابىلداندى. ولاردى «بولاشاق» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا وقىتۋ كوزدەلدى.
2014 -جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ ءىس باسقارماسى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ رەزيدەنتسياسى «اقوردا» مەن «ۇكىمەت ءۇيى» اكىمشىلىك عيماراتى بەينەلەنگەن توعىز تاۋار بەلگىسىن، سونداي- اق، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسى مەن سەناتى بەينەلەنگەن التى تاۋار بەلگىسىن تىركەدى. تىركەۋ كۋالىكتەرىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ زياتكەرلىك مەنشىك قۇقىعى كوميتەتى بەردى. تاۋارلار حالىقارالىق سىنىپتامانىڭ بارلىق 45 كلاسى بويىنشا 2023 -جىلعا دەيىن جارامدى.
2016 -جىلى استانادان ارقالىققا قاراي «ءور تورعاي - ەرلىك مەكەنى» ەكسپەديتسياسىنىڭ قاتىسۋشىلارى جولعا شىقتى. ونىڭ قۇرامىندا تاريحشى عالىمدار، زەرتتەۋشىلەر، ەتنوگرافتار، جۋرناليستەر جانە بلوگەرلەر بولدى. شارا ۇلت- ازاتتىق قوزعالىستىڭ 100 جىلدىعى مەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىنا ارنالدى.
2017 -جىلى ەكسپو-2017 حالىقارالىق كورمەسىنىڭ جابىلۋ سالتاناتى ءوتتى. «ەكسپو» كورمەسىنىڭ تۋى حالىقارالىق كورمەلەر بيۋروسى باس اسسامبلەياسىنىڭ پرەزيدەنتى ستين كريستەنسەنگە تابىستالدى. كورمە وتكىزىلگەن 3 اي ۋاقىتتا 33 مىڭ ءارتىس استانادا ونەر كورسەتىپ، كورمەگە 180 ەلدىڭ مەيماندارى كەلىپ قايتقان. 4,5 مىڭ ەرىكتى ەڭبەك ەتىپ، قوناقتار 100 ميلليون فوتوسۋرەت تۇسىرگەن. كورمە اۋماعىندا 88 ۇسىنىس جاسالىپ، جاس وتباسىلار جاڭا ءومىر باستاعان. ءوز كەزەگىندە عالىمدار 153 ونەر تۋىندىسىن تانىستىرعان.
2017 -جىلى استاناداعى تاۋەلسىزدىك سارايىندا ءبىرقاتار ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارىنىڭ قاتىسۋىمەن يسلام ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ عىلىم جانە تەحنولوگيالار جونىندەگى تۇڭعىش ءسامميتىنىڭ جۇمىسى باستالدى. ءسامميتتىڭ نەگىزگى قۇجاتتارى - قورىتىندى كومميۋنيكە مەن استانا دەكلاراتسياسى. سونىمەن قاتار، سامميت بارىسىندا حيميا، تەحنيكانى دامىتۋ، ۆيرۋستىق يممۋنولوگيا، بيوتەحنولوگيا جانە ت. ب. سالالاردا ارنايى سىيلىق العان ءارتۇرلى ەلدىڭ 5 عالىمىنا ي ى ۇ سىيلىعىن تابىستاۋ ءراسىمى ءوتتى.
2018 -جىلى الماتىدا «الاش» ۇلت- ازاتتىق قوزعالىسىنا ارنالعان «الاش تۋى استىندا» دەرەكتى فيلمىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى.
1918 -جىلدىڭ 8-23-قىركۇيەگى ارالىعىندا ۋفا قالاسىندا مەملەكەتتىك ءماجىلىس وتكەن بولاتىن. سول وتىرىستا الاش قايراتكەرلەرى ۇلت- ازاتتىق كۇرەس مۇددەسىن زاڭدى تۇردە قورعاۋدىڭ ۇلگىسىن كورسەتتى. «الاش تۋى استىندا» دەرەكتى ءفيلمىنىڭ تۇساۋكەسەرى وسى تاريحي وقيعاعا ورايلاستىرىلدى.
2018 -جىلى ورتالىق ازيادا قازاقستان مەديتسينا ستۋدەنتتەرى اراسىندا IFOM حالىقارالىق ەمتيحانىن ءبىرىنشى بولىپ وتكىزدى. ەمتيحان قر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ مەملەكەتتىك تاپسىرماسى اياسىندا «استانا مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتى» اق، قاراعاندى مەملەكەتتىك مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتى جانە س. د. اسفەندياروۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتى ستۋدەنتتەرى اراسىندا اعىلشىن تىلىندە ءوتتى. IFOM ەمتيحانىن ا ق ش- تىڭ ۇلتتىق مەديتسينالىق ساراپشىلار كەڭەسى (National Board of Medical Examiners-NBME) نەگىزگى جانە كلينيكالىق پاندەر بويىنشا الەمنىڭ ءتۇرلى ەلدەرىندەگى ستۋدەنتتەردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ ءۇشىن ازىرلەدى.
2019 -جىلى قازاقستاندىق شاحماتشىلار سەنورلار اراسىنداعى ازيا چەمپيوناتىندا راپيدتەن ۇزدىك ءۇش ورىننىڭ بارلىعىن جەڭىپ الدى. بۇل - شاحمات ارداگەرلەرى اراسىنداعى ازيا بىرىنشىلىگىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋ راسىمىنەن كەيىن وتكەن راپيدتەن چەمپيوناتتىڭ ناتيجەسى. سەنورلار اراسىنداعى ازيا چەمپيوناتىنا 16 ەلدەن بارلىعى 70 تەن استام شاحماتشى قاتىستى.
2020 -جىلى نۇر- سۇلتان قالاسىنىڭ تۇرعىنى ايدوس مەديانوۆ كاراتەدەن قارا بەلبەۋ يەگەرى اتاندى. ول جارىق دۇنيە ەسىگىن اشقان كەزدە ومىرتقاسىنا زاقىم كەلىپ، سال اۋرۋىنا شالدىققان.