رامازان ايىنىڭ 10 ارتىقشىلىعى
بۇل ۋاقىتتا مۇسىلماندار وتىز كۇن ورازا ۇستاپ، اللادان قالاعانىن سۇرايدى. الايدا، رامازان ايىنىڭ وزگە ايلاردان ەرەكشەلىگى ورازامەن عانا شەكتەلمەيدى. قاسيەتتى ايدىڭ كوپشىلىك بىلە بەرمەيتىن 10 ارتىقشىلىعىن وقىرمان نازارىنا muslim.kz سايتى ۇسىنادى.
1. رامازان ايىنىڭ اۋەلگى ءتۇنىنىڭ ارتىقشىلىعى.
پايعامبارىمىز (س. ع. س) بۇل تۋرالى:
«رامازان ايىنىڭ اۋەلگى ءتۇنى كەلىسىمەن جىنداردىڭ بۇزاقىلارى مەن شايتاندار كىسەندەلەدى. توزاق ەسىكتەرى جابىلىپ، ونىڭ ەشبىرى اشىلمايدى. ءجاننات ەسىكتەرى اشىلىپ، ونىڭ ەشبىرى جابىلمايدى. ءار ءتۇنى شاقىرۋشى (پەرىشتە): «ءاي، جاقسىلىق ىزدەۋشى، قابىل ال! ءاي، جاماندىق كوزدەۋشى، پەيىلىڭنەن قايت!» - دەيدى. وندا اللانىڭ توزاقتان بوساتاتىندارى بولادى. ءارى بۇل (رامازان بويى) ءار تۇندە ورىن الادى»، - دەيدى.
2. رامازان ايىندا ءجاننات ەسىكتەرى اشىلىپ، توزاق ەسىكتەرى جابىلادى.
بۇعان قاتىستى پايعامبارىمىز (س. ع. س):
«بۇل كەلگەن رامازان ايى، وندا ءجاننات ەسىكتەرى اشىلىپ، توزاق ەسىكتەرى جابىلادى، شايتاندار كىسەندەلەدى»، - دەگەن.
3. رامازاننىڭ ورازاسى - شايتاندى كىسەندەيدى.
پايعامبارىمىز (س. ع. س) تاعى ءبىر سوزىندە:
«ەگەر رامازان ايى كەلسە، ءجاننات ەسىكتەرى اشىلىپ، ءجاھاننام ەسىكتەرى جابىلادى، شايتاندار كىسەندەلەدى»، - دەيدى.
بۇل ءحاديستى اشىقتاعان يمام ءناۋاۋي (ر. ا) كىتابىندا قازى يادتىڭ (ر. ا) مىنا ءسوزىن كەلتىردى:
«بۇل حاديستىڭ ماعىناسىن (ورازانىڭ اسەرىنەن) مول ساۋاپ پەن كوپ كەشىرىم بولاتىنى سەبەپتى شايتاندار ادامدارعا ازعىرۋلارى مەن زياندارىن كەلتىرە المايتىندىعى دەپ تۇسىنۋگە دە بولادى. سەبەبى، بۇل ۋاقىتتا شاراسىز قالعان شايتاندار كىسەندەلگەندەي كۇي كەشەدى. ولار ادامداردىڭ ءبىرىن ازعىرسا، ءبىرىن ازعىرا المايدى المايدى، ءارى ءبىر نارسەدە زيان تيگىزسە، بىرىندە تيگىزە المايدى».
4. رامازان ايىنىڭ ورازاسى كۇنالاردى جۋىپ-شايادى.
پايعامبارىمىز (س. ع. س) ايتادى:
«كۇندەلىكتى ورىندالعان بەس ۋاقىت ناماز، ءاربىر جۇما نامازىنا قاتىسۋ، رامازان سايىن ۇستالعان ورازا، وسى ارالىقتا، ۇلكەن كۇنادان باسقا جاسالعان كىشى كۇنالاردىڭ ءبارىنىڭ كەشىرىلۋىنە سەبەپ بولادى".
يمام مۋناۋي بۇل حاديسكتى اشىقتاي كەلە:
«بەس ۋاقىت ناماز، جۇما ناماز، رامازان بارشا كۇنالاردى جۋىپ-شايادى. تەك ۇلكەن كۇنالاردى كەتىرە المايدى، سەبەبى ولاردىڭ جاعدايى باسقا»، - دەيدى.
5. رامازاندا جاسالعان كىشى قاجىلىقتىڭ ساۋابى ەسەلەنە تۇسپەك.
يبن ابباس (ر. ا) جەتكىزگەن حاديستە پايعامبار (س. ع. س):
«رامازاندا جاسالعان كىشى قاجىلىق ۇلكەن قاجىلىققا تەڭ كەلەدى»، - دەگەن. عالىمدار مۇنداعى «تەڭ كەلۋدى» ساۋابى تۇرعىسىنان دەپ اشىقتاعان.
6. بۇل ايدا قۇران تۇسكەن.
اللا تاعالا قۇراندا ايتادى:
«رامازان ايى سونداي ءبىر اي، ول ايدا ادام بالاسىنا تۋرا جول جانە (اق پەن قارانى) ايىراتىن دالەل تۇرىندە قۇران ءتۇسىرىلدى. سەندەردەن كىم رامازان ايىندا بولسا، ورازا ۇستاسىن. ال بىرەۋ ناۋقاس نە ساپاردا بولسا، باسقا كۇندەردە سانىن تولتىرسىن. اللا سەندەرگە وڭايلىق قالايدى، اۋىرشىلىق قالامايدى. سەندەردى تۋرا جولعا سالعان اللاعا شۇكىرلىك ەتۋلەرىڭ ءۇشىن سانىن تولتىرىڭدار. ءارى اللانى ۇلىقتاڭدار».
يمام يبن كاسير بۇل اياتتى تاپسىرلەپ:
«اللا تاعالا بۇل اياتتا رامازان ايىن ماقتاپ تۇر. سەبەبى بارلىق ايلاردىڭ ىشىنەن قۇراندى ءتۇسىرۋ ءۇشىن ورازا ايىن تاڭداعان. سونىمەن قاتار، بارشا ءيلاھي كىتاپتار رامازان ايىندا تۇسكەنى تۋرالى دەرەكتەر دە كەلتىرىلگەن»، - دەگەن. وسى ءۇشىن دە مۇسىلمان جۇرتشىلىعى قۇران ايىندا كوپ قۇران وقۋدى ادەتكە اينالدىرعان. رامازان - قۇران ايى.
7. بۇل ايدا قاسيەتتى قادىر ءتۇنى بار.
اللا تاعالا بۇل كەشكە تولىق ءبىر سۇرەنى ارناعان. وندا:
«قادىر ءتۇنى مىڭ ايدان ارتىق»، - دەگەن.
يمام قۋرتۋبي وسى اياتتى تاپسىرلەپ:
«ارتىقشىلىعىمەن، ۇلىقتىعىمەن ارتىق. بۇل تۇندە كوپتەگەن ارتىقشىلىقتار بار. بۇل تۇنگە مىڭ جىلعا شاققاندا توپتالمايتىن جاقسىلىق ۇلەستىرىلگەن»، - دەگەن.
8. بۇل ايدا تاراۋىق نامازى وقىلادى.
بۇل ايدا مۇسىلمان قاۋىمى ءبىر اي بويى پايعامبار ( س. ع. س) سۇننەتىن جانداندىرىپ، تاراۋىق نامازىن وقيدى. ول نامازدى مەشىتتە جاماعاتپەن وقىپ، ءبىر-بىرىمەن باۋىرلاستىعىن ارتتىرىپ، مەشىتتى نامازبەن تىرىلتەدى.
9. يعتيكاف. رامازان ايىنىڭ سوڭىندا يعتيكاف جاساۋ - سۇننەت امال.
ايشا انامىز (ر. ا):
«پايعامبار (س. ع. س) قايتىس بولعانعا دەيىن رامازاننىڭ سوڭعى ون كۇنىندە يعتيكاف جاسايتىن. كەيىننەن جۇبايلارى يعتيكاف جاسادى»، - دەگەن.
يمام ابۋ ءداۋىد يعتيكافتىڭ حيكمەتىن «اسقازان مەن جۇرەكتى ارتىق نارسەلەردەن بوساتىپ، جەكەشە قالىپ اللاعا قاراي بەتتەۋ» دەپ تۇسىندىرگەن ەكەن.
10. رامازان - جومارتتىق پەن قۇران وقۋ ايى.
يبن ابباس (ر. ا) پايعامبارىمىزدىڭ (س. ع. س) رامازانداعى ءحالىن سيپاتتاپ:
«اللا ەلشىسى (س. ع. س) ادامدار اراسىندا ەڭ جومارت جان بولاتىن. رامازان ايى تۋىپ، جابىرەيىل (ع. س.) پەرىشتەمەن ءجيى جولىققاندا، ودان وتكەن ءمارت ادام بولمايتىن. جابىرەيىل پەرىشتە رامازان ايىنىڭ مۇباراك ءار تۇنىندە پايعامبارىمىزعا (س. ع. س) كەلىپ، ەكەۋى بىرگە قۇران وقيتىن. اللا ەلشىسى (س. ع. س) جابىرەيىل (ع. س.) پەرىشتەمەن جولىققان كەزدەرىندە جەر بەتىنە بەرەكە اكەلەتىن جەلدەن دە جومارت بولىپ كەتەتىن ەدى»، - دەگەن.
قاسيەتتى رامازان ايىندا جاسالعان ءاربىر امالدىڭ ساۋاپتارى ەسەلەنە تۇسەدى.
يمام تيرميزيدىڭ حاديس جيناعىندا: «ەڭ جاقسى ساداقا - رامازاندا جاسالعان ساداقا»، - دەگەن حاديس كەلتىرىلگەن.
وعان قوسا، ورازا ۇستاعان، ناماز وقيتىن نەمەسە زىكىر جاساۋشى ادام بۇل ۋاقىتتا كومەككە بارىنشا اسىعۋ كەرەك. ويتكەنى، يگىلىك ءۇشىن جاسالعان ءاربىر جاردەم سول يگىلىكتىڭ وزىندەي باعالانا تۇسەدى.
قاسيەتتى ايدا اللا تاعالا جومارتتىق جاساپ، قۇلدارىنا مەيىرىمىن توگەدى. كوپشىلىككە كەشىرىم جاساپ، توزاقتان شىعارادى. اسىرەسە، قادىر تۇنىندە كوپ نارسە كەشىرىلەدى.