الاش قوزعالىسىنا 100 جىل: «شاقاباي باتىردىڭ ەرلىك ىزدەرى» اتتى عىلىمي كونفەرەنسيا وتەدى

استانا. قازاقپارات - ل. ن. گۋميليەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنۆەرسيتتەتىندە 19- مامىر كۇنى الاش قوزعالىسىنىڭ 100 جىلدىعىنا وراي «شاقاباي باتىر جانە ونىڭ ۇرپاقتارىنىڭ ەرلىك ىزدەرى» اتتى عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسيا وتەدى دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.
None
None

بۇل تۋرالى شاقاباي باتىر اتىنداعى قايرىمدىلىق قورى حابارلادى.

ەلباسىنىڭ «جاڭعىرۋ» ۇندەۋىنىڭ اياسىندا ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى جاڭعىرتۋ، اتا-بابامىزدىڭ اسىل قاسيەتتەرىن بۇگىنگى ۇرپاق بويىنا ءسىڭىرۋ ماقساتىندا كوپتەگەن ءىس-شارالار قولعا الىنا باستادى.

التىن اڭىزدارىمىزدىڭ ارقاۋى بولعان - ابىلاي، قابانباي، بوگەنباي، ەر جانىبەك سىندى باھادۇرلەرگە ابزال اعا، ۇزەڭگىلەس سەرىك بولعان شاقاباي باتىر ەسەنتاي ۇلى ءوزىنىڭ ەرلىك ىزدەرىمەن ۇرپاققا ونەگە بولعان سونداي باتىر بابالارىمىزدىڭ ءبىرى.

ول تۋعان 1688-جىلى قازاقتىڭ باسىنا زۇلمات كەلگەن اۋىر كەزەڭدەر ەدى. سول قاندىبالاق جىلدارى قاس باتىرلاردىڭ سوڭىنان ەرگەن وجەت ۇلدى زامان سوقپاعى باتىر قىلىپ ەسەيتتى. ەلىنىڭ سىر بويىنا دەيىن اۋعان تاريحىنا كۋا بولعان ول، ەندىگى جەردە ەرلەر ساپىندا اتقا قونىپ، بايتاق قازاق دالاسىن جاۋدان ازات ەتۋدىڭ بارلىق ۇرىستارىن باستان كەشىردى. جاسىنان اتقا قونىپ، ءبىر تايپا ەلگە ۇران بولىپ ۇلگەرگەن حاس باتىردىڭ ەش ۇرىستان قاعىس قالۋى مۇمكىن ەمەس ەدى. ونىڭ اقىل-قايراتى قاتار تولىسقان كەزەڭ جوڭعار شاپقىنشىلارىنا اياۋسىز سوققى بەرگەن جەڭىستى شەرۋلەر تۇسىنا ءدوپ كەلدى. تولارساقتان قان كەشكەن باتىردىڭ ءومىرى ات ۇستىندە ءوتتى.

ول ەردىڭ جاسى 50 دەن ءوتىپ، اسقارالى 60 قا شىعاتىن كەزىندە دە اتتان تۇسپەي، ەلىن قازىرگى ش ق و وڭىرىنە قونىستاندىرۋ جولىندا وزىنە ەرگەن باتىرلارعا سەرىك بولىپ تىنىمسىز كۇرەستى.

1778-جىلى 90 جاسقا كەلىپ التىن التاي مەن تارلان تارباعاتاي تاۋىنىڭ اراسىندا ءوزىنىڭ اتىنداعى «شاقاباي قىزىلى» تاۋىن جاستانىپ ماڭگىلىك ۇيقىعا كەتتى. سۇيەگى ش ق و تارباعاتاي اۋدانى كوكجىرا اۋىلىندا جاتىر. قازاق باتىرلارىنىڭ ەلدىڭ شەتىندە، جاۋدىڭ وتىندە كۇزەتتە تۇرعانداي قاسقايعان كۇيدە كوز جۇمۋى، سول وڭىرگە مولاسىن قالدىرۋى ەرلىكتىڭ تاعى ءبىر بەلگىسى رەتىندە تاريحقا قالدى.

ەرلىك ىزدەرى شاقاباي باتىردىڭ وزىمەن عانا ولشەنبەي، ونىڭ كەيىنگى نەمەرە، شوبەرە، شوپشەكتەرىنەن دە ەل قورعاعان باتىرلار كوپ شىققان.

شاقاباي باتىر ەسىمى ءىلياس ەسەنبەرلين، ءابىش كەكىلبايەۆ، ءشامىس قۇمار ۇلى، سۇلتان تاۋكەي ۇلى جانە باسقا دا اقىن-جازۋشى شىعارمالارىندا، ەنتسيكولەپەديا-سوزدىكتەردە اتالادى.

الداعى وتەتىن كونفەرەنسيا باتىر ەسىمىن ۇلىقتاۋ عانا ەمەس، وتكەندى تانىپ، بۇگىنگىنىڭ قادىرىن ءبىلۋ جانە ونى ۇرپاق ساباقتاستىعىنا اينالدىرۋدى ماقسات ەتەدى.

كونفەرەنسياعا قىتاي، موڭعوليا، تۇركيا ەلدەرىنەن ارنايى عالىمدار كەلۋمەن بىرگە ەلىمىزگە تانىمال تاريحشىلار، ادەبيەتشىلەر، قوعام قايراتكەرلەرى جانە باتىر ۇرپاقتارى قاتىسادى دەپ كۇتىلۋدە.

سوڭعى جاڭالىقتار