سىرعا سالۋ ۇزاتۋدان بولەك جاسالا ما، بىرگە جاساۋعا بولا ما؟ ەتنوگراف جاۋاپ بەردى

قازاق سالت-داستۇرگە باي حالىق. ەجەلدەن اتا-بابالارىمىز ءار وقيعاعا ەرەكشە ءمان بەرىپ، ءسان-سالتاناتپەن تويلاعان. سونداي ماڭىزدى جاعدايلاردىڭ ءبىرى - ۇيلەنۋ تويى. ەكى جاس سەرتتەسىپ، وتباسىن قۇرامىز دەپ ۋادەلەسكەننەن كەيىن اتقارىلاتىن داستۇرلەردىڭ ءتۇرى كوپ. ءار سالتتى ءوز ۋاقىتىمەن، ءجون-جورالعىسىمەن ورىنداعان. سونىڭ ءبىرى - «سىرعا سالۋ» سالتى. Bugin.kz ءتىلشىسى «كەشەگى جانە بۇگىنگى سىرعا سالۋ» ءداستۇرىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى تۋرالى ەتنوگراف بولات بوپاي ۇلىنىڭ پىكىرىن ءبىلدى.

سىرعا سالۋ ءداستۇرىنىڭ ماقساتى قانداي؟

سىرعا سالۋ - قۇدالىقتىڭ ناقتىلانعانىنان حابار بەرەتىن ءداستۇر. دەمەك، ەكى جاستىڭ شەشىمىنەن كەيىن اتا-انالار كەزدەسىپ، ناقتى قۇدا بولۋعا بەل بايلايدى. سىرعا سالعان سوڭ قۇدالىق پەن توي كۇنىن بەلگىلەيدى. ەرتەدە «سىرعا سالدىق ەندى اينىماستاي، تۇراقتى قۇدا بولامىز» دەپ ۋادەلەسكەن. قازاقتا قۇدا ءتۇسۋدىڭ داستۇرلەرى كوپ بولعان. ۇرىن بارىپ، سىرعا تاعىپ، سودان كەيىن قىزدى ۇزاتىپ الاتىن بولعان. قازىر ۋاقىتتىڭ تاپشىلىعى مەن زامانعا بايلانىستى جاعداي وزگەردى. بارلىق ءداستۇر بىرگە ىستەلىپ ءجۇر.

قىزعا سىرعانى كىم سالعان؟

قىزعا سىرعانى جىگىتتىڭ اناسى (شەشەسى) سالعان. ەگەر اناسى بولماعان جاعداي بولسا، ارينە ەت جاقىندارىنا كەزەك بەرىلەدى. جىگىتكە ەڭ جاقىن جەڭگەلەرى نەمەسە اپكەلەرى بولاشاق كەلىندەرىنە سىرعا سالعان.

سىرعا سالۋدى ۇزاتۋ تويمەن بىرگە جاساۋ قانشالىقتى دۇرىس؟ ەرتەدە قۇدالىقتان قانشا ۋاقىت بۇرىن سىرعا سالىپ كەتكەن؟

قازىرگى زاماندا الىس جول، قاۋىرت جۇمىس سەبەبىنەن ادامدار سىرعا سالۋ مەن ۇزاتۋ تويدى ءبىر كۇنگە بەلگىلەپ جاتادى. تاعى ءبىر سەبەپ ەكونوميكالىق جاعداي. اركىمنىڭ كورپەسىنە قاراي كوسىلەرى انىق. قورجىن دا سالىنىپ، سىرعا دا تاعىلىپ بارلىق ءداستۇر ءبىر اپتانىڭ ىشىندە بولىپ جاتادى. ارينە ءار زاماننىڭ تالابىنا ساي دا توي جاساۋشىلار بار.

ەرتەدە كيىز ءۇيدىڭ ىشىندە وتىرعان وتباسىعا «جاۋشى» كەلەتىن. ءبىر بالاعىن ىشىنە، ءبىر بالاعىن سىرتىنا شىعارىپ، ارنايىلاپ، ات تەرلەتىپ كەلەتىن ادامدى قازاقتار بىردەن تانىعان. «جاۋشى» - سىزدە قىز، بىزدە ۇل بار دەگەن جەلەۋمەن كەلگەن. جاۋشى كەلگەننەن كەيىن اراعا ۋاقىت سالىپ جىگىت جاق قۇدا ءتۇسىپ، ۇكى تاعىپ بارادى. ارتىنشا كۇيەۋبالا ۇرىن بارىپ، جەڭگەلەرىنىڭ كومەگىمەن قىزبەن كەزدەسەدى. سودان كەيىن عانا اراعا ءبىراز ۋاقىت سالىپ، قىزدى ۇزاتىپ الىپ كەتەدى. وسىلايشا، ءبىر تويدىڭ ءوزى ەكى-ءۇش جىلعا سوزىلعان.