ۇلى بريتانيا: جاڭا ۇكىمەت - ەسكى پروبلەمالار
لوندون. KAZINFORM – ۇلى بريتانيانىڭ جاڭا پرەمەر-ءمينيسترى زاڭسىز ميگرانتتاردى رۋانداعا جىبەرمەيتىن بولدى. كير ستارمەر ميلليونداعان ستەرلينگ فۋنتى جۇمسالعان، ءبىراق جۇزەگە اسپاعان جوسپاردان باس تارتىپ وتىر. ونىڭ ورنىنا ۇكىمەت باسشىسى جاڭا شەكارالىق باقىلاۋ قىزمەتىن قۇرماق. ءبىراق بۇل باستاما باسپانا سۇراپ، باس ساۋعالاعان بوسقىندارعا توسقاۋىل بولا الا ما؟
باسپانا سۇراۋشىلاردى رۋانداعا جەتكىزۋى ءتيىس العاشقى رەيس ەكى جىل بۇرىن ۇشۋى كەرەك-ءتى. ءبىراق ادام قۇقىقتارى جونىندەگى ەۋروپالىق سوت پەن ۇلى بريتانيانىڭ جوعارعى سوتى حالىقارالىق زاڭدارعا قايشى دەپ باستامانى بۇعاتتاپ تاستادى.
كونسەرۆاتورلار زاڭدى اينالىپ ءوتۋدىڭ جولىن تاپقانىمەن، سايلاۋدا جەڭىلىپ، جوسپارلارىن جۇزەگە اسىرا الماي قالدى. جاڭا پرەمەر-مينيستر، بۇعان دەيىن ءوزى ۋادە ەتكەندەي، دەپورتاتسيالاۋ باعدارلاماسىن توقتاتتى.
«قاراڭىز، رۋاندا جوسپارى جۇزەگە اسپاي تۇرىپ، ونىڭ ءتيىمسىز ەكەنى بەلگىلى بولدى. ول زاڭسىز كوشى-قوندى تەجەگەن ەمەس جانە تەجەمەيدى دە. وسى جىلدىڭ العاشقى التى ايىندا بريتانياعا كەلگەن بوسقىنداردىڭ سانى كوپ جانە رەكوردتىق دەڭگەيگە جەتىپ وتىر»، - دەيدى ۇلى بريتانيانىڭ پرەمەر-ءمينيسترى كير ستارمەر.
ستارمەر باسشىلىق ەتەتىن ۇكىمەت ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن بوسقىنداردى زاڭسىز تاسىمالداۋمەن اينالىساتىن قىلمىستىق توپتارعا ءجىتى نازار اۋدارماق.
ول ءۇشىن پوليتسيا، ىشكى بارلاۋ باسقارماسى جانە پروكۋراتۋرا قىزمەتكەرلەرى ۇلى بريتانيادا جۇمىس ىستەيتىن حالىقارالىق اگەنتتىكتەرمەن بىرىگىپ، شەكارا قاۋىپسىزدىگىنىڭ قولباسشىلىعى قۇرىلادى.
ال كونسەرۆاتورلاردىڭ جوباعا جۇمساعان 300 ميلليون فۋنتتان استام قاراجاتى مۇقيات زەرتتەلەدى.
«مەن قاراجاتتىڭ ءتيىمدى جۇمسالۋىن، زاڭنامانىڭ ورىندالۋىن ءجىتى تەكسەرىپ، اۋديت جۇرگىزەمىن. جانە ناتيجەسى تۋرالى پارلامەنت الدىندا ەسەپ بەرەمىن. شەكارالارىمىزدىڭ قاۋىپسىزدىگىن نىعايتۋعا بولىنگەن اقشانىڭ دۇرىس پايدالانىلعانىنا كوز جەتكىزۋىمىز كەرەك»، - دەيدى ۇلى بريتانيانىڭ ىشكى ىستەر ءمينيسترى يۆەتت كۋپەر.
رۋاندا بريتان ۇكىمەتىنىڭ سۇرانىستارىن تولىق قاناعاتتاندىرعانىن جانە اقشانى تۇگەل جۇمساپ تاستاعانىن ايتتى.
«ميگرانتتاردى ۋاقىتشا ورنالاستىرۋ ءۇشىن باسپانا دايىندالىپ، ءتىپتى بوسقىندارعا ارنالعان ۇيلەردىڭ قۇرىلىسى باستالىپ كەتتى. قول قويىلعان كەلىسىم-شارتتا جوسپار ساتسىزدىككە ۇشىراسا، اقشا قايتارىلادى دەپ ايتىلماعان» دەيدى افريكالىق شەنەۋنىكتەر.
«شىندىعىندا، كەلىسىمدى رۋاندا ەمەس، ۇلى بريتانيا ۇكىمەتى بۇزدى. بۇل قاراجات ەلىمىزگە بەرىلگەن نەسيە ەمەس. ناقتى ارەكەتتەردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن رۋانداعا جىبەرىلگەن اقشا بولدى. مىندەتتەمەلەرىمىزدى ورىندادىق. قاراجاتتى قايتارۋعا ەشقانداي نەگىز جوق»، - دەيدى رۋاندا ۇكىمەتى رەسمي وكىلىنىڭ ورىنباسارى الەن مۋكۋراليندا.
زاڭسىز كوشى-قون وزەكتى تاقىرىپ بولعاندىقتان، جاڭا ۇكىمەتكە قارسى قىسىم كۇشەيدى. سوندىقتان لەيبوريستەر قالاي بولعاندا دا شاعىن قايىقتارمەن لا-مانشتى كەسىپ وتەتىن ونداعان مىڭ ادامعا توسقاۋىل قويۋى كەرەك.
رۋاندا زاڭىنىڭ نەگىزگى اۆتورى جانە ۇلى بريتانيا ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ بۇرىنعى باسشىسى لەيبوريستەردىڭ ۇسىنىسىنا نارازىلىعىن ءبىلدىردى.
ايتپاقشى، سۋەللا براۆەرمان توري كوشباسشىلىعىنا ۇمىتكەرلەردىڭ قاتارىندا، ويتكەنى ريشي سۋناك قىزمەتىنەن كەتۋدى جوسپارلاپ وتىر.
«جىلدار بويى جاسالعان قاجىرلى ەڭبەك، پارلامەنتتىك اكتىلەر جانە ميلليونداعان ستەرلينگ فۋنتى زايا كەتكەندەي. جوبا ءساتتى جۇزەگە اسقاندا ءوز جەمىسىن بەرەر ەدى. ءبىراق، ءسىز بىلەسىز بە، ءبىزدى ەندى كوپ كەدەرگى كۇتىپ تۇر. كونسەرۆاتيۆتىك پارتيا بۇعان قارسى ارەكەت ەتۋى كەرەك»، - دەيدى ۇلى بريتانيانىڭ بۇرىنعى ىشكى ىستەر ءمينيسترى سۋەللا براۆەرمان.
جىل باسىنان بەرى 13500 دەن استام ادام باسىن قاۋىپ-قاتەرگە تىگىپ، بريتان جاعالاۋىنا ۇرلەمەلى قايىقپەن ءجۇزىپ كەلگەن.
ءبىراق قازىر قاتتى جەل تۇرىپ، تەڭىز مازاسىندانعان سوڭ ولاردىڭ سانى ازايىپ تۇر.
شەنەۋنىكتەر مۇنىڭ ۇزاققا سوزىلمايتىنىن جاقسى تۇسىنەدى. ويتكەنى فرانسيادا شەكارانى كەسىپ وتكىسى كەلىپ، ەلەڭدەۋمەن تۇرعاندار كوپ.
سۇرانىس بولعاندىقتان كوشى-قون داعدارىسى جاقىن ارادا شەشىمىن تابادى دەپ ايتۋ قيىن.