دونور كۇنى: ەلىمىزدە 4 مىڭنان استام ناۋقاس اعزا اۋىستىرۋعا مۇقتاج

استانا.  قازاقپارات - 9- قازان - دۇنيەجۇزىلىك دونور كۇنى اتالىپ وتەدى. بۇل كۇن الەمنىڭ تۇكپىر- تۇكپىرىندەگى قان دونورلارىنا قۇرمەت كورسەتۋدى، سونداي-اق، قوعامنىڭ قان تاپسىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن تۇسىنۋىنە ىقپال ەتۋدى ماقسات ەتەدى. وسى ورايدا Kazinform اگەنتتىگى ەلدەگى دونورلىق پەن ترانسپلانتتاۋ ۇردىسىنە شولۋ ۇسىنادى.

ەلدەگى ءمايىت دونورلىعى كوڭىل كونشىتپەيدى

بيىلعى جىل باسىنان بەرى قازاقستاندا 5 ادام قايتىس بولعاننان كەيىن دونور بولىپ، 19 ادامنىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالدى. 2024 -جىلدىڭ 9 ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 6782 قازاقستاندىق قايتىس بولعاننان كەيىنگى دونورلىققا كەلىسىم بەرگەن. ءار ءتۇرلى ايماقتاردا 5 ادام دونور بولىپ ۇلگەردى:

اقمولا وبلىسى - 2 ادام

پاۆلودار وبلىسى - 1 ادام

تۇركىستان وبلىسى - 1 ادام

الماتى - 1 ادام.

بۇعان دەيىن «قازاقستان حالقىنا» قورىنىڭ ءتوراعاسى بولات جامىشەۆ قازاقستاندا ءمايىت دونورلىعى ماسەلەسى ايانىشتى حالدە ەكەنىن مالىمدەگەن بولاتىن.

ايتا كەتەيىك، ق ر د س م «ترانسپلانتتاۋدى جانە جوعارى تەحنولوگيالىق مەديتسينالىق قىزمەتتى ۇيلەستىرۋ جونىندەگى رەسپۋبليكالىق ورتالىق 2024 -جىلعى 10-قىركۇيەكتەگى جاعداي بويىنشا ەلىمىزدە 4103 ناۋقاس اعزاعا مۇقتاج كۇتۋ پاراعىندا ەكەنىن حابارلادى.

ونىڭ ىشىندە بۇيرەككە 3661 ەرەسەك، 85 بالا، باۋىرعا - 180 ەرەسەك، 10 بالا، وكپەگە - 20 ەرەسەك، جۇرەككە - 136 ەرەسەك، 5 بالا جانە جۇرەك-وكپە كەشەنىنە 4 ەرەسەك پەن 2 بالا مۇقتاج.

ستاتيستيكاعا سايكەس، ولاردىڭ كوپشىلىگى كەزەگىنە جەتىپ ۇلگەرمەيدى. 200 گە جۋىعى جىل سوڭىنا دەيىن ءومىر سۇرە المايدى. قايتىس بولعان دونوردىڭ ترانسپلانتاتسياسى باسقا ادامداردىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالۋى مۇمكىن، ءبىراق قازاقستاندا قايتىس بولعان دونورلاردىڭ اعزالارىن ترانسپلانتاتسيالاۋعا كوزقاراس ەكىۇشتى. كوبىنەسە تۋىستارى ءمايىتتىڭ جارامدى اعزاسىن الۋعا كەلىسىم بەرمەيدى.

اعزالاردى ترانسپلانتاتسيالاۋ كەز كەلگەن ادامعا، ەرەسەك ادامعا دا، بالاعا دا قاجەت بولۋى مۇمكىن. كوپتەگەن اۋرۋلار ادام اعزاسىنىڭ جۇمىسىن توقتاتۋىنا جانە ونى ترانسپلانتاتسيالاۋ قاجەتتىلىگىنە اكەلۋى مۇمكىن. قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاندا جۇرەك، وكپە، باۋىر، بۇيرەك، ۇيقى بەزى ترانسپلانتاتسيالانادى.

قايتىس بولعان 1 دونور اعزالارى 5 ادامنىڭ ءومىرىن ۇزارتتى

ەلىمىزدە دونورلىقتىڭ ادامدارعا جاڭا ءومىر سىيلايتىنىن جانە كوپتەگەن ادامنىڭ دەنساۋلىعىن جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بار ەكەنىن كورسەتەتىن جارقىن مىسالدار دا جەتكىلىكتى. بيىل شىلدە ايىندا University Medical Center كلينيكالارىندا دونورلىق اعزانى ترانسپلانتتاۋ بويىنشا وتا ءساتتى جۇرگىزىلدى. وسىلايشا دارىگەرلەر دونور كەزەگىندە تۇرعان 5 ادامنىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالدى.

دونور - ينسۋلت العان 44 جاستاعى ايەل ەدى، دارىگەرلەر كونسيليۋمى مارقۇمنىڭ ميى قىزمەتىن توقتاتقانىن (ولگەنىن) راستادى. ونىڭ تۋىستارى اعزا دونورلىعىنا كەلىسىم بەردى.

ناتيجەسىندە دارىگەرلەر 43 جاستاعى پاتسيەنتكە جۇرەكتى ترانسپلانتتادى. ناۋقاسقا بۇرىن مەحانيكالىق قان اينالىمىن قولداۋ قۇرىلعىسى (LVAD) يمپلانتتالعان، سونىڭ ارقاسىندا ءومىر ءسۇرىپ كەلگەن.

ەكىنشى پاتسيەنتكە وكپەنى ترانسپلانتتاۋ جاسالدى.

UMC انا مەن بالا ورتالىعىندا 15 جاستاعى قىزعا بۇيرەكتى ترانسپلانتاتتاۋ جۇرگىزىلدى. سونداي-اق، ەكىنشى دونورلىق بۇيرەك پەن باۋىر استانا قالاسىنىڭ ۇلتتىق عىلىمي ونكولوگيالىق ورتالىعىندا پاتسيەنتتەرگە ترانسپلانتتالدى.

تۇركىستاندىق 18 جاسار دونوردىڭ بۇيرەگى التى بالالى اكەگە بۇيىردى

بيىل تۇركىستان وبلىسىندا العاش رەت مايىتتىك دونوردىڭ اعزاسىن الىپ، مۇقتاج ادامعا سالۋ وتاسى ءساتتى ءوتتى. ترانسپلانتاتسيا تارازدىق تۇرعىن، 6 بالانىڭ اكەسى دارحان وسپانوۆقا جاسالدى.

دارىگەرلەر دونوردىڭ بۇيرەگى ەلىمىزدەگى ءۇش ادامعا ساي كەلگەنىن، ءبىراق ءدال وسى ناۋقاستىڭ سايكەستىگى باسىم بولعانىن ايتادى. مۇنداي وتا تۇركىستان وبلىسىندا العاش رەت جاسالىپ وتىر.

رەتسەپيەنتتىڭ جۇبايى پەريزات ءابدرايموۆا كۇيەۋىنە بۇيرەگىن بەرۋگە 1 ايدان بەرى دايىندالىپ، اناليز تاپسىرىپ جۇرگەن. بەلارۋس رەسپۋبليكاسىندا بۇيرەك اۋىستىرۋ وتاسىن جاساۋعا 30 ميلليون تەڭگەدەن استام اقشا سۇراعان كورىنەدى. دارىگەرلەر التى بالانىڭ اكەسى دارحان وسپانوۆقا حابارلاسىپ، «سىزگە دونور تابىلدى» دەپ ايتقاندا ولار ءتىپتى سەنبەپتى.

كەيىن جەرگىلىكتى دارىگەر حابارلاسىپ، راستاعان سوڭ، بىردەن زاتتارىن جيناپ، جولعا شىققان.

«اناليز كەلگەنشە وسى كلينيكانىڭ الدىندا قوندىم. اللادان قاتتى تىلەدىم. بىزگە بۇيىردى. جۇرەگىممەن سەزدىم. 3-4 ادامدى شاقىردى. كىمدىكى سايكەس كەلەدى ەكەن دەپ ۇلكەن ۇمىتپەن كۇتىپ وتىردىق. كەشە ساعات ەكى جارىمدا قورىتىندىسى كەلگەننەن كەيىن دارىگەر ءبارىمىزدى شاقىرىپ، كىمدىكى قانشا پايىز سايكەس كەلەتىنىن ايتتى. بىردەن وپەراتسياعا الىپ كەتتى»، - دەيدى ناۋقاستىڭ جۇبايى پەريزات ءابدرايموۆا.

مايىتتىك دونوردىڭ اعزا مۇشەسىن الىپ، مۇقتاج ادامدارعا سالۋ تۇركىستان وبلىسىندا العاش رەت جاسالدى. دارىگەرلەر 18 جاسار جىگىتتىڭ ەكىنشى بۇيرەگىن استاناعا جىبەرىپ، 16 جاسار بالاعا سالدى. ال باۋىرى الماتى قالاسىنىڭ تۇرعىنىنا بۇيىرسا، جۇرەگى 58 جاستاعى شىمكەنتتىك ەر ادامعا سالىندى. مۇنداي مىسالدار قوعامداعى دونورلىق مادەنيەتتىڭ ماڭىزدىلىعىن تاعى ءبىر رەت دالەلدەيدى جانە كوپتەگەن ادامدى دونورلىققا ىنتالاندىرادى.

قانداي ادام دونور بولا الادى؟

دونور بولۋ ءۇشىن ەڭ باستى تالاپتار - ادامنىڭ دەنساۋلىعىنىڭ جاقسى بولۋى جانە بەلگىلى جاس مولشەرىندە بولۋى. «حالىق دەنساۋلىعى جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى تۋرالى» ق ر كودەكسىنىڭ 210-بابىنىڭ 1-تارماعىنا جانە 212-بابىنىڭ 1-تارماعىنا سايكەس:

اعزا مەن تىندەردىڭ تىرىلەي دونورى - 18 جاستان اسقان، ارەكەتكە قابىلەتتى، رەتسيپيەنتپەن گەنەتيكالىق بايلانىستا بولعان نەمەسە ونىمەن تىندىك ۇيلەسىمدىلىگى بار، ترانسپلانتاتسيالاۋ ءۇشىن جازباشا نوتاريالدى كۋالاندىرىلعان كەلىسىمىن بىلدىرگەن ادام؛

قايتىس بولعاننان كەيىنگى دونور - 18 جاستان اسقان ادام، ونىڭ مۇشەلەرى نەمەسە تىندەرى رەتسيپيەنتكە ترانسپلانتاتسيالاۋ ءۇشىن پايدالانىلۋى مۇمكىن ميدىڭ ءولىمى انىقتالعان ادام بولا الادى.

دونور ەش پاتولوگياسىز، قاتەرلى جانە جۇقپالى اۋرۋلارى، قانت ديابەتى جانە باسقا دا اۋرۋلارى جوق ورگاندارعا يە بولۋى كەرەك.

بۇل رەتتە قازاقستاندا الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرىندەگىدەي، ورگاندار مەن تىندەردىڭ ساۋداسىنا تىيىم سالىنادى جانە زاڭ بويىنشا قۋدالانادى.

اۆتور

ايجان سەرىكجان قىزى