قازاقتىڭ ەكىنشى بەيبارىس سۇلتانى: مەككەنى باسقارعان قازاقتى بىلەسىز بە؟
سونىڭ ءبىرى - «قازاقتىڭ ەكىنشى بەيبارىس سۇلتانى» دەپ اتالىپ كەتكەن ابدوللا قاجى سارى ۇلى ءال-بۇقاري.
ول ساۋدياعا «ەڭبەگى سىڭگەن گەنارال»، مينيستر دارەجەلى اسكەري باسشى بولعان. پاتشانىڭ وڭ قول ءۋازىرى ءارى مەككەگە اكىم بولىپ تا تاعايىندالعان.
ابدوللانىڭ شىن ەسىمى - شاكەن سارى ۇلى. ول 1927 -جىلى قىتايداعى ءور التايدىڭ شىڭگىل وڭىرىندە تۋعان، ورتا ءجۇز كەرەي ىشىندەگى سارباس رۋىنان.
1940 -جىلى قازاقتى قىرعان دۇنگەن مافۋفاڭنىڭ تالاۋىنا ءتۇسىپ، 13 جاسىندا تۋعان ەلىنەن ايىرىلىپ، ساۋداگەر ۇيعىرعا ساتىلىپ كەتكەن.
1941 -جىلى سول ۇيعىرمەن بىرگە ساۋد ارابياسىنا بارىپ، سوندا قالعان. مىنە، وسىلايشا، بەيبارىستىڭ تاعدىرىن قايتالاعان تاعى ءبىر الىپ تۇلعا ومىرگە كەلدى.
اكەسى سارى اتاسى ۇرزىكەنىڭ قول استىندا بالۋان، باتىر، وجەت مىنەزدى، ەلپەك بولىپ، اعاسى بۋراتايدىڭ ەل باسقارۋىنداعى باس قولعاناتىنا اينالعان. اكەسى سارى ۇرزىكە ۇلى كەڭ يىقتى، قاپساعاي دەنەلى، بۋراتاي اۋىلىنىڭ 500 جىلقىسىن شىرعاسىن شىعارماي قايىراتىن مىقتى پالۋان ەكەن.
اناسى زاۋكە - كەرەي، جانتەكەي ىشىندە تاسبيكە، اتاقتى ءالىپ باتىردىڭ نەمەرە تۋىسى قۇسايىن ءتايجىنىڭ قىزى. قوڭقاق مۇرىن، سارعىش كەلگەن، بيىك بويلى، قايراتتى دا مىعىم ايەل بولعان. جاستايىنان ەركەكشە كيىنىپ، جىلقى باققان ەكەن.
ايەلى زامزيا - اراب قىزى.
ۇلدارى: بايسال، ادىنان، ءادىل. قىزدارى: ءناديا، ءابدىسام، ءساميا، ءاريش.
بۇرىنعى ايەلىنەن تۋعان ءبىر قىزى بولعان، ەسىمى بەلگىسىز.
شاكەن سارى ۇلى 1941 -جىلى اسىراپ العان ۇيعىر اكەسىمەن بىرگە ساۋد ارابياسى ەلىنە كەلگەن. 1942 -جىلدان باستاپ مەككە قالاسىنداعى جەتىم بالالار ۇيىندە تاربيەلەنگەن.
1946 -جىلى مەككە قالاسىنداعى مەملەكەتتىك اسكەري ۋنيۆەرسيتەتكە وقۋعا تۇسەدى. شاكەن وقۋ بىتىرگەسىن مەككە قالاسىندا جول ساقشىسى بولىپ ىستەگەن.
كەيىن شەكارا قورعانىس اسكەرىندە، شەكارا قورعانىسىنىڭ ەسىرتكىمەن كۇرەس بولىمىندە ماڭىزدى قىزمەتتە بولادى. ەكى رەت مەملەكەت تاراپىنان ماراپاتتالعان.
اتاپ ايتقاندا، «ەرەكشە ەڭبەگى ءۇشىن» ماراپاتى مەن «مەملەكەتكە ەڭبەگى سىڭىرگەن گەنارال» اتاعى بەرىلىپ، مينيستر دارەجەلى اسكەري قىزمەتكەرگە اينالادى.
وتكەن عاسىردىڭ 70-جىلدارى مەككە قالاسىنىڭ اكىمى مىندەتىن 10 جىلعا تاياۋ اتقارعاننان كەيىن ساۋد پاتشاسىنىڭ كومەكشىسى، ءۋازىرى قىزمەتىنە دەيىن كوتەرىلگەن. 1992 -جىلى زەينەتكە شىعىپ، تۋعان جەرى باركول قازاق اۆتونوميالى اۋدانىنا بارىپ قايتتى.
ءوز ومىرىندە 39 مارتە قاجىلىق ەتكەن شاكەن قاجى سارى ۇلى 2000 -جىلى ساۋد ارابياسىنىڭ جيددا قالاسىندا 73 جاسىندا دۇنيەدەن ءوتتى.
قازىر بەلگىلى بولعانداي: شاكەننىڭ ەكى ۇلى ۇشقىش، ءبىر ۇلى ادنان شاكەن ۇلى ءال-بۇحاري اكەسىنىڭ جولىن قۋعان جوعارى لاۋازىمدى قىزمەتتە.
ماۋلەن جەكسەنبى