فرانسيا پرەزيدەنتى ەممانيۋەل ماكرون قازاقستانعا كەلەدى
ق ر سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا، فرانسيانىڭ ەۋروپالىق جانە سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ مەملەكەتتىك حاتشىسى، ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق بويىنشا قازاق-فرانسۋز ۇكىمەتارالىق كوميسسياسىنىڭ تەڭ ءتوراعاسى جان-باتيست لەمۋانمەن كەزدەسۋدە تاراپتار ەكىجاقتى فورماتتا جانە كوپجاقتى الاڭدارداعى ءوزارا ىقپالداستىق ماسەلەلەرىن كەڭىنەن تالقىلادى.
فرانسيانىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى جاك شيراكتىڭ قايتىس بولۋىنا بايلانىستى رەسمي ازا تۇتۋ راسىمدەرىنە قاتىسقان ر. ۆاسيلەنكو پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ كوڭىل ايتۋىن جەتكىزىپ، كورنەكتى ساياساتكەردىڭ حالىقارالىق قاتىناستار تاريحىنداعى ەرەكشە ورنىن جانە ونىڭ قازاق-فرانسۋز قاتىناستارىنىڭ دامۋىنا قوسقان ايتارلىقتاي ۇلەسىن اتاپ ءوتتى.
كەلىسسوزدەر بارىسىندا بارلىق ماڭىزدى باعىتتار بويىنشا ەكىجاقتى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتى ودان ءارى تەرەڭدەتۋ ماسەلەلەرىنە اسا دەن قويىلدى. سونىمەن قاتار، فرانسيا پرەزيدەنتى ەممانيۋەل ماكروننىڭ الداعى ۋاقىتتا قازاقستانعا جوسپارلانعان ساپارىنا دايىندىق اياسىندا ىنتىماقتاستىققا جاڭا سەرپىن بەرەتىن باسىمدىققا يە جوبالاردى ىسكە اسىرۋ بارىسى قاراستىرىلدى.
ر. ۆاسيلەنكو قازاقستاندىق تاراپتىڭ ءوزارا ءىس-قيمىل سپەكترىن كەڭەيتۋگە، ونىڭ ىشىندە سيفرلاندىرۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى، بالامالى ەنەرگەتيكا سياقتى جاڭا سالالاردى ارتتىرۋعا باعىتتالعانىن راستادى. وسى باعىتتاعى جۇمىستىڭ سوڭعى ۋاقىتتاعى پوزيتيۆتى مىسالدارى رەتىندە فرانتسيانىڭ ايماقتارىندا بيىل قازاقستان ەلشىلىگى ۇيىمداستىرعان شارالار اتالىپ ءوتتى. ولار: ناۋرىز ايىندا كاننداعى تسيفرلاندىرۋ جانە بالامالى ەنەرگەتيكا بويىنشا فورۋم، قىركۇيەكتەگى رەنن قالاسىنداعى اۋىلشارۋاشىلىق جانە اگروونەركاسىپ فورۋمى بولدى، سونداي-اق 8- قازاندا پاريجدە قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى رومان سكلياردىڭ قاتىسۋىمەن وتەتىن ينۆەستيتسيالىق فورۋمى.
ءىس-شارالار فرانسۋز ىسكەر توپتارى اراسىندا ۇلكەن قىزىعۋشىلىق تۋدىردى جانە ىسكەرلىك بايلانىستار ورناتۋدىڭ تاماشا الاڭىنا اينالدى.
تاراپتار كولىك، ەنەرگەتيكا، يادرولىق جانە اەروعارىشتىق سالالارداعى، سونداي-اق ەكى ەلدىڭ وڭىرلەرى اراسىنداعى ورتالىقتاندىرىلماعان ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋعا نيەت ءبىلدىردى. بۇگىنگى تاڭدا فرانسيا قازاقستاننىڭ ساۋدا جانە ينۆەستيتسيالىق نەگىزگى سەرىكتەستەرىنىڭ بەستىگىنە كىرەدى. سوڭعى ون جىلدا ءوزارا تاۋار اينالىمى 50 ميلليارد دوللاردان استى. سونداي-اق، ءبىزدىڭ ەلدەرىمىزدىڭ اراسىندا ۋران، مۇناي-گاز، تيتان ونەركاسىبى، كولىكتىك ماشينا جاساۋ، قۇرىلىس ماتەريالدارى، تاماق ونىمدەرى ءوندىرىسى سالاسىندا ءبىرقاتار ءىرى بىرلەسكەن ينۆەستيتسيالىق جوبالار جۇزەگە اسىرىلىپ، بۇل فرانسۋزدىق ينۆەستيتسيالاردىڭ 15 ميللياردتان استام دوللارلارىن تارتۋعا مۇمكىندىك بەردى.
جالپى، قازاقستاندا فرانسۋز كاپيتالى بار 130 دان استام كومپانيا جۇمىس ىستەيدى، ولاردىڭ ىشىندە «توتال»، «ورانو»، «الستوم»، «دانون»، «ۆيكات» جانە باسقالارى بار.
ءبىزدىڭ حالىقتارىمىزدىڭ جاقىنداسۋى گۋمانيتارلىق بايلانىستاردىڭ كەڭەيۋىنە، مادەنيەت، ءبىلىم جانە عىلىم سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىققا ايتارلىقتاي سەپتىگىن تيگىزەتىنى اتالىپ ءوتتى.
«رۋحاني جاڭعىرۋ» ۇلتتىق باعدارلاماسىنىڭ قولداۋىمەن «فرانسياداعى قازاقستان كۇزى» مادەني ماۋسىمى اياسىندا وسى كۇندەرى فرانسيانىڭ ءتۇرلى قالالارىندا بولىپ وتكەن ءىس-شارالار ماڭىزدى جوبالاردىڭ ءبىرى بولدى. اباي اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق وپەرا جانە بالەت تەاترىنىڭ بالەت ترۋپپاسىنىڭ قويىلىمى، نۇر-سۇلتان قالاسى سيمفونيالىق وركەسترىنىڭ كونسەرتى، قازاقستاندىق كينو اپتالىعى، كوركەم جانە فوتوگرافيالىق كورمەلەر، فرانسۋز تىلىنە اۋدارىلعان زاماناۋي قازاقستاندىق پوەزيا مەن پروزانىڭ انتولوگياسىنىڭ تۇساۋكەسەرى، حالىق مۋزىكاسىنىڭ كونسەرتتەرى جانە باسقا دا ماڭىزدى وقيعالار بولدى.
نۇر-سۇلتان مەن پاريج ءبىلىم سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتۋگە ۇلكەن ءمان بەرىپ وتىر. 1993-جىلدان باستاپ تۇڭعىش پرەزيدەنت - ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ «بولاشاق» ستيپەنديالىق باعدارلاماسى جۇمىس ىستەيدى. 2014-جىلدىڭ جەلتوقسان ايىنان باستاپ ءبىزدىڭ ەلىمىزدە «سوربوننا-قازاقستان» ينستيتۋتى ءوز جۇمىسىن اتقارىپ كەلەدى. وتكەن جىلدان باستاپ ماگيسترانتتار مەن اسپيرانتتاردىڭ «اباي-ۆەرن» قازاق- فرانسۋز ستيپەندياسىنىڭ قۇرىلۋىنا بايلانىستى ەلدەرىمىزدىڭ اكادەميالىق ۇتقىرلىعى ارتتى.
فرانسيا ۇكىمەتىنىڭ مۇشەسى ج. -ب. لەمۋان پاريجدىڭ ءوزارا ءتيىمدى ىنتىماقتاستىقتى ودان ءارى دامىتۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن راستاي وتىرىپ، قازاقستانمەن بارلىق باعىتتارداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ دەڭگەيى مەن سەرپىنىن جوعارى باعالادى.
كەلىسسوزدەر بارىسىندا ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرى اراسىنداعى قارىم-قاتىناستاردىڭ وڭ ديناميكاسىنا جانە ە و- نىڭ ءوڭىر بويىنشا جاڭا ستراتەگياسىنىڭ جۇزەگە اسىرىلۋىنا ۇلكەن كوڭىل ءبولىندى.
بىرلەسكەن جوبالار بويىنشا جۇمىس ر. ۆاسيلەنكونىڭ فرانتسۋز رەسپۋبليكاسىنىڭ ەۋروپالىق جانە سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ كونتينەنتالدى ەۋروپا دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى فرەدەريك موندولونيمەن جانە ورتالىق ازياداعى ەكونوميكالىق ديپلوماتيا بويىنشا فرانتسۋز رەسپۋبليكاسىنىڭ ە ج س ى م- ءنىڭ ارنايى وكىلى پاسكال لورومەن وتكەن كەزدەسۋلەر بارىسىندا تولىعىراق قاراستىرىلدى.
پارلامەنت سەناتىنىڭ فرانتسيا- ورتالىق ازيا دوستىق توبىنىڭ ءتوراعاسى ناتالي گۋلەمەن جانە پارلامەنتتىڭ ۇلتتىق اسسامبلەياسىنىڭ فرانتسيا- قازاقستان دوستىق توبىنىڭ ءتوراعاسى پەر كابارەمەن كەزدەسۋلەر بارىسىندا تاراپتار ەكىجاقتى ساياسي ديالوگ پەن ورتالىقتاندىرىلماعان ىنتىماقتاستىقتى ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن پارلامەنتارالىق قاتىناستاردىڭ ماڭىزدىلىعى مەن تيىمدىلىگىن قۋاتتادى.
سونىمەن بىرگە، ر. ۆاسيلەنكو ساپار بارىسىندا فرانسيانىڭ ءبىرقاتار بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا سۇحبات بەردى، وندا قازىرگى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق رەفورمالار مەن ەل باسشىلىعىنىڭ سىرتقى ساياسي باستامالارى، فرانسياعا جانە ونىڭ ىسكەر توپتارىمەن ىنتىماقتاستىق ءۇشىن جاڭا مۇمكىندىكتەر اشاتىن ەكونوميكالىق دامۋدىڭ باسىمدىقتارى تۋرالى ايتىلدى.