تاريح ۇلتتىق سانانى قالىپتاستىرادى - د. قىدىرالى
وعان حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ، قوجاحمەت ياسساۋي اتىنداعى حالىقارالىق قازاق- تۇرىك ۋنيۆەرسيتەتى جانىنداعى ەۋرازيالىق عىلىمي- زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ، ش. ءۋاليحانوۆ اتىنداعى تاريح جانە ەتنولوگيا ينستيتۋتى مەن ءبىرقاتار شەت ەلدەردەگى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ بەلگىلى تاريحشى- عالىمدارى قاتىسۋدا.
«تاياۋدا ەلباسى قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا ارنالعان سالتاناتتى جيىندا تۇركى الەمىن جاقىنداستىرۋدا تاريحتىڭ ماڭىزدىلىعىنا، ساباقتاستىعىنا جانە تاريحي سانانىڭ ورتاقتىعىنا ەرەكشە توقتالدى. شىنىندا دا تاريح ۇلتتىق سانانى قالىپتاستىرادى. سوندىقتان، تاريحتى تاريحشىلار جازۋى كەرەك. ويتكەنى اتاتۇرىكتىڭ سوزىمەن ايتار بولساق، تاريحتى جازۋ - تاريحتى جاساۋمەن بىردەي. ال ءبىز شىن مانىندە تاريحتى جاساعان ۇلتپىز.
ەۋرازيا كەڭىستىگىنىڭ سوڭعى 4 مىڭ جىلدىعىن الىپ قارايتىن بولساق، ونى تۇركىلەردىڭ تاريحىنسىز قاراۋ مۇمكىن ەمەس. ءبىراق، سوڭعى ءجۇزجىلدىقتا تاريحتى جازۋدا ولقىلىقتار جىبەرگەنىمىز وزىمىزگە دە، باسقا دا ايان. ويتكەنى، تاريحىمىزدى جەڭىمپازدار جازىپ كەلدى. دەگەنمەن، تۇركىلەردىڭ وركەنيەتى 4 مىڭ جىل بويى ءوزىنىڭ تاريحىمەن، مادەنيەتىمەن، جازۋىمەن ەرەكشەلەنىپ كەلدى. تۇركى وركەنيەتى دۇنيەنى جاۋلاپ الۋشى كوشپەلى وركەنيەت ەمەس، ادامزات تاريحىندا ەرەكشە ورىن الاتىن، عىلىم مەن مادەنيەتتىڭ دامۋىنا وزىندىك ۇلەس قوسقان وركەنيەت. مۇنى ەندى تايعا تاڭبا باسقانداي ەتىپ جازۋ تاريحشىلارىمىزدىڭ مىندەتى. بۇگىنگى جيىن وسى باعىتتى ايقىنداۋعا، جازۋ ادىستەمەسىن انىقتاۋعا ارنالىپ وتىر»، - دەدى ءوز سوزىندە حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور دارحان قىدىرالى.
ايتا كەتەلىك، بۇگىنگى سەمينار- پراكتيكۋم بارىسىندا وعان قاتىسۋشىلار قولدانىستاعى جانە جاڭادان ايقىندالعان مۇراعات دەرەكتەرى نەگىزىندە ورتالىق ازيا تاريحىن زەرتتەۋدىڭ ادىستەمەلىك ماسەلەلەرىن تالقىلاپ، اتالعان سالانىڭ الداعى دامۋىنا قاتىستى باسىم مىندەتتەردى ايقىندايدى.
القالى جيىننىڭ جۇمىسى ودان ءارى جالعاسۋدا.
اۆتور: جاپپاربەرگەن ايبوتا