ورىسشا وقيتىن وقۋشىلار 9-سىنىپتان كەيىن قازاق تىلىنەن سىناق تاپسىرادى
بۇل تۋرالى ق ر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگى ءتىل ساياساتى كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى ەربول تىلەشوۆ ايتىپ بەردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.
«ۇكىمەت وسى ايدا نەمەسە كەلەسى ايدا بۇل تۇجىرىمدامانى بەكىتۋى مۇمكىن. وعان قاتىستى اقپان ايىنان بەرى بىرنەشە تالقىلاۋ ءوتتى. اسىرەسە قازاق ءتىلىن عىلىم تىلىنە اينالدىرۋ، وقىتۋ جۇيەسىن قۇرۋ ايتىلدى. وقىتۋ جۇيەسىن قۇرۋدى 2006-2007 -جىلدان باستاپ كوتەرىپ كەلەمىز. جاڭا وقىتۋ جۇيەسى تۇجىرىمداماعا ەنەتىن بولسا، مەكتەپتىڭ باستاۋىش سىنىبىنان باستاپ، مەملەكەتتىك قىزمەتكە دەيىن قازاق ءتىلىن ۇيرەتۋدىڭ ورتاق جۇيەسى جاسالادى. العاش رەت قازاق ءتىلى سوزدەرىنىڭ لەكسيكالىق- گرامماتيكالىق مينيمۋمدارى جاسالادى. بۇكىل الەمدىك تانىمال تىلدەردىڭ لەكسيكالىق- گرامماتيكالىق مينيمۋمدارى بولادى، IELTS، TOEFL سىناقتارى وسى قاجەتتى لەكسيكاعا قۇرىلادى»، - دەدى ەربول تىلەشوۆ قر پرەزيدەنتى ءىس باسقارماسىندا «مەملەكەتتىك ءتىل - تاتۋلىق نەگىزى» اتتى دوڭگەلەك ۇستەلدە.
جاڭا وقىتۋ جۇيەسىندە ءار سىنىپتا قانشا ءسوز ۇيرەتىلەتىنى، ونىڭ قاجەتتىلىكتەرى ناقتى تالاپتارمەن بەكىتىلەدى.
«تاجىريبەگە سايكەس، مەكتەپتە بالا 1500-2000 ءسوز ۇيرەنۋى كەرەك. ال قازىر قازاق ءتىلى وقۋلىقتارىندا شامادان تىس 6-7 مىڭ سوزگە دەيىن بەرىلىپ ءجۇر. بۇل سوزدەردىڭ ءبىرى وقىتىلسا، ەكىنشىسى ۇمىتىلىپ جاتادى. ءبىرىنشى سىنىپتىڭ قازاق ءتىلى وقۋلىعىندا «ءىلتيپات» دەگەن ءسوز ءجۇر. ورىس ءتىلدى بالا ءىلتيپاتتى 1-سىنىپتا ەمەس، 6-7 سىنىپتا وقۋى كەرەك شىعار؟ مىسالى 8-سىنىپتا شىڭعىس ايتماتوۆتىڭ «كاسساندرا تاڭباسى» شىعارماسىنان ءماتىن بەرىلگەن. بۇل گروتەسكىلى، مەتافورالىق رومان، ءوزىم دە ادەبيەتشى بولا تۇرا، بۇل روماندى ەكى رەت وقىپ، ارەڭ تۇسىنگەنمىن. شىعارمانى تۇسىنبەگەن بالا قازاق ءتىلىن قالاي ۇيرەنەدى؟ سوسىن «قازىبەك ءبيدىڭ ءومىرى» ، «جەر شوقتىعى - كوكشەتاۋ»، «اڭىراقاي شايقاسى» سىندى تۇرمىستا قولدانىلمايتىن، ادەبي تاپسىرمالار بەرىلىپ ءجۇر نەمەسە ەتىستىكتىڭ شاقتارى سەكىلدى قاپتاعان گرامماتيكا جازىلادى. وسىدان كەيىن «قازاق ءتىلى - قيىن ءتىل»، «قازاق ءتىلىنىڭ مۇعالىمدەرى ناشار»، «قازاق تىلىندە ادىستەمە جوق» دەگەن پىكىر تۋىندايدى. ەندى جاڭا جۇيە بويىنشا ءتىل كوممۋنيكاتسياعا قۇرىلىپ، ۇيرەتىلەدى»، - دەيدى ءتىل مامانى.
سونىمەن بىرگە، جاڭا تۇجىرىمدامادا 9-سىنىپتان كەيىن اتتەستاتپەن قاتار مەملەكەتتىك ءتىل ءبىلۋ دەڭگەيى بويىنشا سەرتيفيكات بەرۋ باستاماسى جازىلعان.
«وقۋشىلار مەكتەپتە قازاق ءتىلىن 11 جىل وقيدى. كوللەدجگە نەمەسە ۋنيۆەرسيتەتكە بارعاندا مەكتەپتەگى ءتىل ءبىلىمى سۇرالمايدى، قايتادان الىپپەدەن باستايدى. مەملەكەتتىك قىزمەتكەر - ەرەسەك، تاعى دا قازاق ءتىلى كۋرسىنا جازىلادى. بۇل تىڭداۋشىعا مەملەكەت ءۇشىنشى رەت اقشا تولەيدى. مەملەكەتتىك قىزمەتتە قازاق ءتىلى باستاۋىش دەڭگەيدە وقىتىلماۋى كەرەك، شامامەن ۆ2 دەڭگەيىنەن باستالۋى كەرەك. سوندىقتان، مەكتەپ وقۋشىلارى 9 جانە 11-سىنىپتان كەيىن اتتەستاتپەن قاتار مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلەتىنى جايلى سەرتيفيكاتتالادى. مەملەكەتتىك قىزمەتكە كىرەردە دە سەرتيفيكات الۋعا ءتيىس. وسىنداي ءتىل ءبىلۋ تالاپتارى قويىلادى»، - دەدى ەربول تىلەشوۆ.