نازاربايەۆ: 2007-جىلى باستالعان داعدارىس ءالى دە جالعاسىپ كەلەدى
«مۇناي قىمباتتادى، گەوساياسي جاعداي ۋشىقتى. وسى ماسەلەلەرگە بايلانىستى، وسى پرەزيدەنتتىك قىزمەتىڭىزدە قانداي ەكونوميكالىق قاۋىپتى، قانداي ماسەلەنى شەشپەكسىز؟» دەگەن تىلشىلەر سۇراعىنا ەلباسى ارىدان جاۋاپ ىزدەدى.
«وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، ءبىز ەگەمەن ەل رەتىندە تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 25 جىلدىعىن تويلايىق دەپ وتىرمىز. ءبىر جاعىنان الىپ قاراساڭىز، كوپ ۋاقىت سياقتى، ءبىراق تۇتاستاي ءبىر مەملەكەتتىڭ قالىپتاسۋى ءۇشىن وتە از مەرزىم. ونىڭ ۇستىنە، كەڭەس وداعى قۇلاعان كەزدە وعان مۇشە بولعان ەلدەردىڭ ءبارى جان-جاققا كەتىپ، ەكونوميكالىق بايلانىستار ۇزىلگەن كەزدە، ءبىز ءبارىن جوقتان باستاۋعا بەكىندىك. كاسىپورىندار توقتاپ قالدى، حالىقتىڭ قىرىق پايىزى، ياعني، ەكى ميلليونعا جۋىق ادام جۇمىسسىز قالدى، مەملەكەتتە بۇل جاعدايدى تۇزەتەتىن ەشقانداي قارجى بولعان جوق. ءوزىمىزدىڭ ۇلتتىق ۆاليۋتامىز جوق ەدى. سۇراعىڭىزعا جاۋاپ بەرە وتىرىپ، ەلىمىز دامۋىن نولدەن باستاعانىن ەسكە سالىپ وتىرمىن. بۇل وتە قيىن ەدى. حالىق قايدا بارارىن بىلمەي ابدىرادى، ءبارىنىڭ ساناسىنا كەڭەس وداعىنىڭ يدەولوگياسى سىڭگەن بولاتىن. سوندىقتان، ءبىز ءوزىمىزدىڭ دامۋ جوبامىزدى ازىرلەدىك. قازاقستاننىڭ 2030-جىلعا دەيىنگى دامۋ جوباسىن جاساپ، الەم سياقتى نارىقتىق ەكونوميكاعا بەت العانىمىزدى جاريا ەتتىك. بۇكىل كورشىلەرىمىزبەن بايلانىس ورناتاتىنىمىزدى، 1997-جىلدان باستاپ، 2030-جىلعا دەيىن قايدا، قالاي بەت الاتىنىمىزدى جازدىق. وسىلايشا، دامي باستادىق. سول كەزدەگى قاۋىپ قاتەرلەردى جەڭە وتىرىپ، ول باعدارلامانى ون بەس جىلدا ورىنداپ شىقتىق. كەيىن حالىققا 2050-جىلعا دەيىنگى دامۋ جوسپارىمىزدى ۇسىندىق»، - دەگەن ەلباسى بۇل باعدارلامانى ازىرلەگەن كەزدە سەرپىنمەن دامىعان وڭتۇستىك-شىعىس ازيا ەلدەرىن، ياعني، سينگاپۋر، مالايزيا، كورەيا سياقتى ەلدەردىڭ تاجىريبەسى ەسكەرىلگەنىن اتاپ ءوتتى.
«2050-جىلعا دەيىنگى دامۋ ستراتەگيامىزدا ءبىزدى كۇتىپ تۇرعان 10 قاۋىپ-قاتەر تۋرالى ايتتتىق. قازىر قانداي قاۋىپ قاتەر تۇر دەپ سۇرادىڭىز، قازىر تۇتاستاي الەم الدىندا جانە وڭىرلەر الدىندا تۇرعان ماسەلەلەر بار. مەنىڭ ويىمشا، الەم الدىندا تۇرعان ەڭ ۇلكەن قاۋىپ - 2007-جىلدان بەرى جالعاسىپ كەلە جاتقان داعدارىس. بۇل داعدارىس بىتەدى دەگەن بولجامدار دا بولدى، ءبىراق ول ءالى بىتكەن جوق. ول داعدارىستىڭ نەگىزگى سەبەپتەرىن الەم ءالى جەڭە المادى، ولار جويىلعان جوق»، - دەدى ەلباسى.
دەگەنمەن، ق ر پرەزيدەنتىنىڭ ايتۋىنشا، قاشاعان كەن ورنى ابدەن ىسكە قوسىلعان سوڭ، قازاقستان ءىرى مۇناي كەندەرى بار ون ەلدىڭ قاتارىنا ەنەدى. «ءبىراق، ءبىز ءۇشىن بيرجاداعى باعالاردىڭ قۇلدىراۋى ۇلكەن ماسەلە بولدى. سەبەبى، الەمدىك بيرجاداعى باعانىڭ ءتۇسۋى - ءبىزدىڭ ەلدىڭ ەكونوميكاسىنا تۇسەتىن كىرىستى ازايتتى. ءبىراق، مەن ۇنەمى ايتاتىنمىن، الەمدەگى وزگەرىستەرگە قاراي، ءبىز دامۋ جوسپارىمىزعا وزگەرىستەر ەنگىزىپ وتىرامىز»، - دەدى پرەزيدەنت.
نازاربايەۆ وسى سۇراقتىڭ سوڭىندا قازىر الەم مەن قازاقستاننىڭ الدىندا تۇرعان قاۋىپتەردىڭ ءبىرى - تەرروريزم ەكەنىن ەسكە سالدى.
اۆتور: كەنجەكەي توقتامۇرات قىزى